Ουκρανία: Πέντε σενάρια για την εξέλιξη του πολέμου το 2023
Τα ερωτήματα είναι πολλά, τα σενάρια περισσότερα...
Η σύγκρουση στην Ουκρανία πρόκειται να εισέλθει στο δεύτερο έτος της τον προσεχή Φεβρουάριο και το BBC ζήτησε από στρατιωτικούς αναλυτές να κάνουν μία εκτίμηση για την εξέλιξη του πολέμου εντός 2023.
Τα ερωτήματα είναι πολλά, τα σενάρια περισσότερα: Θα υπάρχει νικητής και ηττημένος; Θα υπάρχει ένα τέλος στο πεδίο της μάχης ή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Ή σε ένα χρόνο από τώρα θα γράφεται πάλι ένα νέο κείμενο με σενάρια για την έκβαση του πολέμου το 2024;
«Κλειδί η ανοιξιάτικη επίθεση της Ρωσίας»
Όσοι εισβάλουν σε μια άλλη χώρα, οπουδήποτε στις μεγάλες ευρασιατικές στέπες καταδικάζονται τελικά να ξεχειμωνιάσουν εκεί. Ο Ναπολέων, ο Χίτλερ και ο Στάλιν έπρεπε να κρατήσουν τον στρατό τους σε κίνηση ενόψει του χειμώνα στις στέπες και τώρα –που η εισβολή του οπισθοδρομεί- ο Βλαντιμίρ Πούτιν κρατάει τις δυνάμεις του για μια νέα ρωσική επίθεση την άνοιξη.
Και οι δύο πλευρές χρειάζονται μια παύση, αλλά οι Ουκρανοί είναι καλύτερα εξοπλισμένοι και έχουν κίνητρο για να συνεχίσουν. Μπορούμε να περιμένουμε ότι θα διατηρήσουν την πίεση, τουλάχιστον στο Ντονμπάς. Στην Κρεμίννα και το Σβατόβε είναι πολύ κοντά σε μια μεγάλη νίκη που θα ωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις πολλά χιλιόμετρα πίσω, προς την επόμενη φυσική αμυντική γραμμή, κοντά στο σημείο όπου ουσιαστικά ξεκίνησε η εισβολή τους τον Φεβρουάριο.
Το Κίεβο θα είναι απρόθυμο να σταματήσει όταν μία άμεση νίκη είναι τόσο μεγάλη. Οι ουκρανικές επιθέσεις ενδέχεται, ωστόσο, να σταματήσουν στα νοτιοδυτικά, μετά την ανάκτηση της Χερσώνας.
Η διέλευση στην ανατολική πλευρά του ποταμού Δνείπερου για να πιέσει τις ευάλωτες οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις της Ρωσίας προς την Κριμαία μπορεί να είναι πολύ απαιτητική. Αλλά το ενδεχόμενο το Κίεβο να ξεκινήσει μια νέα αιφνιδιαστική επίθεση δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Για το 2023, ο καθοριστικός παράγοντας θα είναι η εαρινή επίθεση της Ρωσίας. Ο Πούτιν είχε παραδεχτεί ότι περίπου 50.000 από τους εφέδρους του ήδη βρίσκονται στο μέτωπο. Οι άλλοι 250.000 από αυτούς εκπαιδεύονται για το επόμενο έτος.
Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για κάτι άλλο, παρά περισσότερες μάχες μέχρι να εγκατασταθούν οι νέες ρωσικές δυνάμεις στο πεδίο. Μια σύντομη και ασταθής κατάπαυση του πυρός είναι η μόνη εναλλακτική προοπτική. Ο Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα σταματήσει. Και η Ουκρανία έχει ξεκαθαρίσει ότι εξακολουθεί να μάχεται.
Μάικλ Κλαρκ, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών, Έξετερ, Ηνωμένο Βασίλειο
«Η Ουκρανία θα ξανακερδίσει τη γη της»
Η Ουκρανία θα κερδίσει αποκαθιστώντας πλήρως την εδαφική της ακεραιότητα έως την άνοιξη του 2023 το αργότερο. Δύο παράγοντες διαμορφώνουν αυτό το συμπέρασμα.
Το ένα είναι το κίνητρο, η αποφασιστικότητα και το θάρρος του ουκρανικού στρατού και έθνους στο σύνολό του, κάτι που δεν έχει προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία του πολέμου. Το άλλο είναι το γεγονός ότι, μετά από χρόνια κατευνασμού ενός Ρώσου δικτάτορα, η Δύση επιτέλους ωρίμασε για να συνειδητοποιήσει το μέγεθος της ιστορικής πρόκλησης που αντιμετωπίζει.
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα σε πρόσφατη δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ: «Το τίμημα που πληρώνουμε είναι σε χρήματα. Ενώ το τίμημα που πληρώνουν οι Ουκρανοί είναι σε αίμα. Εάν τα αυταρχικά καθεστώτα δουν ότι η βία ανταμείβεται, όλοι θα πληρώσουμε πολύ υψηλότερο τίμημα. Και ο κόσμος θα γίνει πιο επικίνδυνος για όλους μας».
