Ακρίτες της Παραγωγής

Οι διαδρομές των διακοπών με έφεραν στον ακριτικό Έβρο. Στο Δέλτα και στην Δαδιά, έως το Ορμένιο. Καίτοι «εκτός υπηρεσίας» όψεις και προκλήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης δεν μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες. 

Το  Δέλτα (το «Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου») και η Δαδιά (το «Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς-Λευκίμμης-Σουφλίου» αν και καμένο κατά 60%, από την μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην ιστορία της Ευρώπης) είναι μέρη μιας ευτοπίας, ανεκτίμητης αξίας για την βιοποικιλότητα ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ή μάλλον αξίας πολλών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, όπως θα μπορούσε να  εκτιμηθεί με τα νέα οικονομικά της βιοποικιλότητας, που έρχονται ταχέως στην ημερήσια διάταξη λόγω της κλιματικής αλλαγής και κρίσης. Αξίας που μόνον κατ’ ελάχιστον αποτυπώνεται στην ευημερία  των  τόπων και των ανθρώπων, και στις δημόσιες πολιτικές για τον ακριτικό – αλλά τόσο κεντρικό  για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και του Ευξείνου Πόντου- Έβρο. 

Στις διαδρομές «σημείωνα» ακρίτες της παραγωγής και της βιώσιμης ανάπτυξης. 

Στον  δρόμο για το Δέλτα, στην έξοδο από την Αλεξανδρούπολη προς τους Κήπους, οι Μύλοι Θράκης, ακρίτες της ελληνικής αλευροβιομηχανίας. Για δεκαετίες με πρώτες ύλες από την πεδιάδα, σιτοβολώνα άλλοτε του Βυζαντίου, και με διεθνή παρουσία- εξαγωγές. 

Στον δρόμο για την Δαδιά, απέναντί της, μετά το Τυχερό,  η Βιομηχανία Ξύλου Ακρίτας, όνομα και πράγμα. Ένα υγιές και βιώσιμο δάσος παράγει ξυλεία, πρώτη ύλη για την καθετοποιημένη παραγωγή της βιομηχανίας ξύλου για την ελληνική αγορά και τις εξαγωγές. 

Όπως και με τα σιτηρά, όταν η επιχείρηση προσθέτοντας αξία στην πρώτη ύλη που αρχίζει να αξιοποιεί, στα κούτσουρα – στην «στρογγυλή ξυλεία πρίσεως» κλπ, μεγαλώνει και μπαίνει σε διεθνείς αλυσίδες αξίας, εισάγει και εξάγει. 

Επόμενο «σημείο» στο Σουφλί. Με την ανάπτυξη της σηροτροφίας  από τα τέλη του 19ου αιώνα στον Δρόμο του Μεταξιού, έγινε ακριτικός παραγωγικός σταθμός, σε μια  εξειδικευμένη (niche) αγορά της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας. Το  «Μουσείο Τέχνης Μεταξιού» του Οίκου Μεταξιού Τσιακίρη, και τα «Γνάφαλα», Μουσείο της Οικοτεχνίας Μπουρουλίτη, αντιπροσωπεύουν στον επισκέπτη το ευρύτερο παραγωγικό και ανταγωνιστικό οικοσύστημα, που συνδυάζει παράδοση, καινοτομία και τέχνη, τα μεταξωτά “Made in Soufli”.   

Στον δρόμο για το Ορμένιο, στάση στο Διδυμότειχο. Στην πλατεία Δημοκρατίας, στο ζαχαροπλαστείο Galaxy, με τα αρμένικης προέλευσης χαζουρλόπ, τα σαραγλί και τόσα άλλα,  ακρίτας παραγωγός γεύσεων,  που απέκτησε πίσω του μια βιομηχανία, γλυκιά κορωνίδα ενός εκλεκτού αγροδιατροφικού  τομέα στον Έβρο. 

Στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ορμενίου. Κάποτε περνούσε το Οριάν Εξπρές. Τώρα  έχει  χρόνια να περάσει τρένο.  Σκηνικό βγαλμένο από  ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Γίνεται ανάπτυξη χωρίς σιδηροδρόμους; Αυτό έχει απαντηθεί από αιώνος και πλέον, μεταξύ 1ης και 2ης βιομηχανικής επανάστασης. Πόσο μάλλον τώρα, για το εάν χωρεί βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική  συνοχή, εν μέσω 4ης βιομηχανικής επανάστασης, χωρίς σιδηροδρόμους. 

Στην κάθοδο-επιστροφή προς την Εγνατία, μια παράκαμψη προς τον Άβαντα, με τα κάστρα του που επ-έβλεπαν την πεδιάδα της Αλεξανδρούπολης. Στον δρόμο εφάπτεται η ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης (που έγινε Επιχειρηματικό Πάρκο) με λίγες μονάδες. Μεταξύ αυτών  η PRISMA Electronics, ακρίτας παραγωγός τεχνολογίας. Που δείχνει ότι ναι μεν οι πρώτες ύλες της περιοχής (όπως π.χ. τα σιτηρά, η ξυλεία) μπορούν να είναι η αφετηρία βιομηχανικής παραγωγής και προστιθέμενης αξίας,  όμως μόνον το ανθρώπινο κεφάλαιο αρκεί για να δημιουργηθεί εκεί μια εξαγωγική επιχείρηση σύγχρονης τεχνολογίας. 

Εκεί δίπλα είναι σε εξέλιξη εργασίες για μεγάλη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής. Ο Έβρος δεν έχει φυσικούς ορυκτούς ενεργειακούς πόρους αλλά η γεωγραφία τον βοηθά να είναι ενεργειακός κόμβος. Κολυμπώντας στην παραλία της Αγίας Παρασκευής, ή γευματίζοντας στην Μάκρη, διακρίνεις  στο Θρακικό ένα πλοίο που δεν κινείται, την πλωτή μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου. Συμβάλλει ο ενεργειακός κόμβος στην μείωση του ενεργειακού κόστους των ακριτών της παραγωγής;

Οι ακρίτες της βιομηχανικής παραγωγής με παραγωγικές επιχειρήσεις και επενδύσεις, παλαιές και νέες, που είναι αρκετές, αλλά χρειάζονται πολύ περισσότερες, δείχνουν πώς η ανάπτυξη είναι το τι, πόσο και πως παράγεις. Με την ανεκτίμητης αξίας Δαδιά και το ανεκτίμητης αξίας Δέλτα του Έβρου, προστατεύοντάς τα, μαζί με τον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα, και τον τομέα των υπηρεσιών – τουρισμού, μπορεί να δειχθεί τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη;   

* Ο κ. Χρήστος Α. Ιωάννου είναι οικονομολόγος. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News