Από αυτοκίνητο του δικτάτορα, σε σύμβολο ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Η ιστορία του Paykan
Το Paykan ήταν το πρώτο αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε στο Ιράν. Ενώ παραγόταν από το 1967 έως το 2015, ξεκίνησε ως ένα νόμιμο αντίγραφο ενός απαρχαιωμένου βρετανικού οχήματος, του Hillman Hunter. Παρ’ όλα αυτά κατέστη σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας.
Τα Paykan κατάφερε να είναι παντού στους δρόμους της Τεχεράνης. Το 1974, ο Σάχης του Ιράν έδωσε μια λιμουζίνα Paykan στον Νικολάε Τσαουσέσκου, τον Ρουμάνο δικτάτορα.
Αυτό ακριβώς το αυτοκίνητο έγινε είδηση και πάλι φέτος τον Μάιο ανάμεσα στους Ιρανούς, όταν τέθηκε προς πώληση από έναν οίκο δημοπρασιών στο Βουκουρέστι. Αν και η τιμή εκκίνησης ήταν στα 10.000 ευρώ, εντέλει πουλήθηκε έναντι 95.000 ευρώ. Η λιμουζίνα ήταν ζωγραφισμένή από τον Ιρανό καλλιτέχνη Alireza Shojaian, ο οποίος προσδιορίζεται ως queer, και παρουσιάστηκε πρόσφατα σε μια διάσκεψη για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Μαϊάμι.
«Είμαι από το Ιράν, αλλά για να μπορέσω να συνεχίσω την τέχνη μου, έπρεπε να φύγω από τη χώρα μου» δήλωσε ο κ. Shojaian, σε μια κλήση από το Παρίσι, επικαλούμενος τη βάναυση καταπίεση των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων, των αμφιφυλόφιλων, των τρανσέξουαλ και των queer από την ιρανική κυβέρνηση.
Το στυλ ζωγραφικής που χρησιμοποίησε ο κ. Shojaian στο Paykan παραπέμπει στο Shahnameh, ένα περσικό επικό ποίημα του 10ου αιώνα. Είναι εμπνευσμένο από την ιστορία του Rostam, ενός πατέρα που σκοτώνει τον ίδιο του τον γιο. Ορισμένοι θεωρούν ότι απεικονίζει τον Ιρανό αθλητή Navid Afkari, ο οποίος συνελήφθη το 2018 κατά τη διάρκεια αντικυβερνητικών διαδηλώσεων και εκτελέστηκε δύο χρόνια αργότερα. Άλλοι εμπνέονται από τον Ali Fazeli Monfared, έναν ομοφυλόφιλο άνδρα που φέρεται να αποκεφαλίστηκε από μέλη της οικογένειας όταν αποκάλυψε τη σεξουαλικότητά του.
«Η συμπάθεια που έχουμε για την ιστορία του αθλητή είναι πολύ μεγαλύτερη από τη συμπάθεια για τον Αλί, τον ομοφυλόφιλο νεαρό» δήλωσε ο κ. Shojaian. «Αυτό είναι το αποτέλεσμα όσων έκανε η κυβέρνηση. Με την έλλειψη γνώσης στην κοινωνία, τον απ-ανθρωποποίησαν».
«Επομένως, τους βάζω τον έναν δίπλα στον άλλον, λέγοντας ότι “και οι δύο είναι άνθρωποι, και οι δύο είναι παιδιά αυτής της χώρας”» συνέχισε ο κ. Shojaian. «Και, όπου υπάρχει αδικία, πρέπει να το συζητάμε».
Ένα ηχητικό installation παίζει μέσα στο αυτοκίνητο. Το πρώτο κομμάτι είναι η ανάγνωση ενός σημειώματος που έστειλε ο κ. Monfared στον φίλο του, ο οποίος είχε καταφύγει στην Τουρκία για να ζητήσει άσυλο λόγω της σεξουαλικότητας του. «Ο Αλί είχε επίσης το σχέδιο να πάει εκεί για να συναντήσει το αγόρι του» σημείωσε ο κ. Shojaian.
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από μια οργάνωση που ονομάζεται PaykanArtCar, η οποία επιλέγει κάθε χρόνο έναν ακτιβιστή καλλιτέχνη για να το ξαναβάψει, στρέφοντας την προσοχή σε άλλες καταπιεσμένες κοινότητες στο Ιράν. Πρόκειται για έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα τη Φλόριντα, ο οποίος διευθύνεται από τον Mark Wallace, έναν πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη -υπό την προεδρία του Τζορτζ Μπους.
Το αυτοκίνητο παρουσιάστηκε στις 4 Οκτωβρίου στο Φόρουμ Ελευθερίας του Ιδρύματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Όσλο, στο Μαϊάμι. Το ίδρυμα συγκροτήθηκε από τον Thor Halvorssen, ο οποίος αντιλαμβάνεται τα ανθρώπινα δικαιώματα από την οπτική των ατομικών δικαιωμάτων, στοχεύοντας όμως να ενώσει ανθρώπους από όλο το πολιτικό φάσμα. Οι χορηγοί απαρτίζονται από συντηρητικούς οργανισμούς, όπως το Ίδρυμα Sarah Scaife, το Εθνικό Χριστιανικό Ίδρυμα και το Donors Capital Fund, έως και πιο φιλελεύθερα άτομα, όπως ο συνιδρυτής της Google, Sergey Brin, και ο ιδρυτής του eBay, Pierre Omidyar.
Το παρασκήνιο των χορηγών του έργου έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Το όχημα επρόκειτο να παρουσιαστεί σε έκθεση τέχνης στο Παρίσι, αλλά η πρόσκληση ακυρώθηκε λίγες ημέρες πριν από τα εγκαίνια.
Ανεξάρτητα από τη διαμάχη, ο κ. Shojaian βλέπει μεγάλη αξία στο να επιστήσει την προσοχή στο θέμα. «Όποιος κάνει οτιδήποτε για τα δικαιώματα της L.G.B.T. κοινότητα στο Ιράν, το εκτιμώ πραγματικά , γιατί καταλαβαίνω απόλυτα πόσο δύσκολο είναι αυτό. Πρέπει να εργαστούμε για να εκπαιδεύσουμε την κοινωνία».
Copyright: 2021 The New York Times
Διαβάστε επίσης:
Γιατί «ανθίζουν» τα χριστιανικά σχολεία στις ΗΠΑ
Έφτασε στο διάστημα, αλλά στη Γη αντιμετωπίζει σεξιστική συμπεριφορά
Η ιστορία όσων θάφτηκαν στο Γκουαντάναμο
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
