Κρύψε το πουλί

Τις τελευταίες μέρες έχει αναβιώσει μία εν πολλοίς σκοταδιστική συζήτηση για το κατά πόσο ένα θύμα βιασμού συναινεί στο βιασμό του/της. Η πρακτική αυτή, της (έστω μερικής) ενοχοποίησης του θύματος (victim blaming) οδηγεί κάποια θύματα να μην καταγγέλλουν το βιασμό, αλλά επίσης έχουν αναφερθεί και περιστατικά όπου οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν αντιμετωπίσει με την πρέπουσα σοβαρότητα ή/και δεν έχουν καταγράψει τέτοιες καταγγελίες.

Στην Ελλάδα, από τη στατιστική επετηρίδα της αστυνομίας, παρατηρούμε τα εξής δεδομένα:

Βλέπουμε, δηλαδή, μία αύξηση στους καταγγελθέντες βιασμούς της τάξης του 46%. Ευτυχώς, αυτό που μάλλον συμβαίνει δεν είναι αύξηση στους βιασμούς αλλά καλύτερη καταγραφή του προβλήματος. Τι έγινε όμως μεταξύ 2020 και 2021 και ξαφνικά είχαμε τέτοια αναβάθμιση στην καταγραφή;

Στο τέλος του 2020, σε μία συνέντευξη ορόσημο η ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου μίλησε ανοιχτά για την σεξουαλική κακοποίηση που η ίδια βίωσε. Μιλώντας ανοιχτά για το θέμα, όχι σε όρους ενοχοποίησης του θύματος, άλλαξε τον τόνο στο δημόσιο διάλογο. Η αλλαγή αυτή έχει συντελέσει σημαντικά στη βελτίωση της καταγραφής.

Έχει, ωστόσο, βελτιωθεί επαρκώς η καταγραφή; Θα έπρεπε να γνωρίζουμε πόσοι είναι οι πραγματικά τελεσθέντες βιασμοί για να το αξιολογήσουμε. Στην διεθνή βιβλιογραφία έχουμε αναφορές από μεγάλη αμερικανική ΜΚΟ ότι μία στις έξι γυναίκες έχουν υπάρξει θύματα βιασμού. Ακαδημαϊκοί κύκλοι ανεβάζουν το ποσοστό μεταξύ του μία στις τέσσερίς και μία στις πέντε.

Στην Ελλάδα έχουμε, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ 3,4 εκατ γυναίκες μεταξύ των ηλικιών 15-65 (αυθαίρετος περιορισμός). Αν, αυθαίρετα αγνοήσουμε όλους του βιασμούς αντρών, και επίσης υποθέσουμε ότι κάθε γυναίκα που έχει βιώσει βιασμό έχει βιώσει μόνο έναν στη ζωή της, και πάρουμε τη συντηρητικότερη των εκτιμήσεων (1/6), πρέπει στην Ελλάδα να γίνονται περίπου 11 χιλιάδες βιασμοί το χρόνο. Αγνοώντας, επίσης, όλο τον τουριστικό πληθυσμό.

Ορίζοντας το εκτιμώμενο κάτω όριο εκεί, η βελτίωση στην καταγραφή που είδαμε παραπάνω μοιάζει ταυτόχρονα εξαιρετική αλλά και ανούσια. Για αυτό είναι σημαντικό να μην επιτρέψουμε στο δημόσιο διάλογο να ξανακυλήσει σε όρους ενοχοποίησης του θύματος.

Ήσουν, λέει, το καλύτερο παιδί

Ωραίος, νέος, πάντα πρώτος στη σχολή

Μα κοίτα που κι εσύ, ο μορφονιός, ο φοιτητής

Μας βγήκες στην πορεία βιαστής

Φωνάζει ο μπαμπάς σου και ωρύεται η μαμά

Πως είσαι το καλύτερο απ’ όλα τα παιδιά

Πώς γίνεται ωστόσο να ‘χεις τέτοια ανατροφή

Και να μην ξέρεις πώς να κρύψεις το πουλί

Κρύψε το πουλί σου φύγε αμέσως μακριά

Σύνελθε, κουμπώσου, σκέψου λίγο λογικά

Αύριο, που ξέρεις, ίσως να ‘σαι φυλακή

Ή μπορεί ό,τι περισσεύει να κοπεί

Σ’ ακούω που ψελλίζεις ότι τάχα έχει πιει

Άσε που η φούστα της σου φαίνεται κοντή

Εσύ θα λες το ποίημα σου πως δήθεν προκαλεί

Κι εγώ θα σε φωνάζω βιαστή

Κι αν έχει πιει το Βόσπορο και το Αιγαίο μαζί

Κι αν ξέχασε τελείως να βάλει φούστα πριν να βγει

Συνέχισε το δρόμο σου και μη σε νοιάζει αυτή

Μα πρώτα απ’ όλα κρύψε το πουλί

Κρύψε το πουλί σου φύγε αμέσως μακριά…

16 Μαΐου 2021, Θέμος “Apicos” Ρίζος

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News