Οι επιπτώσεις της νεανικής ανεργίας στις προοπτικές ανέλιξης σε θέσεις ηγεσίας
Των Παναγιώτη Αβραμίδη και Ολγας Επιτροπάκη
Έχετε αναρωτηθεί πώς οι εμπειρίες στην αρχή της καριέρας ενός στελέχους θα μπορούσαν να διαμορφώσουν τις προοπτικές του για επαγγελματική ανέλιξη;
Φανταστείτε ότι γυρίζουμε το χρόνο στο 2008. Ο κόσμος αντιμετωπίζει μια τεράστια οικονομική κρίση. Πολλοί νέοι ενήλικες είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν τη σταδιοδρομία τους όταν ξαφνικά, οι θέσεις εργασίας σπανίζουν και τα ποσοστά ανεργίας εκτινάσσονται στα ύψη. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, οι ίδιοι βρίσκονται τώρα στη μέση ενήλικη ζωή τους, προσπαθώντας να αναλάβουν ηγετικές θέσεις. Αντιμετωπίζουν όμως μια δύσκολη μάχη λόγω του κενού στο βιογραφικό τους που άφησε η κρίση;
Σε πρόσφατη μελέτη μας, προσπαθήσαμε να απαντήσουμε τα παραπάνω ερωτήματα εξετάζοντας δύο πληθυσμούς ανθρώπων. Συγκεκριμένα, εστιάσαμε σε ένα δείγμα 4.567 ανθρώπων που βίωσαν ως νέοι την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 και το αντιπαραβάλαμε με ένα δείγμα 5.551 ατόμων οι οποίοι ως νέοι δεν αντιμετώπισαν σοβαρές οικονομικές προκλήσεις. Αντλώντας από τη θεωρία της πορείας ζωής, η οποία υποδηλώνει ότι οι τροχιές της ζωής μας διαμορφώνονται από τις πρώιμες εμπειρίες μας, υποθέτουμε ότι η ανεργία στην αρχή της σταδιοδρομίας θα μπορούσε να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στις μελλοντικές ευκαιρίες ηγεσίας. Η εξήγηση είναι απλή: μόλις ξεκινάτε την καριέρα σας, είστε σαν σφουγγάρι, που απορροφά γνώσεις και δεξιότητες που θα σας βοηθήσουν να γίνετε ηγέτης στο μέλλον. Αλλά τι συμβαίνει όταν αντ’ αυτού βρίσκεστε στην ανεργία; Αναλύοντας τα δεδομένα διαπιστώσαμε ότι όσοι βίωσαν ανεργία στην αρχή της σταδιοδρομίας ήταν λιγότερο πιθανό να ανέβουν σε ηγετικές θέσεις αργότερα στη ζωή τους. Είναι σαν να ξεκινάς έναν αγώνα με ένα μεγάλο βάρος δεμένο στην πλάτη σου ή με ‘κομμένα φτερά’. Σου λείπουν οι εμπειρίες, οι δεξιότητες, τα κοινωνικά δίκτυα και οι σχέσεις που χτίζονται μέσω της εργασίας σε αυτό το κρίσιμο στάδιο ζωής. Άρα είσαι ήδη σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με εκείνους που είχαν πιο ομαλό ξεκίνημα της καριέρας τους.
Επιπλέον εξετάσαμε εάν παράγοντες όπως το φύλο και το κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον της πρώιμης ζωής έπαιξαν κάποιο ρόλο. Αυτό που ανακαλύψαμε ήταν ότι για τις γυναίκες και τα άτομα από μειονεκτικό κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον (π.χ. να μεγαλώνεις στη φτώχεια) ο αρνητικός αντίκτυπος της νεανικής ανεργίας στη προοπτική μελλοντικής ηγεσίας ήταν ακόμα μεγαλύτερος. Είναι σαν να αντιμετωπίζουν μια διπλή σύγκρουση – όχι μόνο πρέπει να ξεπεράσουν τις συστημικές ανισότητες, αλλά πρέπει επίσης να παλέψουν τις προκλήσεις της ανεργίας.
Τα παραπάνω αποτελέσματα έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις επιχειρήσεις αλλά και τους φορείς χάραξης πολιτικής. Εάν τα ηγετικά στελέχη επιλέγονται όχι μόνο με βάση την αξία και το ταλέντο, αλλά και με βάση τις εξωγενείς συνθήκες που αντιμετώπισαν στην αρχή της καριέρας τους, τότε ένα σημαντικό κομμάτι του ανθρώπινου ηγετικού κεφαλαίου θα χαθεί. Ρίχνοντας φως σε αυτά τα ζητήματα, στοχεύουμε να αναδείξουμε την ανάγκη για πρωτοβουλίες ανάσχεσης του φαινομένου αυτού. Για παράδειγμα, προγράμματα υποστήριξης όπως η πρακτική των νέων, τα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης θα μπορούσαν να αμβλύνουν το πρόβλημα της ανεργίας των νέων. Επιπλέον αναδεικνύεται και η ανάγκη αντιμετώπισης των συστημικών ανισοτήτων οι οποίες επιβαρύνουν τις επιπτώσεις της ανεργίας των νέων. Όποια και αν είναι η λύση, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: οι εμπειρίες στην αρχή της καριέρας μπορούν να έχουν βαθύ αντίκτυπο στις μελλοντικές ηγετικές προοπτικές. Με την κατανόηση και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι νέοι, μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα πιο αποδοτικό μέλλον για τις επιχειρήσεις και ένα πιο δίκαιο μέλλον για τη κοινωνία.
* Ο κ. Αβραμίδης είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Alba Graduate Business School, The American College of Greece και μέλος του Institute for Hellenic Growth and Prosperity, The American College of Greece. Η κυρία Επιτροπάκη είναι Deputy Executive Dean (Research), Καθηγήτρια Management στο Durham University Business School & Επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Alba Graduate Business School, The American College of Greece
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
