μες στον κύκλο του παρά

(Και) η διαφθορά, έχει ευθεία (και θετική) συσχέτιση με τη θρησκευτικότητα. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, εξετάσαμε, στη βάση της ομαδοποίησης διαφόρων Ευρωπαϊκών χωρών που προτείνει η εισηγήτρια του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτα Β. Μούρκου στην ανάλυσή της για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών, πιθανές συσχετίσεις μεταξύ θρησκευτικών και ισότητας, ευημερίας και ευτυχίας (όλες αρνητικές). Παρατηρητικός αναγνώστης, ίσως γιατί είναι το θέμα των ημερών, ίσως και γιατί η έννοια της συγχώρεσης στη θρησκεία μπορεί να λειτουργήσει και ως λευκή επιταγή για παραβατικότητα (αφού υπάρχει η δυνατότητα της συγχώρεσης μετά) πρότεινε να εξετάσουμε την συσχέτιση με τη διαφθορά.

Η σχέση διαφθοράς και ευημερίας είναι σαφώς καταγεγραμμένη στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία, και θα μπορούσε να αποτελέσει μία ενδιαφέρουσα ερμηνευτική της συσχέτισης μεταβλητή. Η διαφθορά ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί με ακρίβεια. Μία πολύ ενδιαφέρουσα προσπάθεια μέτρησης της αντίληψης της διαφθοράς γίνεται ετησίως από την Διεθνή Διαφάνεια. Εδώ η μέτρηση δεν αφορά πόση διαφθορά όντως υπάρχει, αλλά πόση αντιλαμβάνονται οι πολίτες. Όμως σε χώρες με δημοκρατικά πολιτεύματα και (σχετική) ελευθεροτυπία οι μετρήσεις πρέπει να είναι κάπως ενδεικτικές.

Η εισηγήτρια διαχωρίζει μία ομάδα χωρών όπου το μάθημα είναι θρησκειολογίας (Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο), και μία ομάδα όπου το μάθημα είναι ομολογιακό, διαχωριζόμενη σε δύο υποομάδες. Στην πρώτη υποομάδα, το μάθημα είναι προαιρετικό (Βέλγιο, Ισπανία, Τσεχία Ολλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Ουγγαρία) ενώ στη δεύτερη είναι υποχρεωτικό με δυνατότητα εξαίρεσης (Αυστρία, Γερμανία, Ελλάδα, Μάλτα, Ιρλανδία, Ρουμανία και Κύπρος).

Τα αποτελέσματα της έρευνας αντίληψης της διαφθοράς στη βάση αυτής της ομαδοποίησης έχουν ως εξής:

Βλέπουμε λοιπόν ότι η διάμεσος (μέτρο κεντρικής τάσης αντίστοιχο με το μέσο, αλλά με μικρότερη επιρροή από ακραίες τιμές) για την ομάδα 2 είναι 28,2% χαμηλότερη από την ομάδα 1, και η διάμεσος για την υποομάδα 2Β 12,2% χαμηλότερη από τη διάμεσο για την υποομάδα 2Α.

Θυμίζουμε εδώ ότι και στην έμφυλη διάσταση του ζητήματος οι χώρες της ομάδας 2 είναι κατά 8,1% σε δυσμενέστερη θέση από την ομάδα 1, ενώ οι χώρες της ομάδας 1 μετρούν 21,4% υψηλότερη ευημερία και είναι κατά 12,2% πιο ευτυχισμένες.

Στο Χριστό

Ω, εσύ που μίλαες στα πουλιά, στου δάσους τα γυμνά κλαδιά,

στου αγρού τα κρίνα και γλυκά στον κάθε πόνο εστράφης-

σου κρέμασαν στο χέρι σου μιαν αρμαθιά βαριά κλειδιά

να κλεις μπουντρούμια, ιδιώνυμα γελώντας να υπογράφεις.

Συχώρα τον αμαρτωλό, Χριστέ, ο εργάτης σήμερα

καθώς πέφτει στη σκέψη του των φυλακών η αυλαία

σε βλέπει μ’ όψη βλοσυρή και με τα μάτια ανήμερα

να του απαγγέλεις την ποινήν ίδιος με εισαγγελέα.

Χριστέ, που εδιάβης κι άνθισαν κρίνα οι ευλογίες σου λευκά

κ’ ήπιες νερό στου πένητα την ταπεινή παράγκα

κ’ έφεγγε η νύχτα ως έστρεφες γύρω τα μάτια σου γλαυκά,

τώρα φρουρό σε βάλανε μπρος στων πλουσίων τη μπάγκα.

Θάπρεπε να σε βλέπουνε τ’ αθώα παιδιά με σκιερά

μάτια στην κούνια στην κούνια γείρανε και σώπασαν στον ύπνο

κι όμως σε βλέπουν οι κλητοί σου μες στον κύκλο του παρά

να στρώνεις, δούλος ταπεινός, των τυράννων το δείπνο.

Και τ’ όνομά σου θάπρεπε να ψιθυρίζουν ν’ απαντούν

στάχυ στο στάχυ, καλαμιές που δείχνουν το φεγγάρι.

Τώρα τα μαύρα στόματα των πυροβόλων το βροντούν,

και στίβεις μες στα χέρια σου τις νέες καρδιές σφουγγάρι.

Χριστέ, φραγμό σε στήσανε μπροστά στο δρόμο του φτωχού

και τ’ οργισμένο του ύψωναν σ’ εκστάσεις όλβιες μάτι,

μα βάρυνε πολύ ο κασμάς σε χέρι εργάτη και πριχού

σκάψει τον τάφο του γκρεμίζει το άδειο σου παλάτι.

Χριστέ, η καρδιά σου ήταν καρδιά όλου του κόσμου

μα έμεινε στην υποταγή δεμένη για να δένει

κι αν τρόμαξαν ποτέ οι εχθροί για την πλατιά σου τη φωνή

οι ίδιοι σου στεφανώσανε την όψη αντεστραμμένη.

Μα ο πόνος τώρα ωρίμασε κ’ έκφραση δίκιου βρήκε η οργή,

σπάνε οι αλυσίδες της σκλαβιάς κ’ η υπομονή σου εχάθη,

και σε θωρώ στο νέο σταυρό, Χριστέ, στη ρόδινη αυγή,

απ’ το στερνό σου θάνατο η ζωή χαρά να πλάθει.

Γιάννης Ρίτσος, από τη συλλογή Τρακτέρ, 1930-1934

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News