Το bitcoin δεν έγινε mainstream (ακόμη)
Τις προηγούμενες εβδομάδες το bitcoin σημείωσε ένα ακόμη ράλι και δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν πως βασικό «καύσιμο» στην νέα του «εκτόξευση» αποτέλεσε η κατά θεαματικό τρόπο διεύρυνση της αποδοχής του ως συναλλακτικό μέσο από επιχειρηματικούς κολοσσούς όπως η Paypal και η Venmo. Την ίδια στιγμή, μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές όπως η Blackrock και η MicroStrategy ανοίγουν θέσεις σε bitcoin, κάτι το οποίο αρκετοί έχουν μεταφράσει ως μια ξεκάθαρη «ψήφο εμπιστοσύνης» προς το κρυπτονόμισμα που τα τελευταία χρόνια έχει αμφισβητηθεί όσο ελάχιστα άλλα επενδυτικά στοιχεία από τους αναλυτές.
Παρόλο που και οι δύο αυτές εξελίξεις σίγουρα δεν μπορούν να θεωρηθούν αρνητικές για το μέλλον του κρυπτονομίσματος, η πρόσφατη ανατίμηση του δείχνει ξεκάθαρα πως η αγορά τις έχει υπερεκτιμήσει. Ας εξετάσουμε λοιπόν και τις δύο λίγο πιο προσεκτικά.
Πρώτον η αποδοχή του bitcoin ως μέσου πληρωμής από οποιονδήποτε χρηματοοικονομικό όμιλο ή κατάστημα αναμφισβήτητα αυξάνει την χρησιμότητα του νομίσματος για τον κάτοχο. Η χρησιμότητα είναι ένα πολύτιμο πλεονέκτημα για ένα νόμισμα και είναι πιθανόν να οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησής του. Αυτό όμως προϋποθέτει πως το νόμισμα είναι επιπροσθέτως και ένα ασφαλές «καταφύγιο» αξίας, κάτι για το οποίο το bitcoin (στο μέχρι στιγμής ιστορικό του) δεν φημίζεται ιδιαίτερα.
Όταν ένα οποιοδήποτε νόμισμα έχει υψηλή ρευστότητα αλλά ευμετάβλητη αξία, μπορεί κάλλιστα να γίνεται αποδεκτό για συναλλαγές και μάλιστα σε αυξανόμενο βαθμό, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως οι αποδέκτες του θα επιθυμούν να το διακρατούν κιόλας. Με απλά λόγια, ένας έμπορος μπορεί χωρίς κανένα απολύτως ρίσκο να θέτει τιμές σε ευρώ ή δολάριο, να δέχεται πληρωμές σε bitcoin στην τρέχουσα ισοτιμία, και (επειδή εκ φύσεως το bitcoin είναι τόσο ρευστό) με ένα απλό bot να εξαργυρώνει αυτοστιγμεί τις εισπράξεις σε εγχώριο νόμισμα πριν το bitcoin προλάβει καν να αλλάξει ισοτιμία και χωρίς, μάλιστα, κανείς να είναι σε θέση να το αντιληφθεί. Ως εκ τούτου, το επιχείρημα ότι «το bitcoin θα ανέβει διότι γίνεται πιο ευρέως αποδεκτό» δεν θα έχει καμία βαρύνουσα σημασία μέχρις ότου αρχίσουν να τιμολογούνται εμπορεύματα απευθείας σε bitcoin, κάτι το οποίο σήμερα παρατηρείται ελάχιστα.
Δεύτερον, η τοποθέτηση μεγάλων θεσμικών επενδυτών σε bitcoin συχνά ερμηνεύεται αποσπασμένη από το γενικότερο πλαίσιο στο οποίο ανήκει. Από τα μέσα του 2018, κανένας αναλυτής δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως το bitcoin αποτελεί μια «υψηλού ρίσκου αλλά και υψηλής προσδοκώμενης απόδοσης» τοποθέτηση. Όσοι ασχολούνται έστω και λίγο με την αγορά επενδύσεων, ξέρουν καλά πως υπάρχουν -πάντοτε υπήρχαν- πλείστες άλλες τοποθετήσεις στην ίδια κλάση απόδοσης/ρίσκου με το bitcoin, κάποιες μάλιστα και με παρόμοια ρευστότητα. Βλέπουν, επίσης, συχνά ακόμη και παγκόσμιου διαμετρήματος θεσμικούς επενδυτές να τοποθετούνται σε τέτοιας κλάσεως περιουσιακά στοιχεία. Γνωρίζουν όμως καλά πως αυτό δεν είναι απόρροια του ότι οι θεσμικοί προεξοφλούν πως το ρίσκο αυτών των τοποθετήσεων έχει μειωθεί, ούτε επενδύουν σε τέτοια «επιθετικά» στοιχεία μονομερώς.
Αντιθέτως, οι θεσμικοί συστηματικά δεσμεύουν κεφάλαια σε μεγάλου ρίσκου τοποθετήσεις είτε επειδή τούς επιτρέπουν οι τρέχουσες χρηματοοικονομικές θέσεις τους να κερδοσκοπήσουν «παίζοντας» την αγορά, είτε για λόγους εξισορρόπησης ρίσκου από άλλες τοποθετήσεις τους (hedging), ή ακόμη και για λόγους διάχυσης ρίσκου (diversification). Επομένως, και το δεύτερο επιχείρημα: «αφού οι θεσμικοί μπαίνουν στο bitcoin, η αξία του θα ανέβει» δεν φέρει κάποια ιδιαίτερη βαρύτητα από την στιγμή που δεν έχουμε πλήρη ορατότητα στην στρατηγική αυτών των επενδυτών.
Φυσικά, όλα τα παραπάνω δεν γράφονται με την πρόθεση να απαξιώσουν το bitcoin, το οποίο σαν νόμισμα, σαν τεχνολογία και σαν περιουσιακό στοιχείο έχει μεν μειονεκτήματα αλλά παρουσιάζει και πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα. Για μια παρουσίαση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων του bitcoin δείτε το αναλυτικό βίντεο που παρουσιάζω στο κανάλι Greekonomics.
*O Κοσμάς Μαρινάκης είναι Senior Lecturer of Economics στη Σχολή Οικονομικών του Singapore Management University.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
