Πάνω από 11.600 θανάτους θα είχαμε αποφύγει αν μειώναμε τα μικροσωματίδια στην ατμόσφαιρα της Ελλάδας
Περί τους 11.600 θανάτους κάθε χρόνο ήτοι τον 1 στους 10 που καταγράφονται από όλες τις αιτίες στην Ελλάδα, θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει αν τα επίπεδα ρύπανσης από μικροσωματιδία στην ατμόσφαιρα υποχωρούσαν στα επίπεδα των επικαιροποιημένων οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Ο ΠΟΥ συστήνει την μείωση των επιτρεπόμενων ορίων των ιδιαίτερα επικίνδυνων για τον οργανισμό μικροσωματιδίων PM2.5 στα 5 µg/m³ έναντι των 25 µg/m³ που ισχύουν σήμερα με βάση τις επιταγές της ΕΕ. Βέβαια η ΕΕ έχει αποφασίσει να μειώσει το όριο αυτό στα 10 µg/m³, αλλά και πάλι δεν φαίνεται αρκετή αυτή η παρέμβαση.
Η παραπάνω εκτίμηση των θανάτων, βασίζεται στην επικαιροποιημένη επιδημιολογική στατιστική μελέτη που έγινε σε 12 πόλεις της χώρας μας, από την Ομάδα Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με τον Ερευνητή Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας στο Imperial College, Δημήτρη Ευαγγελόπουλο.
Ο κ. Ευαγγελόπουλος αναφέρθηκε στην εν λόγω μελέτη κατά τη διάρκεια ενημερωτικής εκδήλωσης που υλοποίησαν η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και η Περιφέρεια Θεσσαλίας στην πόλη της Καρδίτσας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (31/05) και ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος (5/6) και εξήγησε ότι η έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους και ειδικότερα στα αιωρούμενα σωματίδια είναι να σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας και ακόμα σοβαρότερο στα αστικά κέντρα.
«Οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη δημόσια υγεία στη χώρα μας είναι σημαντικές, προκαλώντας αύξηση στην αναπνευστική και καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Οι επικαιροποιημένες Οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ, 2021) για την ατμοσφαιρική ρύπανση βασίζονται σε αδιαμφισβήτητα στοιχεία επιδημιολογικών μελετών και στοχεύουν στην προστασία της Δημόσιας Υγείας με τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης της σχετικής νομοθεσίας για τα όρια των συγκεντρώσεων των ατμοσφαιρικών ρύπων. Οι αρμόδιοι φορείς στη χώρα μας θα πρέπει να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές με σκοπό τη μείωση των ρύπων για την προστασία της υγείας των πολιτών. Τα υψηλότερα από τις οδηγίες του ΠΟΥ επίπεδα ρύπων, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, έχουν ήδη και θα έχουν μελλοντικά σημαντικές αρνητικές επιδράσεις στη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής αν δεν δράσουμε άμεσα» επεσήμανε ο ερευνητής.
Από την πλευρά της η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, μέλος του ΔΣ της ΕΠΕ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., στη Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ του ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός» αναφέρθηκε στο συσχετισμό καπνίσματος και καρκίνου. «Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους Έλληνες άντρες και ο δεύτερος-τρίτος στις Ελληνίδες γυναίκες. με 80–90% των καρκίνων του πνεύμονα να σχετίζονται άμεσα με τη χρήση του καπνού. Το ανθρώπινο αλλά και οικονομικό φορτίο του είναι δυσβάσταχτο για τη χώρα μας», ανέφερε η κα. Κατσαούνου. Στη συνέχεια, σημείωσε ότι: «Οι καπνιστές πρέπει να γνωρίζουν ότι όποτε και να διακόψουν το κάπνισμα έχουν σημαντικά οφέλη. Όμως, το σημαντικότερο είναι, η όποια ενημέρωση γίνεται να συνοδεύεται με τη χορήγηση ιατρικής βοήθειας για τη διακοπή του καπνίσματος. Συγκεκριμένα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο λόγος που οι καπνιστές δυσκολεύονται να διακόψουν, παρότι γνωρίζουν τις δυσμενείς επιπτώσεις που αυτό έχει για την υγεία τους, είναι ότι έχουν πλέον εξαρτηθεί από τη νικοτίνη, μια ιδιαίτερα έντονη εξάρτηση, ισχυρότερη κι από αυτή της κοκαΐνης. Η εξάρτηση από τη νικοτίνη δεν είναι απλή συνήθεια, αλλά αποτελεί χρόνιο. Αυτή η γνώση σκοπεύει να εξαφανίσει το στίγμα, να αφαιρέσει τις ενοχές των καπνιστών που δυσκολεύονται να διακόψουν και να τους καθοδηγήσει στη λήψη ασφαλούς και αποτελεσματικής θεραπείας (συνδυασμός συμπεριφορικής και φαρμακευτικής αγωγής)». «Στόχος είναι η διακοπή του καπνίσματος και όχι η μετάβαση σε άλλα καπνικά προϊόντα που συντηρούν την εξάρτηση και έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Οι μελέτες που αφορούν τα ηλεκτρονικά και θερμαινόμενα τσιγάρα πρέπει να γίνονται απο ανεξάρτητους ερευνητές και ήδη έχουμε σημαντικό αριθμό μελετών που τους αποδίδουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία», τόνισε η κα. Κατσαούνου.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Νίκος Αθανασίου, Πνευμονολόγος, Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας Διακοπής Καπνίσματος, Προαγωγής Υγείας & Κλιματικής Αλλαγής της ΕΠΕ, ανακοινώνοντας ότι η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία θα διαμορφώσει έναν εύχρηστο οδηγό για τους Έλληνες Πνευμονολόγους και τους λοιπούς επαγγελματίες υγείας για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν ώστε να βοηθούν εξατομικευμένα τους ασθενείς τους να διακόψουν το κάπνισμα. «Το κάπνισμα αποτελεί μια χρόνια νόσο, που απαιτεί συνεργική αντιμετώπιση από τους επαγγελματίες υγείας. Κατά την διάρκεια της διαδικασίας διακοπής καπνίσματος, το σύνδρομο στέρησης από την νικοτίνη – η οποία αποτελεί και την εθιστική ουσία – απαιτεί τόσο ψυχολογική, όσο και φαρμακευτική υποστήριξη του ασθενούς. Ως ΕΠΕ, στοχεύουμε με τις νέες Εθνικές Συστάσεις για τη Διακοπή Καπνίσματος να χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα της διεθνούς βιβλιογραφίας, αλλά και την εμπειρία των ανθρώπων που ασχολούνται με το συγκεκριμένο τομέα στη χώρα μας, ώστε να βοηθήσουμε τους Έλληνες καπνιστές να διακόψουν», σημείωσε ο κ. Αθανασίου.
