Ενώ ο πλανήτης θερμαίνεται, αποκαλύπτονται τα κρυμμένα μυστικά του πάγου

Τους τελευταίους αιώνες, οι λαοί Yup’ik της Αλάσκας έχουν να αφηγηθούν μερικές φρικιαστικές ιστορίες από τη σφαγή, η οποία συνέβη κατά τη διάρκεια των ημερών του λεγόμενου «Πολέμου με Τόξο και Βέλος» -μια σειρά από μακροχρόνιες και συχνά βίαιες μάχες στην ακτή της Βερίγγειας Θάλασσας και στο Yukon. Σύμφωνα με μία από τις αφηγήσεις, το μακελειό ξεκίνησε όταν ένα χωριό έστειλε μια ομάδα οπλισμένων ανδρών για να κάνει επιδρομή σε ένα άλλο. Όμως, οι κάτοικοι έστησαν ενέδρα, αφανίζοντας τους επιδρομείς. Στη συνέχεια, οι νικητές επιτέθηκαν στην ανυπεράσπιστη πόλη, πυρπολώντας την και σφάζοντας τους κατοίκους της. Κανείς δεν γλίτωσε. 

Τα τελευταία 12 χρόνια, ο Rick Knecht ηγήθηκε μιας ανασκαφής στην τοποθεσία που ονομάζεται Nunalleq, περίπου 640 χιλιόμετρα δυτικά του Anchorage της Αλάσκας. 

«Όταν ξεκινήσαμε, η ελπίδα ήταν να μάθουμε κάτι για την προϊστορία των Yup’ik, σκάβοντας σε ένα από τα χωριά» δήλωσε ο Δρ Knecht, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Aberdeen στη Σκωτία. «Δεν ξέραμε ότι σκάβαμε σε κάτι που πλησίαζε κάτι αντίστοιχο με την Τροία». 

Η πιο εκπληκτική ανακάλυψη ήταν τα απανθρακωμένα απομεινάρια ενός μεγάλου κοινόχρηστου κτιρίου. Τόσο οι ερευνητές όσοι και οι ιθαγενείς Yup’ik που ζουν στην περιοχή, βρήκαν περισσότερα από 100.000 καλοδιατηρημένα τεχνουργήματα, τα απομεινάρια δύο ψόφιων σκύλων και τα οστά τουλάχιστον 28 ανθρώπων, σχεδόν όλων γυναικών, παιδιών και γερόντων. «Είναι μια σύνθετη σκηνή δολοφονίας», τόνισε ο Δρ. Κνεχτ. «Είναι επίσης, ένα σπάνιο και λεπτομερές αρχαιολογικό παράδειγμα αυτοχθονικού πολέμου». 

Μέχρι πρόσφατα, η τοποθεσία ήταν παγωμένη στο υπέδαφος. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, ο μόνιμος πάγος και οι παγετώνες υποχωρούν και διαβρώνονται γρήγορα σε τεράστιες περιοχές της Γης, απελευθερώνοντας πολλά από τα αντικείμενα που είχαν απορροφήσει και αποκαλύπτοντας πτυχές της ζωής από ένα άλλοτε απρόσιτο παρελθόν. 

Το 2006, ένα ζεστό φθινόπωρο στη Νορβηγία είχε ως αποτέλεσμα μια έκρηξη ανακαλύψεων στα χιονισμένα βουνά Jotunheimen. Το πιο ενδιαφέρον ήταν ένα παπούτσι 3.400 ετών, το οποίο ήταν πιθανότατα κατασκευασμένο από δέρμα ταράνδου. 

Η ανακάλυψη του παπουτσιού από την Εποχή του Χαλκού σηματοδότησε την αρχή του παγετώνα στις κορυφές της κομητείας Innlandet, όπου το 2011 ξεκίνησε το χρηματοδοτούμενο από το κράτος Πρόγραμμα Αρχαιολογίας Παγετώνων. 

Τα πρώτα ευρήματα του προγράμματος ήταν κυρίως της Εποχής του Σιδήρου και του Μεσαίωνα, από 500 έως 1.500 χρόνια πριν. «Έχουμε φθάσει τώρα στη Λίθινη Εποχή, με κομμάτια ηλικίας έως και έξι χιλιετιών» τόνισε ο  Lars Holger Pilo, συνδιευθυντής του Προγράμματος Αρχαιολογίας Παγετώνων. «Γυρίζουμε γρήγορα πίσω στο χρόνο». 

