Τι σημαίνει η συμφωνία στον ΟΟΣΑ για ενιαίο φόρο στις επιχειρήσεις
Μια τέτοια συμφωνία είχε πολύ καιρό να συμβεί. Στους διαδρόμους του ΟΟΣΑ, 136 χώρες συμφώνησαν στις 8 Οκτωβρίου σε ελάχιστη φορολόγησή των πολυεθνικών εταιρειών. Οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να φορολογούνται με λιγότερο από 15%, από όπου κι αν προέρχονται, γράφει το κείμενο που συντάχθηκε στο Παρίσι.
Ακούγεται σχεδόν ρομαντικό το ότι μπορούν, ακόμη σήμερα, όχι 12, ούτε 28, αλλά 136 κυβερνήσεις να πάρουν συλλογικές αποφάσεις σε ακανθώδη θέματα όπως αυτό της εταιρικής φορολογίας. Για την Ελλάδα, ωστόσο, το όφελος φαντάζει μάλλον πενιχρό. Η τελευταία φορά που εταιρείες είχαν φορολογικές υποχρεώσεις της τάξης του 15%, αρχηγός του κράτους ήταν μονάρχης. Και όσες επιχειρήσεις έφυγαν πρόσφατα σε γειτονικούς παραδείσους μάλλον θα αργήσουν να επαναπατριστούν. Η Βουλγαρία υπογράφοντας παραμένει ημι-παράδεισος, και η Κύπρος αρνήθηκε να συμπλεύσει με τους 136.
Το κεφαλαιώδες όμως κομμάτι της ιστορίας δεν είναι ούτε εισοδηματικό, ούτε ιστορικό. Το κείμενο που συμφωνήθηκε στο Παρίσι σηματοδοτεί μια αλλαγή που διαπερνά ιδεολογίες. Ο εταιρικός φόρος υπήρξε διαχρονικά πολιτικό βαρόμετρο. Στην Ελλάδα έπεσε από 45% την πράσινη δεκαετία του ‘80, στο 25% την δεκαετία του ’90, πριν ανέβει ξανά στο κόκκινο 35% της κρίσης. Όσο για τις ξένες επενδύσεις – το άγιο αυτό δισκοπότηρο της ελεύθερης αγοράς – δεν έπαψαν ποτέ να απολαμβάνουν διευκολύνσεις με αποτελέσματα, αν όχι απογοητευτικά, τουλάχιστον αμφίβολα. Γενιές οικονομολόγων διχάζονται για το τι σημαίνει υψηλή φορολογία για την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις, τον κόσμο της εργασίας. Χρειάστηκε να γονατίσει η παγκόσμια οικονομία για να φτάσουμε στο κείμενο της περασμένης εβδομάδας; Όχι μόνο.
Χρειάστηκαν και πολλές μελέτες, για να απορρίψουμε κάποιες ατέλειες της ελεύθερης αγοράς ως κοινό παρονομαστή. Οι χαμηλοί φόροι δεν φέρνουν βιώσιμες επενδύσεις – να κάτι που μπορούμε πλέον να γράψουμε χωρίς μεγάλη αμφιβολία και ιδεολογική προκατάληψη. Αποτελούν ένα ακριβό υποκατάστατο πραγματικής αξίας. Έρευνες χιλιάδων πολυεθνικών δείχνουν από καιρό ότι σταθερότητα, διαφάνεια, μία προοπτική υγιούς ανάπτυξης είναι τα πρωταρχικά, και συχνά μοναδικά, ζητούμενα. Όχι οι φόροι.
Aκόμη και εν μέσω κρίσης, το έτος 2020, ένας μόνο από τους δέκα κορυφαίους προορισμούς ξένων επενδύσεων επέβαλε φορολογικό συντελεστή χαμηλότερο του 15% – η Ιρλανδία – υποφέροντας ταυτόχρονα από δεινές εκροές επενδύσεων. Πολλές επιλογές του σήμερα προκάλεσαν διχασμό πριν αποτελέσουν κοινό τόπο – το οκτάωρο, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Και πολλά ερωτηματικά που διχάζουν σήμερα, θα εκπλήσσουν αύριο. Εκεί έγκειται η τεράστια αξία του κειμένου που συμφωνήθηκε στο Παρίσι. Ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά μάλλον προς τη σωστή κατεύθυνση.
* Ο Αλέξανδρος Ραγκούσης είναι οικονομολόγος στην Παγκόσμια Τράπεζα, συνεργάτης του Γερμανικού Ινστιτούτου Ανάπτυξης.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