Ενδιαφέροντα δεδομένα νοσηρότητας μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας, παρουσίασε ο κ. Δημήτριος Παπαγιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής Δημόσιας Υγείας, Διευθυντής του Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας & Ανοσοποίησης Ενηλίκων του Τμήματος Νοσηλευτικής – Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι «Στο τμήμα επειγόντων περιστατικών του Π.Γ.Ν. Λάρισας την περίοδο Σεπτέμβριος- Οκτώβριος 2023 κατεγράφησαν δεδομένα νοσηρότητας μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε αυξημένη επίπτωση περιστατικών λεπτόσπειρας, η οποία παρατηρήθηκε μετά τις καταστροφικές πλημμύρες, που ακολούθησαν το κύμα κακοκαιρίας Daniel στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Η λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη, η οποία παρατηρείται σε ανθρώπους και ζώα και προκαλείται από τον μικροοργανισμό με την ονομασία λεπτόσπειρα. Το υγρό περιβάλλον και η παρουσία οργανικών υλικών συντελούν στην παρατεταμένη επιβίωση του μικροβίου. Η συχνότητα εμφάνισης κρουσμάτων εμφανίζει εποχική τάση με τα περισσότερα κρούσματα να καταγράφονται τέλος καλοκαιριού με αρχές άνοιξης. Συρροές περιστατικών λεπτοσπείρωσης έχουν καταγραφεί κατά το παρελθόν στη διεθνή βιβλιογραφία, ιδιαίτερα μετά από έντονα καιρικά φαινόμενα, όπως τυφώνες και πλημμύρες».
Ειδικότερα στη συσχέτιση του καπνίσματος με το περιβάλλον, αναφέρθηκε η κα. Ζαφειρία Μπαρμπαρέσσου, Πνευμονολόγος, Συντονίστρια της Ομάδας Εργασίας Διακοπής Καπνίσματος, Προαγωγής Υγείας & Κλιματικής Αλλαγής της ΕΠΕ, τονίζοντας ότι «H παραγωγή καπνού είναι μια παγκόσμια βιομηχανία, που περιλαμβάνει εκτεταμένες διαδικασίες καλλιέργειας, παραγωγής και διανομής. Προκειμένου να κατανοήσουμε την επίδραση της πρέπει να κοιτάξουμε προσεκτικά πώς κάθε στάδιο αυτής της διαδικασίας επηρεάζει το περιβάλλον μας. Η καλλιέργεια του καπνού και η παραγωγή των τσιγάρων έχει μεγάλες απαιτήσεις σε πόρους, όπως γη και νερό. Τα οικοσυστήματα διαταράσσονται λόγω της αποψίλωσης των δασών, της υποβάθμισης του εδάφους, της μόλυνση του αέρα και του νερού. Σημαντικό ζήτημα είναι, επίσης, η διαχείριση των αποβλήτων των προϊόντων καπνού τα οποία δεν είναι βιοδιασπώμενα με δισεκατομμύρια αποτσίγαρα να απορρίπτονται ετησίως. Για να μετριαστεί η περιβαλλοντική ζημιά που προκαλείται από τον καπνό χρειάζεται να εργαστούμε σήμερα τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο».
Τέλος ο κ. Ευθύμιος Ζέρβας, Καθηγητής Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών και Βιώσιμου Σχεδιασμού του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), σε δήλωσή του με αφορμή την εκδήλωση επισημαίνει: «Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΕΑΠ προσεγγίζει τον Περιβαλλοντικό Σχεδιασμό ως τη βέλτιστη λύση για τη σύλληψη, σχεδιασμό, κατασκευή, λειτουργία και διαχείριση του τέλους ζωής οποιασδήποτε ανθρώπινης δραστηριότητας έχει (ή μπορεί να έχει) κάποια επίπτωση στο φυσικό ή/και ανθρωπογενές περιβάλλον», σημείωσε ο κ. Ζέρβας, προσθέτοντας ότι «ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός πρέπει να ληφθεί υπόψη, κυρίως, ως πρόβλεψη. Ωστόσο, είναι σημαντικό αφενός να υπάρχει εκπαίδευση των επιστημόνων και των πολιτών επ’ αυτού και αφετέρου η Πολιτεία να εφαρμόζει τις αρχές του. Μόνο έτσι θα μειωθούν σημαντικά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, και συνεπώς και η ανθρώπινη υγεία, τόσο των φυσικών φαινόμενων όσο και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων».
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
