Δελφοί: Tα επόμενα 50 χρόνια για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Οι βασικές αρχές για τα επόμενα 50 χρόνια της Σύμβασης για την Παγκόσμια Κληρονομιά της UNESCO τέθηκαν στο Συνέδριο «Next 50: The Future of World Heritage in Challenging Times. Enhancing Resilience and Sustainability», το οποίο διοργάνωσε, στους Δελφούς, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, με αφορμή τον εορτασμό των 50 ετών από τη Σύμβαση για την Προστασία της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (Παρίσι, 1972).

Στο Συνέδριο, την έναρξη των εργασιών του οποίου κήρυξε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη και της γενικής διευθύντριας της UNESCO Audrey Azoulay, συμμετείχαν, με φυσική παρουσία, αξιωματούχοι της UNESCO, μέλη της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, εκπρόσωποι κρατών-μελών στη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς, καθώς και τα συμβουλευτικά όργανα στη Σύμβαση, ICOMOS, IUCΝ, ICCROM, στελέχη του ΥΠΠΟΑ, ενώ περισσότερα από 2.000 άτομα παρακολούθησαν τις εργασίες, από το YouTube του ΥΠΠΟΑ, όπως ενημερώνει σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου συνόψισαν ο Lazare Eloundou διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και η Μαρία Διαμαντοπούλου πρέσβης και μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, σε ό,τι αφορά τα συμπεράσματα για τις προκλήσεις των επόμενων 50 ετών της Σύμβασης αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Διατήρηση της Παγκόσμιας Κληρονομιάς:

Σε στενή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, επιλέχθηκε το συνέδριο να εστιάσει σε δύο από τις αυξανόμενες ανθρώπινες πιέσεις που αντιμετωπίζει η Παγκόσμια Κληρονομιά: Την κλιματική αλλαγή και τον υπερτουρισμό. Τέθηκε η ανάγκη για συνεχή διάλογο, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι προκλήσεις της διατήρησης και της ανάπτυξης είναι συμβατές ή και συμπληρωματικές, με την ίδια μέριμνα για την αειφορία. Οι κοινότητες αναγνωρίζονται όχι μόνο ως ενδιαφερόμενοι, αλλά και ως κάτοχοι δικαιωμάτων στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Προσβασιμότητα, αριθμητική και ποιοτική:

Θα πρέπει να συνεχιστεί το επιστημονικό και εκπαιδευτικό έργο σχετικά με την κληρονομιά, ώστε να διευρυνθεί και να διαφοροποιηθεί η κρίσιμη μάζα εκείνων που την κατανοούν και τη διατηρούν. Αλλά και η αξιοποίηση στο έπακρο των νέων τεχνολογιών που θα επιτρέψουν ευρεία «μη επεμβατική» πρόσβαση στα μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς και αποτελεσματικότερη και βιώσιμη διαχείριση.

Αντιπροσωπευτικότητα:

Είκοσι επτά συμβαλλόμενα κράτη δεν έχουν ακόμη καταχωρίσει κανέναν τόπο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων 12 κρατών της υποσαχάριας Αφρικής, ενώ μόνο η περιοχή της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής αντιπροσωπεύει το 47% των εγγεγραμμένων ακινήτων. Η αξιοπιστία του καταλόγου παγκόσμιας κληρονομιάς εξαρτάται από την αντιπροσωπευτικότητά του, μια αξιοπιστία που βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε ένα σύστημα, στην καρδιά του οποίου βρίσκονται τα τρία συμβουλευτικά όργανα της επιτροπής παγκόσμιας κληρονομιάς, το ICCROM, το ICOMOS και η IUCN, για τη διασφάλιση υψηλών επιστημονικών προτύπων και τη διασφάλιση της προστασίας της κληρονομιάς.

Οικοδόμηση κλιματικής ανθεκτικότητας για την πολιτιστική κληρονομιά:

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί την πιο ταχέως αυξανόμενη απειλή για την εξαιρετική οικουμενική αξία των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς σε όλο τον κόσμο, με το ένα τρίτο των φυσικών μνημείων να επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με το 2020 IUCN Would Heritage Outlook. Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: Από την προφανή καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς έως την απώλεια της μνήμης ή την απώλεια της εξαιρετικής οικουμενικής αξίας, τη μειωμένη ικανότητα αντιμετώπισης των αναπτυξιακών αναγκών αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις στην αναγκαστική εκτόπιση κοινοτήτων με ιδιαίτερα οξείες συνέπειες για τους αυτόχθονες πληθυσμούς. Και νέοι «κλιματικοί κίνδυνοι» με τη μορφή σύνθετων γεγονότων εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση, αναγκάζοντάς μας να απομακρυνθούμε από το ευρέως διαδεδομένο μοντέλο εκτίμησης των επιπτώσεων στην πολιτιστική κληρονομιά που βασίζεται σε έναν μόνο, μεμονωμένο κίνδυνο. Οι δυνατότητες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή δεν είναι απεριόριστες και ότι εκτός από τις αντιδράσεις προσαρμογής θα πρέπει να εφαρμοστεί και μια συλλογική προληπτική προσέγγιση.

Η Αφρική προτεραιότητα για τα επόμενα 50 χρόνια:

Οι αφρικανικές τοποθεσίες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 40% των τόπων σε κίνδυνο που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της παγκόσμιας κληρονομιάς και χρήζουν ενισχυμένης προστασίας. Η νέα Στρατηγική Παγκόσμιας Κληρονομιάς για την Αφρική, η οποία βασίζεται σε προηγούμενες διαβουλεύσεις και εμπλουτίστηκε από τις συζητήσεις στους Δελφούς, θα παρουσιαστεί στην Ομάδα της Αφρικής και στη συνέχεια θα δημοσιευθεί πριν από το τέλος του έτους.

Αειφόρος τουρισμός για τα επόμενα 50 χρόνια:

Ο υπερτουρισμός αποτελούσε μείζονα ανησυχία πριν από την πανδημία Covid-19. Ωστόσο, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η μεταπανδημική περίοδος αντιμετωπίζει το ίδιο φαινόμενο, το οποίο μάλιστα επιδεινώνεται από αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «τουρισμό εκδίκησης». Ο τουρισμός δημιουργεί απόβλητα, εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλαγές στη χρήση γης για την κάλυψη των αναγκών της τουριστικής υποδομής, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ορισμένα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς δεν θα ήταν βιώσιμα χωρίς τον τουρισμό.

Ο επαναπροσδιορισμός της διαχείρισης των προορισμών απαιτεί μια κατανόηση των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς που να περιλαμβάνει το ευρύτερο περιβάλλον τους και μια αφήγηση που φέρνει τους επισκέπτες πιο κοντά, όχι μόνο στην εξαιρετική οικουμενική αξία τους, αλλά και στις πλήρεις πολιτιστικές και φυσικές αξίες του τόπου και του περιβάλλοντός του.

Η ολιστική προσέγγιση του βιώσιμου τουρισμού επεκτείνεται πέρα από την Παγκόσμια Κληρονομιά και σε άλλους τομείς, όπως η άυλη πολιτιστική κληρονομιά και οι πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες. Συνεπώς, πρέπει να περιλαμβάνει ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων και να σχεδιαστεί σε στενή σύνδεση με τις κοινότητες που ζουν στις περιοχές και γύρω από αυτές.

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News