Υπάρχουν στιγμές

Τον Φεβρουάριο γράφαμε ότι αυξάνεται στη χώρα το ποσοστό συμμετοχής του εργατικού δυναμικού. Από μόνο του αυτό είναι ενδιαφέρον, και συνεχίζεται στα στοιχεία απασχόλησης πρώτου τριμήνου 2022 που δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ την περασμένη εβδομάδα. Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο σε σχέση με το αντίστοιχο του 2021, το εργατικό δυναμικό ήταν αυξημένο κατά 321 χιλ. άτομα (παρότι ο πληθυσμός μειώνεται). Έτσι, ενώ οι άνεργοι ήταν 98 χιλ. λιγότεροι, οι απασχολούμενοι ήταν 419 χιλ. περισσότεροι, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο απασχόλησης για το πρώτο τρίμηνο (έχει σημασία, λόγω εποχικότητας) από το 2011.

Ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον όμως είχε η έρευνα κενών θέσεων εργασίας της ΕΛΣΤΑΤ. Εκεί βλέπουμε μία ετήσια μεταβολή (δλδ σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021) της τάξης του 148,4%. Η έρευνα αυτή καταγράφει τις προθέσεις των επιχειρήσεων να κάνουν προσλήψεις μέσα στο επόμενο τρίμηνο.

Ενώ λοιπόν το ποσοστό ανεργίας παραμένει υψηλό – στο 13,8%, ή 647 χιλ. άτομα το πρώτο τρίμηνο, κάποιοι κλάδοι της οικονομίας ήδη αναφέρουν αδυναμία κάλυψης θέσεων εργασίας. Αυτό δεν είναι τόσο περίεργο στη βάση του. Η οικονομική βιβλιογραφία περιγράφει σαφώς τόσο την δομική ανεργία (αναντιστοιχία δεξιοτήτων, ή γεωγραφική αναντιστοιχία, μεταξύ υποψηφίων και θέσεων εργασίας) όσο και την ανεργία τριβής (ανεργία που βιώνουν οι υποψήφιοι κατά τη μετακίνηση τους από μία θέση σε μία άλλη). Το άθροισμα, δε, αποκαλείται φυσικό ποσοστό ανεργίας.

Το επίπεδο όμως που καταγράφεται, στο 13,8%, είναι εξαιρετικά υψηλό για να είναι δομικό. Η ανεργία δεν είναι ποτέ μηδέν στην οικονομία βέβαια, αλλά στην Ελλάδα το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας για πρώτο τρίμηνο ήταν το 2008, με 8,4% – σχεδόν πεντέμισι μονάδες χαμηλότερα. Το 2008 είχαμε και το χαμηλότερο μέσο ετήσιο ποσοστό ανεργίας στο 7,8%.

Πολλά πράγματα μπορεί να συμβαίνουν ταυτόχρονα εδώ. Πολλοί εργαζόμενοι κατά την μακρά περίοδο υψηλής ανεργίας δεν κατάφεραν να διατηρήσουν υψηλά το επίπεδο δεξιοτήτων τους. Άλλοι, νέα παιδιά κυρίως, έχασαν την ευκαιρία να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία νωρίς και τώρα είναι μεγάλοι για νεοπροσηλφθέντες. Αλλά επίσης, και σε αυτό έχει συντελέσει και η πανδημία, εργασιακές συνθήκες που παλιότερα ήταν αποδεκτές σε κάποιους κλάδους, πλέον δεν είναι.

Το αποτέλεσμα είναι ότι θα πρέπει να αναμένουμε ζυμώσεις στην αγορά εργασίας. Οι αναντιστοιχίες αυτές που καταγράφονται θα πρέπει κάπως να γεφυρωθούν για να περιοριστεί το παραγωγικό κενό.

Εκείνο που είναι πραγματικά ενδιαφέρον σε μία εποχή μεγάλων αλμάτων είναι, ότι τα άφθονα συντρίμμια του παλιού, που κάποτε συσσωρεύονται πιο γρήγορα από τα έμβρυα του καινούργιου (που πάντα δε φαίνονται αμέσως), απαιτούν την ικανότητα να ξεχωρίζεις το ουσιαστικό στην πορεία ή στην αλυσίδα της ανάπτυξης. Υπάρχουν ιστορικές στιγμές, όπου για την επιτυχία της επανάστασης το σπουδαιότερο είναι να συσσωρεύσουμε περισσότερα συντρίμμια, δηλαδή να ανατινάξουμε περισσότερους παλιούς θεσμούς. Υπάρχουν στιγμές όπου τα συντρίμμια είναι αρκετά και στην ημερήσια διάταξη μπαίνει η «πεζή» («ανιαρή» για το μικροαστό επαναστάτη) δουλειά να καθαριστεί το έδαφος από τα συντρίμμια. Υπάρχουν στιγμές που το σπουδαιότερο είναι να φροντίζουμε με επιμέλεια τα έμβρυα του καινούργιου, που αναπτύσσονται κάτω από τα συντρίμμια, στο έδαφος που δεν έχει ακόμη καθαριστεί καλά από τα χαλίκια.

Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν, Τα άμεσα καθήκοντα της σοβιετικής εξουσίας, 28/4/1918, Πράβντα & Ισβέστια. Ανατύπωση από την έκδοση του 1953 του εκδοτικού οίκου της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, από τις εκδόσεις Ειρήνη, το 1975.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News