#metoo: Αλλαγή κατηγορίας

Η εξέλιξη ενός κινήματος αποτροπής της σεξουαλικής βίας είναι δείκτης ωριμότητας για μια χώρα. Αρχικά με την ίδια την εμφάνιση και στη συνέχεια με την κατεύθυνση και τη δυναμική του. Η Ελλάδα καλείται τώρα να αποφασίσει σε ποια κατηγορία θα αγωνίζεται.

Τις τελευταίες μέρες και εβδομάδες εκκωφαντικοί ψίθυροι εκδηλώνονται γύρω μας. Στα αυτιά μας φτάνουν άμεσα ή έμμεσα μαρτυρίες για επώδυνες, τραυματικές εμπειρίες σεξουαλικής κακοποίησης ή παρενόχλησης, που μάλιστα έχουν εκτυλιχθεί σε περιβάλλοντα -υποτίθεται- υπεράνω υποψίας. Κατά κανόνα, τα θύματα επιλέγουν να μην τοποθετηθούν ανοιχτά, έστω και αν τα περιστατικά σημειώθηκαν χρόνια πριν. Τότε δεν μίλησαν είτε γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα να καταλάβουν, είτε γιατί αισθάνονταν σε θέση αδυναμίας. Σήμερα πλέον προτιμούν να αποφύγουν, εκτός από την ψυχολογική φθορά, την έκθεση και ενδεχομένως τον στιγματισμό, πριν απ’ όλα στα μάτια των δικών τους ανθρώπων.

Απαιτούνται για αυτόν τον λόγο προσεκτικοί χειρισμοί. Προκειμένου ένα σαρωτικό κύμα υγιούς αντίδρασης να επιφέρει ουσιαστικό πλήγμα στους κατά τόπους σεξουαλικούς κακοποιούς, το #metoo θα πρέπει να εξελιχθεί με τρόπο ο οποίος:

• θα επικεντρωθεί αποκλειστικά στα γεγονότα αυτά καθ’ αυτά και έτσι θα ενθαρρύνει -και δεν θα αποθαρρύνει- τις καταγγελίες για υποθέσεις σεξουαλικής παραβατικότητας. Βάσιμες καταγγελίες, αυθεντικές και υπεύθυνες.
• θα επιδείξει διακριτικότητα, δηλαδή θα σεβαστεί την ευαισθησία, την ιδιωτικότητα και τελικά την ευαλωτότητα των θυμάτων.
• θα αποφύγει την παραφιλολογία, τις ισοπεδωτικές γενικεύσεις και τα «λαϊκά δικαστήρια».
• θα οδηγήσει σε περισυλλογή την πολιτεία και άρα θα τη στρέψει προς τις απαραίτητες βελτιώσεις στο νομικό πλαίσιο – βλ. εκτέλεση ποινών και περίοδο παραγραφής εγκλημάτων.
• θα αντιταχθεί στην όποια πολιτική εκμετάλλευση των υποθέσεων προφυλάσσοντας την ελκυστικότητα και άρα την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος.

Πώς λέμε «εύκολη υπόθεση»; Ακριβώς το αντίθετο. Για θεσμούς, κόμματα και media. Όμως το διακύβευμα είναι τεράστιο: Να αποτραπούν με κάθε κόστος όσο το δυνατόν περισσότερα κρούσματα σεξουαλικής κακοποίησης. Ο αγώνας αυτός, περί αγώνα πρόκειται, οφείλει να είναι διαρκής, να αποφύγει τις υπερβολές και τις παγίδες, και να οδηγήσει -όχι σε φόβο και ανασφάλεια αλλά- σε σιγουριά και δράση.

Το ρεύμα του #metoo, όπως καταδεικνύει η διεθνής εμπειρία, είναι σε θέση να επιφέρει ορατές αλλαγές στη λειτουργία ενός κοινωνικού συνόλου, σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας. Σε άλλες χώρες, έχει μεταβάλει την κουλτούρα των διαπροσωπικών σχέσεων ιδίως στους χώρους εργασίας, με τρόπους που δεν θα φανταζόταν κανείς εύκολα. Στις ΗΠΑ, εταιρείες εφαρμόζουν κανόνες που επιτρέπουν στον εργαζόμενο να ζητήσει ραντεβού από έναν συνάδελφο «μία και μόνο μία» φορά. Ή μέτρα όπως τα «συμβόλαια αγάπης», τα οποία οι εμπλεκόμενοι εργαζόμενοι και η επιχείρηση υπογράφουν, προς επιβεβαίωση της συναίνεσης στην ερωτική συναναστροφή αλλά και της συμβατότητας με την εταιρική πολιτική κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Η κάθε χώρα ορίζει το μέτρο και τις ισορροπίες που θα πλαισιώνουν μια νέα προσέγγιση στη διαχείριση των ατομικών δικαιωμάτων, με τη θέση της γυναίκας στο επίκεντρο. Όμως σε όλες τις περιπτώσεις ο στόχος δεν μπορεί παρά να είναι οριζόντιος και αδιαπραγμάτευτος: Να γίνει καθολικά αντιληπτό ότι «όχι» σημαίνει «όχι», όπως και ότι ανήλικος σημαίνει ανήλικος. Χωρίς υποσημειώσεις και αστερίσκους. Το ελληνικό #metoo, με όρους και προϋποθέσεις, είναι ακόμη μια ευκαιρία για την Ελλάδα να «ανεβεί» κατηγορία.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News