ἕνα πόρτο ξενικὸ πολὺ καὶ μακρυσμένο

Το συγκριτικό πλεονέκτημα διατυπώθηκε σαν οικονομική σκέψη κατά τις συζητήσεις στη Βρετανική βουλή των νόμων για τις εισαγωγές καλαμποκιού, αρχικά από τον Robert Torrens το 1815 και πιο δομικά από τον David Riccardo στο «On the Principles of Political Economy and Taxation», το 1817. Απέδειξαν τότε, μαθηματικά, ότι συνέφερε τη Βρετανία να εισάγει καλαμπόκι από την Πορτογαλία, παρόλο που ήταν ακριβότερο από το εγχώριο, εφόσον οι οικονομικοί πόροι (γη, κυρίως) μπορούσαν να αξιοποιηθούν τόσο αποδοτικότερα ώστε να καλύψουν τη διαφορά με το παραπάνω, αφήνοντας και ένα όφελος στην οικονομία. Λίγα χρόνια αργότερα μάλιστα ιδρύθηκε και το Economist για να υποστηρίξει αυτή τη προσέγγιση. Οι προστατευτικοί αυτοί νόμοι για τους εγχώριους παραγωγούς καταργήθηκαν τελικά το 1846, δίνοντας ώθηση στη βιομηχανία και σημαίνοντας το ουσιαστικό τέλος του μερκαντιλισμου.

Οι πρόσφατες συζητήσεις για την ακρίβεια, αν και γενικά υπέρ του δέοντος βαρύγδουπες και αναντίστοιχες με το 3.5% του πληθωρισμού αναδεικνύουν μία ενδιαφέρουσα πτυχή γύρω από την πορεία των τιμών των τροφίμων. Οι τιμές των τροφίμων, τον τελευταίο χρόνο παγκοσμίως έχουν πέσει κατά 10.1% σύμφωνα με τα στοιχεία του Food and Agriculture Organisation of the United Nations (FAO). Κατά το ίδιο διάστημα, στην Ελλάδα έχουν ανέβει κατά 8.9% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Έχουμε συνθέσει παρακάτω στο ίδιο γράφημα τις μηνιαίες μεταβολές τιμών των δύο δεικτών για το τελευταίο έτος:

Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι αφού τα τρόφιμα παγκοσμίως φθηναίνουν, γιατί δεν εισάγουμε περισσότερο; Οι εισαγωγές της Ελλάδας σε τρόφιμα το 2022 σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό εμπορίου ήταν $10.5 δίς, ή περίπου 10% των συνολικών εισαγωγών εμπορευμάτων.

Εάν, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, είμαστε όλο και λιγότερο ανταγωνιστικοί παραγωγοί τροφίμων, η διαφορετική αξιοποίηση των πόρων της οικονομίας είναι μία ενδιαφέρουσα πρόταση. Μαθηματικά, έχει αποδειχθεί πάνω από 200 χρόνια.

Ἔχω μία πίπα

Ἔχω μία πίπα ὀλλανδικὴ ἀπὸ ἕνα μαῦρο ξύλο,

ὁποὺ πολὺ παράξενα τὴν ἔχουν σκαλισμένη.

Ἔχει τὸ σχῆμα κεφαλιοῦ Γοργόνας μὲ πλουμίδια.

Κι ἕνας σ᾿ ἐμὲ ναύτης Δανὸς τὴν ἔχει χαρισμένη.

Καὶ μοῦ ῾πε αὐτὸς πὼς μία φορὰ τοῦ τὴν ἐπούλησε ἕνας,

στὴν Ἀλεξάντρεια, ἔμπορος ναρκωτικῶν, Ἀράπης,

καὶ στὸν Ἀράπη – λέει – αὐτόν, τὴν εἶχε δώσει κάποια,

σὲ κάποιο πόρτο μακρινό, γυναίκα τῆς ἀγάπης.

Πολλὲς φορές, τὶς βραδινὲς σκοτεινιασμένες ὧρες,

ἀνάβοντας τὴν πίπα αὐτή, σὲ μία γωνιὰ καπνίζω,

κι ὁ γκρίζος βγαίνοντας καπνὸς σιγὰ μὲ περιβάλλει,

κάνοντας ἕνα γύρω μου κενό, μαβὶ καὶ γκρίζο.

Καὶ πότε μία ψηλή, ὁ καπνός, γυναίκα σχηματίζει,

πότε ἕνα πόρτο ξενικὸ πολὺ καὶ μακρυσμένο.

Καὶ βλέπω μεσ᾿ στοὺς δρόμους του τοὺς κρύους καὶ βραδιασμένους

νὰ περπατᾶ ἕναν ὕποπτον Ἀράπη μεθυσμένο.

Καὶ βλέπω πάλι, ἄλλες φορές, μία γρήγορη γαλέρα

μὲ τὰ πανιά της ἀνοιχτὰ στὸ ἀβέβαιο ν᾿ ἀρμενίζει

κι ἀπάνω στὸ μπαστούνι της νὰ κάθεται ἕνας ναύτης,

νά ῾χει μία πίπα – ὅπως αὐτὴν ἐγὼ – καὶ νὰ καπνίζει.

Ἔχω μία πίπα ξύλινη παράξενα γλυμμένη.

Βλέπω καπνίζοντας τὰ πιὸ παράδοξα ὄνειρά μου.

Σκέφτομαι: «Θά ῾ναι μαγική». Μὰ πάλι λέω: μὴ φταίει

ὁ ἐγγλέζικος βαρὺς καπνὸς καὶ ἡ νευρασθένειά μου;

Νίκος Καββαδίας, από τη συλλογή Μαραμπού, 1933

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News