Ο ακριβής χρόνος της αναπόφευκτης ουκρανικής νίκης θα καθοριστεί από την ταχύτητα με την οποία το ΝΑΤΟ θα παραδώσει ένα νέο πακέτο όπλων που θα αλλάξει το παιχνίδι (τανκς, αεροπλάνα, πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς).
Περιμένω ότι η Μελιτόπολη θα γίνει το βασικό σημείο μάχης τους επόμενους μήνες (ίσως και εβδομάδες). Έχοντας καταλάβει τη Μελιτόπολη, οι Ουκρανοί θα μετακινηθούν εύκολα στην Αζοφική Θάλασσα, διακόπτοντας ουσιαστικά τις γραμμές ανεφοδιασμού και επικοινωνίας προς την Κριμαία.
Η ρωσική συνθηκολόγηση θα γίνει και επίσημα στο πλαίσιο τεχνικών συνομιλιών μετά τις νίκες της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης.
Οι νικήτριες δυνάμεις -Ουκρανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ- θα διαμορφώσουν μια νέα αρχιτεκτονική διεθνούς ασφάλειας.
Αντρέι Πιοντκόβσκι, επιστήμονας και αναλυτής με έδρα την Ουάσιγκτον
«Δεν υπάρχει τέλος»
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν περίμενε παθητική αποδοχή από την Ουκρανία και καμία ουσιαστική ανάμειξη άλλων χωρών. Αυτός ο λάθος υπολογισμός οδήγησε σε μια παρατεταμένη σύγκρουση, χωρίς φαινομενικά ορατό τέλος.
Ο χειμώνας θα είναι δύσκολος, καθώς οι ρωσικές επιθέσεις στις ουκρανικές υποδομές θα προσπαθήσουν να σπάσουν το ηθικό και την αντοχή ενός ήδη συντετριμμένου πληθυσμού. Αλλά η ουκρανική ανθεκτικότητα έχει αποδειχθεί αξιοσημείωτη. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί…
Οι προοπτικές για διαπραγμάτευση είναι δυσοίωνες. Για μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία, οι βασικές απαιτήσεις τουλάχιστον της μιας πλευράς πρέπει να αλλάξουν. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι αυτό συνέβη ή ότι θα συμβεί σύντομα. Πώς θα έρθει το τέλος, λοιπόν;
Το κόστος του πολέμου, τόσο υλικό όσο και ανθρώπινο, μπορεί να σπάσει τη δέσμευση της ρωσικής πολιτικής ελίτ (σ.σ.: προς τον Πούτιν). Το κλειδί βρίσκεται μέσα στη Ρωσία. Οι προηγούμενοι πόλεμοι στους οποίους ο λάθος υπολογισμός ήταν ένα κρίσιμο στοιχείο, όπως το Βιετνάμ για τις Ηνωμένες Πολιτείες ή το Αφγανιστάν για τη Σοβιετική Ένωση, τελείωσαν μόνο με αυτόν τον τρόπο.
Οι εσωτερικές πολιτικές συνθήκες μετατοπίστηκαν στη χώρα που είχε υπολογίσει λανθασμένα, καθιστώντας την έξοδο -είτε «τιμητική» ή όχι- ως τη μόνη βιώσιμη επιλογή.
Αυτό μπορεί να συμβεί, ωστόσο, μόνο εάν η Δύση παραμείνει σταθερή στην υποστήριξή της προς την Ουκρανία, ενόψει των αυξανόμενων πιέσεων που συνδέονται με το κόστος του πολέμου.
Δυστυχώς, θα συνεχιστεί μια μακροχρόνια πολιτική, οικονομική και στρατιωτική μάχη που θα έχει να κάνει κυρίως με την αποφασιστικότητα της κάθε πλευράς. Και μέχρι το τέλος του 2023 πιθανότατα θα είναι ακόμα σε εξέλιξη.
Μπάρμπαρα Ζαντσέτα, Τμήμα Πολεμικών Σπουδών, King’s College του Λονδίνου
«Κανένα άλλο αποτέλεσμα εκτός από τη ρωσική ήττα»
Είναι πολύ νωρίς για να προγραμματίσουμε μια παρέλαση νίκης στο Κίεβο, αλλά η δυναμική είναι τώρα στην πλευρά της Ουκρανίας και δεν έχω καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι θα κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο, πιθανότατα το 2023.
Τα πράγματα θα κινηθούν πιο αργά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι δυνάμεις της Ουκρανίας θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν καλύτερα από τις δυνάμεις της Ρωσίας, λόγω όλου του χειμερινού εξοπλισμού που προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και τη Γερμανία.
Μέχρι τον Ιανουάριο, η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι σε θέση να ξεκινήσει την τελική φάση της εκστρατείας που είναι η απελευθέρωση της Κριμαίας.
Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι ο πόλεμος είναι μια δοκιμασία θέλησης και μια δοκιμασία υλικοτεχνικής υποστήριξης.Όταν βλέπω την αποφασιστικότητα του ουκρανικού λαού και των στρατιωτών και τη ραγδαία βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής, δεν βλέπω άλλο αποτέλεσμα παρά μόνο μια ρωσική ήττα.
Η ρωσική αποχώρηση από τη Χερσώνα με οδήγησε εν μέρει σε αυτό το συμπέρασμα.
Πρώτον ως ψυχολογική ώθηση για τον ουκρανικό λαό, δεύτερον ως μια βαθιά αμηχανία για το Κρεμλίνο και τρίτον -δίνοντας στις δυνάμεις της Ουκρανίας ένα βασικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα- η Κριμαία βρίσκεται πλέον εντός της εμβέλειας των ουκρανικών οπλικών συστημάτων.
Πιστεύω ότι στα τέλη του 2023 η Κριμαία θα βρίσκεται πλήρως στον ουκρανικό έλεγχο, αν και μπορεί να υπάρξει κάποιο είδος συμφωνίας, που θα επιτρέπει στη Ρωσία να αποσύρει σταδιακά μέρος της ναυτικής της παρουσίας στη Σεβαστούπολη – ίσως ακόμη και μέχρι το τέλος της συνθήκης (περίπου το 2025) που υπήρχε πριν από την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία.
Θα γίνουν προσπάθειες ανασυγκρότησης της ουκρανικής υποδομής κατά μήκος της ακτής της Αζοφικής Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών λιμανιών της Μαριούπολης και του Μπερντιάνσκ και η επαναλειτουργία του καναλιού της Βόρειας Κριμαίας που εκτρέπει το νερό από τον Δνείπερο στην Κριμαία θα είναι ένα άλλο σημαντικό έργο που θα τύχει προσοχής.
Μπεν Χότζες, πρώην διοικητής στρατηγός, Στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών Ευρώπης
«Περιμένω μία από τα ίδια»
Αντί για το «πώς θα τελειώσει» δείτε τι θα ήθελε να πετύχει η κάθε πλευρά στην επόμενη φάση. Μόνο περίπου οι μισοί από τους 300.000 επιστρατευμένους της Ρωσίας βρίσκονται ήδη στη ζώνη μάχης. Οι υπόλοιποι, μαζί με τις δυνάμεις που αποδεσμεύτηκαν μετά την αποχώρηση της Χερσώνας, δίνουν στους Ρώσους την ευκαιρία να ξεκινήσουν μια επίθεση.
Η κατοχή των περιοχών του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ θα συνεχιστεί, αλλά μια σημαντική ρωσική ώθηση, όπως μία κίνηση από το νότο στο Πάβλογκραντ για να περικυκλωθούν οι ουκρανικές δυνάμεις στο Ντονμπάς είναι λιγότερο πιθανή.
Πιθανότερη είναι η συνέχιση της τρέχουσας τακτικής: Κίνηση των ουκρανικών δυνάμεων με αργή προέλαση, όπως στις πόλεις Μπαχμούτ και Αβντίιβκα, με κατά πάσα πιθανότητα ίδιο μοντέλο δράσης στις πόλεις Σβατόβε και Κρεμίννα.
Η συνέχιση της στόχευσης της ουκρανικής ενεργειακής υποδομής και άλλων επιθέσεων κατά της Ουκρανίας θα κλιμακώσει τη ρωσική στρατηγική φθοράς.
Σημαντικές ουκρανικές δυνάμεις αποδεσμεύτηκαν επίσης μετά από τη ρωσική υποχώρηση από τη Χερσώνα. Για αυτούς στρατηγικής αξίας κατεύθυνση είναι προς το νότο, ειδικά προς τη Μελιτόπολη ή το Μπερντιάνσκ, με στόχο να κόψουν τον ρωσικό χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία. Αυτή θα ήταν μια μεγάλη ουκρανική νίκη, και γι’ αυτό ακριβώς οι Ρώσοι οχυρώνουν τη Μελιτόπολη.
Μια άλλη επιλογή για την Ουκρανία είναι το Σβατόβε – η επιτυχία εκεί θα έθετε σε κίνδυνο ολόκληρη τη βόρεια πλευρά της ρωσικής πρώτης γραμμής.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσες ουκρανικές δυνάμεις είναι διαθέσιμες για την επίθεση σε αυτό το σημείο και ποιο χρονοδιάγραμμα έχει ο στρατηγός Ζαλούζνι στο γραφείο του, που να αναφέρει πόσες νέες εφεδρικές ταξιαρχίες θα είναι έτοιμες σε έναν, δύο ή τρεις μήνες από τώρα, συμπεριλαμβανομένου ανθρώπινου δυναμικού, τεθωρακισμένων οχημάτων και βαρέων όπλων.
Μετά το τέλος του χειμώνα, θα πάρουμε την απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Και αυτή η απάντηση θα μας φέρει λίγο πιο κοντά στο «πώς θα τελειώσει».
Ντέιβιντ Γκέντελμαν, στρατιωτικός ειδικός με έδρα το Ισραήλ
Πηγή: kathimerini.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
