πότε θα έρθει το τέλος του κόσμου;

Τόσο η ενεργειακή ανασφάλεια όσο και το αυξημένο κόστος των υδρογονανθράκων έχουν κινήσει τον τελευταίο καιρό ξανά τη συζήτηση για την πιθανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω πυρηνικών σταθμών. Ο διεθνής οργανισμός ενέργειας (ΙΕΑ), προκειμένου να καταστήσει το κόστος των διαφόρων τρόπων παραγωγής ενέργειας συγκρίσιμο, έχει υπολογίσει το εξισορροπημένο (levelized) κόστος ενέργειας. Σε αυτόν τον υπολογισμό λαμβάνονται υπόψη τόσο τα κόστη εγκατάστασης (ψηλά για την πυρηνική ενέργεια) όσο και τα κόστη λειτουργίας, και δίνεται μία εκτίμηση για το τελικό κόστος παραγωγής.

Για το 2020 (πριν την τρέχουσα κρίση στις τιμές των υδρογονανθράκων δηλαδή) η ΙΕΑ δίνει εκτιμήσεις για 237 διαφορετικές μονάδες παραγωγής. Με απλούς υπολογισμούς βλέπουμε ότι το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ενός μέσου πυρηνικού εργοστασίου είναι λίγο χαμηλότερο από $50/Mwh έναντι του φυσικού αερίου (τότε) στα $82, των ανεμογεννητριών στα $94 και όλες τις άλλες εναλλακτικές γύρω στα $100.

Όμως το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με πυρηνικά, επειδή αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από το σταθερό κόστος, δεν είναι επιρρεπής σε μεταβολές. Συγκεκριμένα οι ΗΠΑ υπολογίζουν ότι το κόστος λειτουργίας ενός πυρηνικού σταθμού είναι κατά 86% σταθερό. Έτσι, το τελικό κόστος παραγωγής είναι σχετικά σταθερό, ενώ όπως ξέρουμε το κόστος παραγωγής με υδρογονάνθρακές είναι ιδιαίτερα μεταβλητό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, το κόστος παραγωγής στο σύστημα στην Ελλάδα ήταν €241 το πρώτο εξάμηνο του 2022, έναντι €120 στο σύνολο του 2021 και €46 το 2020.

Πέρα όμως από το κοστολογικό, το ζήτημα έχει άλλες δύο διαστάσεις. Πρώτον αυτή της ασφάλειας. Σε θέματα που αφορούν απώλεια ανθρώπινης ζωής τα μέσα ενημέρωσης έχουμε την τάση να εστιάζουμε σε υψηλής εντάσεως γεγονότα, δεν είναι όμως πάντα αυτά τα σημαντικά. Για παράδειγμα από 124 χιλ θανάτους το 2019 στη χώρα, περίπου το ένα τέταρτο (30 χιλ) ήταν από καρκίνο σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 80 την ημέρα, αλλά δεν ακούγεται όσο οι 93 στο σύνολο του έτους ανθρωποκτονίες. Σε μία προσπάθεια να αντιστρέψουν αυτή τη διαφορά έμφασης, αναλυτές υπολογίσανε την θνησιμότητα ανά μορφή παραγωγής ενέργειας στον παρακάτω πίνακα:

Στον πίνακα έχουν υπολογιστεί τόσο οι θάνατοι από ατυχήματα όσο και από ατμοσφαιρική ρύπανση. Βλέπουμε ότι η επικινδυνότητα της πυρηνικής ενέργειας είναι δύο τάξεις μεγέθους χαμηλότερη από το λιγνίτη και τον άνθρακα, και μία από το φυσικό αέριο.

Δεύτερο, αλλά επίσης σημαντικό είναι το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όσο συνεχίζουμε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδρογονάνθρακες δίνουμε σημαντικούς πόρους σε απολυταρχικά καθεστώτα ή/και όπως είδαμε πρόσφατα με τη Ρωσία, θέτουμε την Ευρώπη σε αδύναμη θέση απέναντι σε εκβιαστικές ή τιμωρητικές πρακτικές.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η πυρηνική ενέργεια είναι φτηνότερη, λιγότερο ευμετάβλητη, ασφαλέστερη κατά πολύ και γεωπολιτικά απελευθερωτική.

Προφήτης
Ρώτησαν το Ναστραδίν Χότζα:
Πες μας, πότε θα έρθει το τέλος του κόσμου;
Ο Χότζας κούνησε το κεφάλι και ρώτησε:
Για πιο λέτε από τα δύο; Το μικρό ή το μεγάλο;
Μα φυσικά και για τα δύο
Όταν πεθάνει η γυναίκα μου, θα είναι το μικρό τέλος του κόσμου. Σαν έρθει η δική μου σειρά, θα ‘ναι το μεγάλο τέλος του κόσμου!
Ναστραδίν Χότζας, εισαγωγή, επιλογή και επιμέλεια κειμένων Σοφοκλής Δημητρακόπουλος, Εκδόσεις Κέδρος, Τρίτη έκδοση, 1988.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News