Δεν τα μοίρασες δίκαια, Χότζα
Η Ελληνική βιομηχανία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγωγές, τόσο που η ΕΛΣΤΑΤ καταρτίζει και δημοσιεύει ξεχωριστό δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία. Η οικονομική επιστήμη δεν λογίζεται ως πραγματική ‘επιστήμη’ διότι δεν είναι δυνατόν να διεξαχθούν πειράματα. Επί του παρόντος ωστόσο έχουμε σε εξέλιξη ένα από τα μεγαλύτερα ‘φυσικά’ πειράματα στην οικονομική ανάλυση.
Σύμφωνα με τον παραπάνω δείκτη που η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε για το μήνα Οκτώβριο στις 14 Δεκεμβρίου οι τιμές των εισαγωγών στη βιομηχανία μειώθηκαν κατά 12,7% σε ετήσια βάση σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2019 δηλαδή. Ο βασικός λόγος ήταν η μείωση της τιμής της ενέργειας κατά περίπου 30%. Ταυτόχρονα, ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία για τον ίδιο μήνα παρουσιάζει μείωση κατά 6,9%.
Φυσικά η βιομηχανία έχει και εγχώριους παράγοντες κόστους (π.χ. μισθοδοσία) που είναι ανελαστικοί. Η ένταση αυτής της διαφοράς ωστόσο είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστη με βάση τα ιστορικά στοιχεία.
|
|
Ποσοστιαία μεταβολή μέσου ετήσιου δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία |
Ποσοστιαία μεταβολή μέσου ετήσιου δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία |
Διαφορά |
|
2001 |
2.8% |
3.1% |
-0.3% |
|
2002 |
2.0% |
0.3% |
1.7% |
|
2003 |
1.6% |
0.7% |
0.9% |
|
2004 |
3.9% |
3.1% |
0.8% |
|
2005 |
5.3% |
8.8% |
-3.6% |
|
2006 |
6.7% |
4.2% |
2.5% |
|
2007 |
4.0% |
2.6% |
1.4% |
|
2008 |
9.2% |
7.1% |
2.1% |
|
2009 |
-5.8% |
-1.8% |
-4.1% |
|
2010 |
6.7% |
6.6% |
0.0% |
|
2011 |
7.7% |
7.6% |
0.1% |
|
2012 |
4.7% |
4.5% |
0.3% |
|
2013 |
-0.9% |
-2.7% |
1.8% |
|
2014 |
-1.2% |
-3.8% |
2.5% |
|
2015 |
-7.2% |
-10.5% |
3.3% |
|
2016 |
-5.7% |
-2.8% |
-3.0% |
|
2017 |
5.3% |
5.9% |
-0.5% |
|
2018 |
4.3% |
6.6% |
-2.3% |
|
2019 |
0.4% |
3.0% |
-2.6% |
|
Οκτ 2019-Οκτ2020 |
-6.90% |
-12.7% |
5.8% |
Σε κάποιες παγκοσμοιοποιημένες βιομηχανίες (π.χ. αλουμίνιο) οι τιμές διαμορφώνονται χρηματιστηριακά και αφορούν περισσότερο την παγκόσμια ισορροπία προσφοράς και ζήτησης, παρά το κόστος παραγωγής.
Όμως η κοστολογική βάση μεγάλων κλάδων της οικονομίας είναι γενικά γνωστή. Έτσι μπορούμε να υπολογίσουμε την επίδραση στο κόστος παραγωγής τέτοιων μεγάλων μεταβολών. Αν, για παράδειγμα, σε κάποιο κλάδο, η ενέργεια είναι 30% του κόστους και η τιμή της ενέργειας έχει μειωθεί κατά 30%, η προκύπτουσα μείωση κόστους είναι 30%*30%=9%. Τυχόν προαγορές δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα γιατί ο δείκτης μετρά τις τιμές που όντως πληρώθηκαν.
Αναπόφευκτα, η μείωση του κόστους σε κάποιους κλάδους θα είναι αναντίστοιχη της μεταβολής της τιμής. Αυτή η αναντιστοιχία, όπου προκύπτει, μπορεί και να οφείλεται σε ολιγοπωλιακή διαμόρφωση τιμών. Αυτό μπορεί να έχει τόσο ρυθμιστικό όσο και επενδυτικό ενδιαφέρον.
Τρεις χωρικοί βρήκαν μια μέρα στο δρόμο ένα σακί καρύδι, μα δε συμφωνούσαν στη μοιρασιά. Έτσι, μια και δυο αποφασίζουν να πάνε στο Ναστραδίν Χότζα να τους τα μοιράσει.
Εκείνος δέχτηκε πρόθυμα, μα ρώτησε:
Πως θέλετε να σας τα μοιράσω; Σαν τον Αλλάχ, ή σαν άνθρωπος;
Σαν τον Αλλάχ, Χότζα μου, απάντησαν και οι τρεις μ’ ένα στόμα.
Ανοίγει τότε ο Ναστραδίν το σακί, δίνει καμιά εικοσαριά στον ένα, καμιά τριανταριά στον άλλο και όλα τ’ άλλα στον τρίτο.
Κατάπληκτοι οι δύο πρώτοι φωνάζουν:
Δεν τα μοίρασες δίκαια, Χότζα.
Κι’ εκείνος:
Εγώ δε φταίω. Σεις τα φταίτε που μου είπατε να τα μοιράσω σαν τον Αλλάχ. Μα δε ξέρετε πως ο Θεός σ’ άλλους δίνει λίγα και σε άλλους πολλά;
Νασταδίν Χότζας, Εκδόσεις Κέδρος, 1988.
* Ο Σόλων Μόλχο είναι finance analyst
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