Μέχρι σήμερα, το πρόγραμμα έχει ανακτήσει περίπου 3.500 τεχνουργήματα, πολλά από τα οποία διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση. Η Νορβηγία έχει περισσότερα από τα μισά παγκόσμια προϊστορικά και μεσαιωνικά ευρήματα, τα οποία προήλθαν από τον πάγο. 

Την τελευταία δεκαετία, τα χιόνια που λιώνουν στις Άλπεις αποκάλυψαν τα μουμιοποιημένα λείψανα ενός ζεύγους Ελβετών, το οποίο αγνοούταν από το 1942, καθώς και τα συντρίμμια ενός αμερικανικού στρατιωτικού αεροπλάνου, το οποίο είχε συντριβεί το 1946. Στη Ρωσία, οι επιστήμονες έχουν αναδημιουργήσει τον αναπαραγωγικό ιστό άγουρων φρούτων, τα οποία βρίσκονταν κάτω από μια τούνδρα για 32.000 χρόνια. Ένας αρκτικός σκίουρος είχε αποθηκεύσει τον καρπό στο λαγούμι του. 

«Στο Yukon, οι ανακαλύψεις σε τμήματα του πάγου μάς έδωσαν νέες γνώσεις για την προ-ευρωπαϊκή παράδοση της επεξεργασίας χαλκού από τους αυτόχθονες πληθυσμούς» επεσήμανε ο William Taylor, αρχαιολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. «Στα Βραχώδη Όρη, οι ερευνητές έχουν ανακτήσει τα πάντα από παγωμένα δέντρα, κάτι που αποδεικνύει από τις αλλαγές στο κλίμα και τη βλάστηση έως τα κυνηγετικά εργαλεία ορισμένων από τους πρώτους λαούς της ηπείρου». 

Είναι ένα ζοφερό αστείο ανάμεσα στους αρχαιολόγους των παγετώνων ότι το πεδίο των σπουδών τους ήταν ένας από τους λίγους ωφελούμενους της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, παρότι η υποχώρηση του πάγου και του χιονιού καθιστούν προσβάσιμους τους προϊστορικούς θησαυρούς, η έκθεση απειλεί να τους καταστρέψει γρήγορα. 

Μόλις εμφανιστούν μαλακά οργανικά υλικά -δέρμα, υφάσματα, φθαρμένα βέλη- οι ερευνητές έχουν το πολύ έναν χρόνο για να τα διασώσουν, προτού αυτά αποσυντεθούν και χαθούν για πάντα. 

«Αφού έχουν φύγει» εξήγησε ο Δρ Taylor, «η ευκαιρία μας να τα χρησιμοποιήσουμε για να κατανοήσουμε το παρελθόν και να προετοιμαστούμε για το μέλλον έχει χαθεί». 

Η κλιματική αλλαγή έχει φέρει μια σειρά από συνέπειες. Η διάβρωση του ωκεανού ήταν καταστροφική. Σε ορισμένα μέρη της Αλάσκας, έως και ένα χιλιόμετρο ακτογραμμής έχει υποχωρήσει τα τελευταία 80 χρόνια, και μαζί με αυτό το σύνολο των αρχαιολογικών και απολιθωμάτων. 

«Το να σώσουμε ό,τι μπορούμε δεν είναι απλώς θέμα προστασίας του πολιτισμού των Yup’ik ή του βορείου ημισφαιρίου, αλλά της κληρονομιάς όλης της ανθρωπότητας» τόνισε ο Δρ. Knecht. «Σε τελική ανάλυση, το κυνήγι και η αναζήτηση τροφής είναι ο τρόπος με τον οποίο έζησαν όλοι οι άνθρωποι για το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης μας στη Γη». 

Copyright:
2021 The New York Times

Διαβάστε επίσης: 

Ο πλανήτης που επιβίωσε μετά τον θάνατο του ήλιου

Τι γυρεύει μία πράσινη εταιρεία στην πολιτεία του πετρελαίου

Το μικροσκοπικό χωριό που προκαλεί ρύπανση μεγαλούπολης

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News