Ένα δωμάτιο, κάπου
Οι τιμές των κατοικιών είχαν αρχίσει να ανεβαίνουν ήδη πριν από την πανδημία. Προβάλλονταν, τότε, αιτιάσεις σχετιζόμενες με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις η ακρίβεια των οποίων ουδέποτε ελέγχθηκε μεθοδικά, καθότι η έλευση της covid ανέκοψε τόσο την άνοδο των τιμών όσο και τη συναλλακτική δραστηριότητα. Με την έναρξη των εμβολιασμών ωστόσο, ο ρυθμός ανόδου εντάθηκε εκ νέου.
Η κατασκευαστική αγορά όμως, τουλάχιστον σε ότι αφορά τα οικιστικά ακίνητα, είναι ανταγωνιστική. Στην κατασκευή κτιρίων δραστηριοποιούνται, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, πάνω από 15 χιλιάδες επιχειρήσεις. Με τις συναλλαγές την τελευταία δεκαετία κατά μέσο όρο λίγο πάνω από τις 65 χιλιάδες το χρόνο, φαίνεται επαρκές. Αυτό σημαίνει ότι αν μία κατασκευή είναι κερδοφόρα, τότε θα κατασκευαστεί από κάποιον. Σε μία ανταγωνιστική αγορά όπως αυτή, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να βγάζουν υπερκέρδη.
Συνεπώς, το κόστος κατοικιών θα εξαρτάται από τέσσερις παράγοντες. Το κόστος των οικοδομικών υλικών, το εργατικό κόστος, το κόστος χρηματοδότησης, και το κόστος της γης. Για τους τρεις έχουμε ικανοποιητικά δεδομένα.
Το κόστος των οικοδομικών υλικών, στο δωδεκάμηνο μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, είχε αυξηθεί 5,1% (σε μεγάλο βαθμό λόγω της αύξησης του κόστους των καυσίμων μηχανημάτων). Το κόστος εργασίας είχε μέχρι το τέλος Ιουνίου αυξηθεί κατά 2,2%. Σε κάθε περίπτωση, και επειδή δεν περιλαμβάνει καύσιμα, δεν αναμένουμε το κόστος εργασίας να έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά το τρίτο τρίμηνο. Τέλος, το κόστος χρηματοδότησης έχει μειωθεί. Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο νέων δανείων, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, έχει μειωθεί κατά 3,8%.
Συνεπώς, αφού κανένας από τους τρεις παράγοντες δεν έχει αυξηθεί αρκετά ώστε να δικαιολογεί την κατά 8% αύξηση που καταγράφει η ΤτΕ στο 3ο τρίμηνο του 2021, αυτή πρέπει να οφείλεται στον τέταρτο, το κόστος δηλαδή της γης. Όμως η (κάθε) χώρα δεν είναι παθητικός λήπτης τιμών οικοδομήσιμης γης, αλλά ενεργός διαμορφωτής τους. Μέσω του ελέγχου των εντάξεων περιοχών στα σχέδια πόλης, και της συνεπακόλουθης αδειοδότησης κατασκευών κατοικιών, η πολιτική ηγεσία δύναται να διαμορφώσει την προσφορά στην αγορά οικοδομήσιμης γης, και να αντιδράσει σε εξάρσεις της ζήτησης. Συνεπώς, το αν ανεβαίνουν οι τιμές των κατοικιών δεν είναι ούτε εξωγενές, ούτε (πρέπει να) είναι τυχαίο, αλλά προϊόν πολιτικής απόφασης και σχεδιασμού.
All I want is a room somewhere
Far away from the cold night air
With one enormous chair
Oh, wouldn’t it be loverly?
Lots of chocolate for me to eat
Lots of coal makin’ lots of heat
Warm face, warm hands, warm feet
Oh, wouldn’t it be loverly?
Oh so loverly sittin’ abso-bloomin’-lutely still
I would never move till Spring crept over mi window sill
Someone’s head restin’ on my knee
Warm and tender as he can be
Who takes good care of me
Oh, wouldn’t it be loverly?
Who takes good care of me
Oh, wouldn’t it be loverly? (loverly)
Loverly (lovely)
Oh, wouldn’t it be loverly?
Από το «My fair lady», 1956 Broadway & 1964 Warner Brothers – Στα Ελληνικά ως «Ωραία μου Κυρία»
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
