Το στοίχημα των βρετανικών πανεπιστημίων

Η φετινή χρονιά ήταν ένα μεγάλο στοίχημα για τους φοιτητές που επέλεξαν να συνεχίσουν σπουδές στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι ξεκίνησαν τις αιτήσεις τους το α’ τρίμηνο του 2020 όταν η πανδημία είχε χτυπήσει την πόρτα της Ευρώπης και τα κράτη έκλειναν σταδιακά τα σύνορά τους. Γνώριζαν, δηλαδή, τις αντικειμενικές δυσκολίες για την επερχόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Για τους φοιτητές που επέλεξαν βρετανικά πανεπιστήμια το στοίχημα ήταν ακόμη μεγαλύτερο. 

Τα επιδημιολογικά δεδομένα του Ηνωμένου Βασιλείου έδειχναν, ήδη από εκείνη την περίοδο, να είναι βεβαρημένα αλλά ο μεγαλύτερος προβληματισμός ήταν το Brexit. Γνώριζαν, αν και δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν με ακρίβεια, πως η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επέφερε αντικειμενικές δυσκολίες από το νέο ακαδημαϊκό έτος: αύξηση διδάκτρων, απαγορευτικό στο φοιτητικό δάνειο της βρετανικής κυβέρνησης και ανάγκη έκδοσης φοιτητικής βίζα. Η αναβολή των σπουδών (defer) θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο ρίσκο. 

Για όσους επέλεξαν να ξεκινήσουν τη φοίτησή τους το μεγάλο στοίχημα ήταν να μην αποτρέψει η πανδημία την κανονική ροή των σπουδών. Οι σπουδές δεν περιορίζονται μόνο στη φυσική παρουσία στις διαλέξεις, που επιλύεται μέσω της τεχνολογίας, αλλά αφορούν την πρόσβαση σε ψηφιοποιημένες βιβλιοθήκες, την επικοινωνία με καθηγητές και επισκέπτες (guest lecturers) αλλά και την αξιοποίηση των χώρων των πανεπιστημίων. Με εξαίρεση τη δυνατότητα πρόσβασης στη βιβλιογραφία, τα πανεπιστήμια δεν ανταπεξήλθαν πλήρως στις απαιτήσεις των φοιτητών γιατί έθεσαν πολύ υψηλά τον πήχη των προσδοκιών τους χωρίς να γνωρίζουν την εξέλιξη της επιδημίας.

Οι αριθμοί των μη Βρετανών φοιτητών δεν είναι καθόλου αμελητέοι. Σύμφωνα με το Higher Education Statistics Agency (HESA), το ακαδημαϊκό έτος 2014-15 σπούδασαν 436.600 φοιτητές από το εξωτερικό στο Ηνωμένο Βασίλειο ενώ για το ακαδημαϊκό έτος 2018-19 φοίτησαν 485.645 φοιτητές – αριθμός που παρέμεινε σταθερός όλα τα ενδιάμεσα χρόνια. Η μεγαλύτερη κατανομή φοιτητών παρατηρείται στα περιζήτητα πανεπιστήμια της Αγγλίας.

Οι περισσότεροι διεθνείς φοιτητές που έφυγαν για τις εορτές δεν έχουν επιστρέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κι όσοι επέστρεψαν δεν απολαμβάνουν κάποια ιδιαίτερη διαφορά αναφορικά με τις σπουδές τους καθώς όλα τα μαθήματα γίνονται εξ’ αποστάσεως. Όσοι πάλι έμειναν στις χώρες τους καλούνται να ανταπεξέλθουν από απόσταση στις υποχρεώσεις τους ενώ πληρώνουν έξοδα (ενοίκια και λοιπές δαπάνες) στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από τον κανόνα εξαιρούνται ορισμένοι φοιτητές που διαμένουν σε φοιτητικές εστίες και, προκειμένου να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, τα πανεπιστήμια έχουν ενημερώσει ότι δεν θα πληρώνουν τα έξοδα διαμονής τους για όσο διάστημα βρίσκονται εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.

Η αδυναμία των πανεπιστημίων να προσφέρουν μία ομαλή χρονιά στους φοιτητές έφερε στο προσκήνιο διάφορα αιτήματα (petitions). Το δίκαιο επιχείρημά τους για τη μείωση των διδάκτρων δικαιολογεί εύστοχα ο Rowan Moore στον Guardian όπου σημειώνει πως την περίοδο 2018-19 η Manchester United είχε έσοδα £627 εκατ. και η Manchester City £535.2 εκατ. ενώ το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ έβγαλε πάνω από £1 δισ. Ωστόσο, τα petitions για τη μείωση των διδάκτρων καθώς και οι καμπάνιες του Student Action for a Fair and Educated Response (SAFER) δεν έχουν επηρεάσει τους νομοθέτες.

Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες και τα υψηλά κόστη, το στοίχημα της φετινής χρονιάς δε χάθηκε χάρη στην προσπάθεια φοιτητών και καθηγητών. Χάνεται, ωστόσο, το επιχείρημα όλων των προηγούμενων ετών ότι η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση κοστολογείται διαφορετικά. Εκτός από τους «ψηφιακούς νομάδες» της εργασίας, όπως εύστοχα τους αποκαλεί ο Θ. Γεωργακόπουλος στην «Κ», φαίνεται ότι σύντομα θα δούμε και ψηφιακούς νομάδες στην εκπαίδευση.

*Ο Αλέξανδρος Φωτιάδης είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στο Λονδίνο.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News