FT: Ποια η επόμενη κίνηση της Σαουδικής Αραβίας στη Μέση Ανατολή;
Το απόγευμα της 7ης Οκτωβρίου, καθώς η έκταση της σφαγής στο νότιο Ισραήλ γινόταν ξεκάθαρη, ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε προειδοποίησε τις αραβικές χώρες ότι το Ισραήλ δεν μπορούσε να τις προστατεύσει.
Τα λόγια του Χανίγιε υπογράμμισαν την αδυναμία του ισραηλινού στρατού και κράτους εκείνη τη στιγμή, αλλά – εν μέσω των συζητήσεων για ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας – λειτούργησε επίσης ως συγκαλυμμένη απειλή για τις αραβικές χώρες: θα μπορούσατε να είστε ο επόμενος στόχος. Αυτό πρέπει να προκάλεσε αντιδράσεις στο Ριάντ. Το Ιράν όχι μόνο έχει πυρηνικό πρόγραμμα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη που οι πελάτες του στην Υεμένη, οι Χούτι, έχουν χρησιμοποιήσει κατά της Σαουδικής Αραβίας και, στη Χεζμπολάχ, έναν ισχυρό παραστρατιωτικό σώμα που δραστηριοποιείται στη Συρία, τον Λίβανο, την Υεμένη και το Ιράκ – αλλά τώρα ένας άλλος από τους συμμάχους του παρουσιάζει εξαιρετικά βελτιωμένες στρατιωτικές ικανότητες.
Γι’ αυτό ήταν τόσο αξιοσημείωτο ότι πέντε ημέρες αργότερα, ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραίσι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Σαουδάραβα διάδοχο πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν – την πρώτη τους συνομιλία μετά την κρίση μεταξύ των δύο χωρών το Μάρτιο και την πρώτη σε αυτό το επίπεδο μετά τη ρήξη των σχέσεων 2016. Την Τετάρτη, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών είχε επίσης συνάντηση με τον Σαουδάραβα ομόλογό του στη Τζέντα στο περιθώριο έκτακτης συνεδρίασης του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας.
Σαφώς, η προσέγγιση Σαουδικής Αραβίας-Ιράν δεν έχει πεθάνει. Στην πραγματικότητα, οι Σαουδάραβες είναι μάλλον ανακουφισμένοι που έχουν ένα κανάλι προς την Τεχεράνη. Το Ριάντ συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να εκτονωθούν οι αυξανόμενες εντάσεις.
Για τους Ιρανούς, η προσέγγιση είχε σκοπό να κερδίσει χρόνο και χώρο, καθώς η πίεση, περιφερειακή και εσωτερική, συσσωρευόταν. Τώρα υπάρχει μία βαλβίδα απελευθέρωσης. Το Ιράν και η Χεζμπολάχ φαίνεται να έχουν αιφνιδιαστεί από το εύρος της επιχείρησης της Χαμάς και τα όσα εξαπέλυσε. Δυτικοί διπλωμάτες και Άραβες αξιωματούχοι ανέφεραν ότι, παρά τις δηλώσεις δημοσίως, οι Ιρανοί αξιωματούχοι αναζητούν κατ΄ιδίαν μια διέξοδο από την κλιμάκωση. Το τι απαιτεί είναι ακόμα ασαφές.
Πολλά εξαρτώνται από το πώς εξελίσσεται η στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ κατά της Γάζας. Άραβες αξιωματούχοι ενοχλήθηκαν από την Ουάσιγκτον ακόμη και πριν η Ιορδανία ακυρώσει τη σύνοδο κορυφής με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης της Αμερικής να ζητήσει κατάπαυση του πυρός. Αμέσως μετά την επίθεση της Χαμάς, οι ιδιωτικές εκκλήσεις προς τις ΗΠΑ να συγκρατήσουν τα αντίποινα του Ισραήλ απορρίφθηκαν.
Τον περασμένο μήνα, οι συνομιλίες ομαλοποίησης μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας είχαν προχωρήσει. «Κάθε μέρα ερχόμασταν πιο κοντά», είπε ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος το Σεπτέμβριο. Αλλά οι Σαουδάραβες εξέφρασαν την απογοήτευσή τους που το Ισραήλ δεν ήταν διατεθειμένο να δώσει περισσότερα στους Παλαιστίνιους ως αντάλλαγμα για τους στενότερους δεσμούς με το βασίλειο. Ανώτερος Σαουδάραβας αξιωματούχος αρνήθηκε ότι οι συνομιλίες είχαν διακοπεί, παρόλο που δεν υπήρξε καμία επαφή από τις 7 Οκτωβρίου.
Εάν ή όταν επαναληφθούν οι συνομιλίες ομαλοποίησης μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, είτε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου είτε με τον διάδοχό του, η παλαιστινιακή συνιστώσα της εξίσωσης θα πρέπει να είναι σημαντική. Μέχρι στιγμής, οι Σαουδάραβες φαίνεται να ήταν ικανοποιημένοι με το ελάχιστο δυνατό για τους Παλαιστίνιους ως μέρος μιας μεγαλύτερης συμφωνίας που επικεντρώνεται περισσότερο στις ανάγκες του βασιλείου. Μετά από αυτόν τον κύκλο βίας, όμως, αυτό δεν θα είναι πλέον αρκετό.
Οι Σαουδάραβες θα πρέπει να αποσπάσουν ουσιαστικές παραχωρήσεις από τους Ισραηλινούς, όχι τόσο από υποστήριξη προς τους Παλαιστινίους αλλά από προσωπικό συμφέρον. Η Σαουδική Αραβία, αλλά και άλλοι, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και η Ιορδανία, θα θέλουν να δείξουν ότι μπορούν να προσφέρουν έναν πολιτικό ορίζοντα για τους Παλαιστίνιους και να βοηθήσουν στον τερματισμό της κατοχής. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την προσέγγιση του Ιράν, που βασίζεται σε ομάδες όπως η Χαμάς των οποίων οι ενέργειες προκαλούν την ανταποδοτική οργή του Ισραήλ.
Ο πόλεμος στη Γάζα πιθανότατα θα είναι μακρύς, ο αριθμός των νεκρών θα αυξηθεί. Ο Νετανιάχου δεν έχει καμία διάθεση να συμβιβαστεί και θα παραμείνει στην εξουσία όσο μπορεί. Η Παλαιστινιακή Αρχή είναι στην πιο αδύναμη θέση. Ο Μπάιντεν μπορεί να μην έχει την επιθυμία, την αξιοπιστία ή τη δυνατότητα να κάνει πολλά πέρα από τον περιορισμό της σύγκρουσης. Το να τεθεί όμως το παλαιστινιακό θέμα μακριά από την Τεχεράνη είναι προς το συμφέρον όλων – και όχι λιγότερο, των Παλαιστινίων.
moneyreview.gr με πληροφορίες από FT
Διαβάστε επίσης:
Ερυθρά Ημισέληνος: Οι ισραηλινές δυνάμεις ζήτησαν την εκκένωση του νοσοκομείου Al Quds της Γάζας
Σύντομα η χερσαία επίθεση στη Γάζα – Διάγγελμα Μπάιντεν τα ξημερώματα
Κατάρ, Αίγυπτος, Τουρκία: Σχέσεις στοργής και οργής με τη Χαμάς
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
