ΑstraZeneca: H περιπέτεια ενός εμβολίου

Αλλεπάλληλες προκλήσεις στις δύο πλευρές του Ατλαντικού καλείται να αντιμετωπίσει η AstraZeneca, η εταιρεία που έως και πριν από λίγους μήνες θεωρούσαν πολλοί ότι διαθέτει το πιο σημαντικό εμβόλιο στην παγκόσμια μάχη κατά της Covid-19. Και τούτο γιατί ήταν ένα από τα πιο φθηνά και επομένως προσιτά και σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, ενώ μπορούσε να αποθηκευτεί και να μεταφερθεί με ευκολία σε θερμοκρασίες απλής ψύξης, χωρίς να απαιτεί τους πολύπλοκους και ακριβούς μηχανισμούς logistics που χρειάζονται άλλα εμβόλια, όπως εκείνα των Pfizer/BioNTech και Moderna. 

Ωστόσο η εταιρεία δεν άργησε να δεχθεί τα βέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν έγινε αντιληπτό πως δεν μπορεί να παραδώσει τον αριθμό των δόσεων που προσδοκούσαν στην Ένωση. Η ίδια υποστηρίζει ότι ποτέ δεν δεσμεύθηκε για συγκεκριμένο αριθμό, αλλά για να κάνει το καλύτερο δυνατό που μπορούσε, από τη στιγμή μάλιστα που το συμβόλαιο με την Κομισιόν ήρθε με πολλούς μήνες καθυστέρηση σε σχέση με τα συμβόλαια που είχε υπογράψει με Βρετανία και ΗΠΑ. Η Κομισιόν από την πλευρά της την κατηγορεί για αθέτηση των υπεσχημένων. 

Τα σημαντικότερα προβλήματα ωστόσο για την εταιρεία φαίνεται να έχουν να κάνουν με τα ερωτήματα για το πόσο αποτελεσματικό και ασφαλές είναι το εμβόλιο σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες. Αρχικά στην Ευρώπη κάποιες χώρες αποφάσισαν να μην το χορηγήσουν σε πολίτες  65 ετών και άνω, υποστηρίζοντας ότι δεν έχουν αρκετά στοιχεία στη διάθεσή τους για την αποτελεσματικότητα σε αυτή την ηλικιακή ομάδα και χωρίς να αμφισβητούν την ασφάλειά του. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ωστόσο, άναψαν το πράσινο φως ώστε να γίνουν κανονικά οι εμβολιασμοί και στους ηλικιωμένους. 

Ακολούθησε ένα νέο μεγαλύτερο πλήγμα. Οι αναφορές για περιστατικά θρομβώσεων σε νέους ανθρώπους, οι οποίες οδήγησαν περισσότερες από 15 χώρες να σταματήσουν για ένα διάστημα τους εμβολιασμούς. Αν και το ποσοστό των θρομβώσεων στους ανθρώπους που είχαν λάβει το εμβόλιο της AstraZeneca ήταν χαμηλότερο ακόμη και από εκείνο στον γενικό πληθυσμό, αυτό που προκάλεσε προβληματισμό ήταν το γεγονός ότι επρόκειτο για σπάνιες περιπτώσεις (θρόμβος στον εγκέφαλο) και μάλιστα σε σχετικά νέους ανθρώπους. Ο EMA έκρινε και πάλι ότι οι εμβολιασμοί πρέπει να συνεχιστούν κανονικά, καθώς τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων και έτσι το εμβόλιο μπήκε εκ νέου στο πρόγραμμα. 

Προ ημερών ωστόσο ο Οργανισμός ανακοίνωσε ότι η επιτροπή ασφαλείας του θα συγκαλέσει μια σύσκεψη ειδικών προκειμένου να μελετήσει περαιτέρω τα περιστατικά, που έχουν αναφερθεί, δημιουργίας θρόμβων. Ειδικοί, εκτός του οργανισμού, ιδίως στην αιματολογία, την καρδιαγγειακή ιατρική και τη νευρολόγια αναμένεται να διατυπώσουν τις απόψεις τους σχετικά με τους λόγους δημιουργίας των θρόμβων, πώς αναπτύσσονται και άλλους πιθανούς κινδύνους. 

Και ενώ η νέα σύσταση του ΕΜΑ αναμένεται στις 6 με 9 Απριλίου ήρθε νέα απόφαση από τη Γερμανία. Οι υγειονομικές αρχές της χώρας άνοιξαν και αυτές νέα έρευνα για το εμβόλιο, ενώ το Βερολίνο αποφάσισε να σταματήσει τη χορήγησή του σε πολίτες κάτω των 60 ετών. Το νέο αυτό χτύπημα ήρθε να προστεθεί στο «χαστούκι» από τις ΗΠΑ, όπου αμφισβητήθηκαν ως παρωχημένα τα δεδομένα που είχε δώσει η AstraZeneca για την μεγάλη κλινική δοκιμή του εμβολίου της, με αποτέλεσμα η εταιρεία να αναγκαστεί να αναθεωρήσει ελαφρώς προς τα κάτω την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. 

Όλη αυτή η περιπέτεια κάνει βρετανικά μέσα να αναρωτηθούν: «Τελικά άξιζε τον κόπο»; Η εταιρεία δεν έχει μόνο επικριτές. Έχει και πολλούς υποστηρικτές και αυτοί θεωρούν ότι έχει ουσιαστικά πέσει θύμα του blame game για τη βραδύτητα των εμβολιασμών στην Ευρώπη, αλλά και ευρύτερων πολιτικών παιχνιδιών. «Είναι αποκρουστικός ο τρόπος με την οποίο μεταχειρίζονται την AstraZeneca. Δεν θα την αδικούσα εάν δήλωνε αγανακτισμένη και εγκατέλειπε την αγορά των εμβολίων για την Covid» δηλώνει χαρακτηριστικά στο BBC ένας εκ των μεγαλύτερων θεσμικών επενδυτών.

Σίγουρα αυτό δεν είναι κάτι που περίμενε ο Πασκάλ Σοριότ, το αφεντικό της εταιρείας, έχοντας αναπτύξει ένα εμβόλιο ασφαλές και αποτελεσματικό- σύμφωνα τουλάχιστον με τις πρώτες συστάσεις όλων των αρμόδιων αρχών- σε χρόνο-ρεκόρ και μάλιστα ένα εμβόλιο το οποίο θα διαθέτει κατά τη διάρκεια της πανδημίας χωρίς να βγάζει κέρδος. «Θα μπορούσε να του συγχωρήσει κανείς να σκέφτεται ότι θα πρέπει να λάβει μετάλλιο» σχολιάζει το BBC, το οποίο αφήνει να εννοηθεί ότι η περιπέτεια του εμβολίου έχει εν πολλοίς να κάνει με την πολιτική. Αυτό δεν αλλάζει όμως το γεγονός ότι ερωτήματα επιστημονικά υπάρχουν και θα πρέπει να απαντηθούν. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News