Ελληνοτουρκικά: «Ηρεμα νερά» στο Αιγαίο παρά τις δημόσιες διαφωνίες

Η ανάγκη να συνεχιστεί η τρέχουσα διαδικασία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, παρά τις γνωστές διαφορές και τις κατά καιρούς διαφωνίες και εντάσεις, ήταν το βασικό στοιχείο των συνομιλιών που είχαν χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αγκυρα.

Η ατμόσφαιρα αυτή προέκυψε και κατά τη διάρκεια των δηλώσεων των δύο ηγετών, οι οποίοι συμφώνησαν στην ανάγκη να συνεχιστούν όλες οι μορφές ελληνοτουρκικών επαφών (Πολιτικός Διάλογος, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, θετική ατζέντα) υπό την πολιτική καθοδήγηση των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, αλλά και την πραγματοποίηση του «επόμενου βήματος», όπως το χαρακτήρισε ο κ. Ερντογάν, δηλαδή του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αγκυρα πριν από το τέλος του 2024. Οι διαφωνίες που εκφράστηκαν ήταν τέσσερις: η πρώτη αφορούσε τη μειονότητα της Θράκης, η δεύτερη τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, η τρίτη το Κυπριακό και η τέταρτη, και πιο έντονα διατυπωμένη από τον κ. Ερντογάν, την κατάσταση στη Γάζα και, κυρίως, τον χαρακτήρα της Χαμάς, που για την Αγκυρα αποτελεί «αντιστασιακή οργάνωση». Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν για την ανάγκη να συνεχιστούν οι πρωτοβουλίες της θετικής ατζέντας, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την αύξηση των διμερών συναλλαγών, καθώς επίσης και για τη συνεργασία στο μεταναστευτικό.

Ως προς το ζήτημα της μειονότητας, ο κ. Ερντογάν τη χαρακτήρισε τουρκική, ζητώντας μάλιστα την «εκπλήρωση των δικαιωμάτων της». Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε τον θρησκευτικό χαρακτήρα των μειονοτήτων, υπογραμμίζοντας ότι η ελληνική είναι «δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά» και πως «χρειάζεται τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας» για να συνεχίσει να εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Για τη μειονότητα στη Θράκη ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι απολαμβάνει καθεστώς ίσων ευκαιριών, αλλά υπάρχουν και ειδικά μέτρα για τους μουσουλμάνους της Ελλάδας. Σε αντίθεση, όπως υπονόησε, με τον «διαρκώς συρρικνούμενο Ελληνισμό στην Τουρκία».

Ο κ. Μητσοτάκης έθεσε και το ζήτημα της Μονής της Χώρας, λέγοντας ότι εξέφρασε στον κ. Ερντογάν τη στενοχώρια και τη δυσαρέσκεια για τη μετατροπή της σε τζαμί. Νωρίτερα, ο Τούρκος πρόεδρος είχε σημειώσει ότι «η Τουρκία είναι χώρα υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς», αναφερόμενος στην απόφαση του 2020 για το άνοιγμα της Μονής της Χώρας «για λατρεία και επίσκεψη» και υπογράμμισε ότι «αποδίδουμε μεγάλη σημασία να δοθεί στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO».

Στο Κυπριακό οι δύο ηγέτες διαφώνησαν. Ο κ. Μητσοτάκης ζήτησε να μη χαθεί η ευκαιρία της νέας προσπάθειας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ (η προσωπική απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό Μαρία Ανχελα Ολγίν Κουεγιάρ βρίσκεται σήμερα στην Αθήνα, έχοντας ήδη περάσει από Κύπρο και Τουρκία για μία ακόμη φορά), ενώ ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε στην ανάγκη να επιλυθεί το Κυπριακό με βάση τις «πραγματικότητες στο νησί», αποστροφή η οποία παραπέμπει στη διαμορφωμένη αντίληψη της τουρκικής διπλωματίας περί προώθησης ενός μοντέλου κυριαρχικής ισότητας, δηλαδή δύο κρατών.

Ο κ. Μητσοτάκης, πάντως, επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Μάλιστα, αναφέρθηκε στα πρόσφατα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου που, όπως είπε, «δίνουν μια θετική προοπτική στην επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων». Κάλεσε μάλιστα «να ερμηνευτούν και να αξιοποιηθούν σωστά» από την τουρκική πλευρά. Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε τα βήματα ως αναγκαία «γιατί το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτο του χθες και δεν πρέπει ούτε να ναρκοθετεί και το αύριο».

 Οι προσεγγίσεις για τη Χαμάς

Ο χαρακτήρας της Χαμάς αποτέλεσε χθες το πιο έντονο σημείο διαφωνίας ανάμεσα στον κ. Μητσοτάκη και στον κ. Ερντογάν. Μάλιστα ο πρόεδρος της Τουρκίας επανήλθε προκειμένου να τονίσει ότι κατά την άποψή του η Χαμάς είναι αντιστασιακή οργάνωση και όχι τρομοκρατική, όπως τη χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός. Ο κ. Ερντογάν σημείωσε επίσης ότι 1.000 στελέχη της Χαμάς νοσηλεύονται στην Τουρκία (αργότερα διευκρινίστηκε από τουρκικές πηγές ότι εννοούσε τραυματίες από τη Γάζα), ενώ χαρακτήρισε την ισραηλινή επιχείρηση στη Γάζα γενοκτονία. «Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μια επίθεση στο έδαφός του. Και μάλιστα από μια τρομοκρατική οργάνωση», είπε, μεταξύ άλλων, ο πρωθυπουργός, φράση η οποία προκάλεσε την παρέμβαση του κ. Ερντογάν, ο οποίος πάντως ευχαρίστησε, όπως είπε, για λογαριασμό των Παλαιστινίων, την Αθήνα για τη θετική ψήφο που παρέχει στην Παλαιστίνη δικαιώματα εκπροσώπησης στον ΟΗΕ μαζί με ακόμη 143 χώρες. Και οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι πρέπει να ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος στα όρια του 1967.

Πηγή: kathimerini.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News