Η φορολόγηση µη κερδοσκοπικών νοµικών προσώπων

Ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήµατος προβλέπει ότι τα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, στα οποία περιλαµβάνονται και τα κάθε είδους σωµατεία και ιδρύµατα, υπόκεινται σε φόρο εισοδήµατος νοµικών προσώπων, µε εξαίρεση τα κάθε είδους έσοδα που πραγµατοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν αντικείµενο επιβολής φόρου εισοδήµατος.

Ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις τέτοιων εσόδων, όπως οι εισφορές (συνδροµές) και τα δικαιώµατα εγγραφής των µελών τους, τα έσοδα από εράνους, κρατικές επιχορηγήσεις, χορηγίες ιδιωτών ή επιχειρήσεων, δωρεές τρίτων, λαχειοφόρους κληρώσεις, από διαφηµίσεις που καταχωρίζονται σε περιοδικά που εκδίδονται και διανέµονται µόνο στα µέλη τους δωρεάν, καθώς και τα έσοδα από τη διάθεση φυλλαδίων και λοιπών εντύπων πνευµατικού περιεχοµένου των Ιερών Μονών.

Αντίθετα, τα έσοδα που αποκτούν τα πιο πάνω πρόσωπα από δραστηριότητα, η οποία δεν συνιστά άσκηση της µη κερδοσκοπικής αποστολής τους, αποτελούν αντικείµενο φορολογίας, έστω και αν διατίθενται για την εκπλήρωση του µη κερδοσκοπικού σκοπού τους, δεδοµένου ότι µόνο τα έσοδα που πραγµατοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους δεν αποτελούν αντικείµενο φορολογίας (383/1973 γνωµοδότηση του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους).

Σε αυτό το πλαίσιο, έσοδα που αποτελούν αντικείµενο φορολογία, είναι αυτά που προέρχονται από κεφάλαιο (τόκοι, εισόδηµα από ακίνητη περιουσία, κ.λπ.) και υπεραξία µεταβίβασης κεφαλαίου. Επίσης, οι συνδροµές από τρίτους – µη µέλη, τα έσοδα από την έκδοση και πώληση περιοδικών, βιβλίων, εντύπων, κ.λπ. σε τρίτους – µη µέλη, καθώς και από τις διαφηµίσεις που καταχωρίζονται σε αυτά, τα έσοδα από τις διαφηµίσεις σε φανέλες αθλητικών σωµατείων, τα έσοδα (δίδακτρα) από λειτουργία ιδιωτικών σχολείων, εργαστηρίων, κ.λπ., τα έσοδα από την πώληση εικόνων, από την εκµετάλλευση ξενώνων και ραδιοφωνικών σταθµών από τις Ιερές Μονές, κ.λπ.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η διαπίστωση της πραγµατοποίησης εσόδων κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού των πιο πάνω προσώπων ανάγεται, ως θέµα πραγµατικό, στην ελεγκτική αρµοδιότητα της φορολογικής αρχής, η οποία κρίνει επί του τεταγµένου σκοπού τους και για τον τρόπο κτήσης και διάθεσης των εσόδων τους (ΠΟΛ 10044/2015).

Ειδικότερα, για τα έσοδα από δίδακτρα που αποκτούν τα νοµικά πρόσωπα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δηµοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (συµπεριλαµβανοµένων σωµατείων και ιδρυµάτων) µε κύριο σκοπό την παροχή εκπαίδευσης, η ΠΟΛ 1123/2015 διευκρίνισε ότι δεν αποτελούν αντικείµενο φόρου, καθόσον πραγµατοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του µη κερδοσκοπικού εκπαιδευτικού σκοπού τους.

Οι αστικές εταιρείες, αδιάφορα αν έχουν σκοπό κερδοσκοπικό ή µη κερδοσκοπικό, αποτελούν υποκείµενα του φόρου και υπάγονται σε φορολογία για τα εισοδήµατά τους που προκύπτουν είτε στην Ελλάδα είτε στην αλλοδαπή. Ωστόσο, η ΠΟΛ 1059/18.03.2015 διευκρίνισε ότι όσον αφορά τις αστικές µη κερδοσκοπικές εταιρείες, ως ακαθάριστο εισόδηµά τους, υποκείµενο σε φόρο, θεωρείται µόνο αυτό που προέρχεται από επιχειρηµατική δραστηριότητα (π.χ. τέλεση δηµόσιων θεαµάτων, έκδοση εφηµερίδων, προβολή κινηµατογραφικών ταινιών, ενοίκια, τόκοι καταθέσεων, κ.λπ.). Αντίθετα, οι συνδροµές και εγγραφές των µελών, καθώς και οι χορηγίες ή δωρεές προς αυτές, δεν εµπίπτουν στην έννοια των ακαθάριστων εσόδων για να φορολογηθούν. Τέλος, τα ποσά των χορηγιών που τους παρέχονται για την τέλεση δραστηριοτήτων που εκτελούνται από τους υπόψη φορείς, µειώνουν το κόστος αυτών. 

* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του Φορολογικού Τµήµατος της Accounting Solutions A.E. (www.asnetwork.gr).

** Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της Κυριακής. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News