The New York Times Τετάρτη 27/10/2021, 15:54 DAVID W. BROWN
THE NEW YORK TIMES

Γνωρίστε τη Lucy, την αρχαιολόγο – ρομπότ της NASA

Γνωρίστε τη Lucy, την αρχαιολόγο – ρομπότ της NASA

H NASA έχει ξεκινήσει έρευνα προς “σμήνη” αστεροειδών που βρίσκονται στην τροχιά του Δία. Είναι γνωστά ως τροϊκά σμήνη και συνιστούν τις τελευταίες ανεξερεύνητες περιοχές αστεροειδών στο ηλιακό σύστημα. Το διαστημικό σκάφος, που απογειώθηκε στις 16 Οκτωβρίου, είναι ρομποτικός αρχαιολόγος του διαστήματος και ονομάζεται Lucy. Θα επιδιώξει να βρει απαντήσεις σε επίμονα ερωτήματα για τις ρίζες του ηλιακού συστήματος, για το πώς οι πλανήτες απέκτησαν την τρέχουσα τροχιά τους και πώς η ζωή αναδύθηκε στη Γη. 

Ύστερα από 6ετη πορεία, η Lucy θα πετάξει ξανά κοντά σε επτά τρωϊκούς αστεροειδείς έως το 2033, ολοκληρώνοντας περιστροφές γύρω από τον Ήλιο. Το διαστημικό σκάφος θα μελετήσει τη γεωολογία, τη σύνθεση, την πυκνότητα και τη δομή των Τρωικών, που είναι μικρά σώματα παγιδευμένα σε σταθερά σημεία κατά μήκος της τροχιάς του Δία γύρω από τον ήλιο. Περίπου 10.000 τέτοια αντικείμενα έχουν ανακαλυφθεί. 

Το όνομα της αποστολής, Lucy, είναι ένα νεύμα στον αυστραλοπιθηκικό σκελετό ηλικίας 3,2 εκατομμυρίων ετών που ανακαλύφθηκε το 1974, ο οποίος αποκάλυψε μυστικά της ανθρώπινης εξέλιξης. Η ομάδα ελπίζει ότι η ρομποτική Lucy θα κάνει το ίδιο για την εξέλιξη του ηλιακού συστήματος. 

Ο Tom Statler, επιστήμονας του προγράμματος Lucy στη NASA, περιγράφει την αποστολή ως «πλανητική αρχαιολογία» και συγκρίνει το έργο της με τη μελέτη των πυραμίδων της Αιγύπτου. Η εύρεση ενός αρχαίου εργοταξίου με εργαλεία και υπολείμματα υλικών θα έλεγε περισσότερα για το πώς χτίστηκαν οι πυραμίδες από το να τις κοιτάζει απλά κανείς, είπε ο Δρ Statler. «Αυτό κάνουμε με τους αστεροειδείς», πρόσθεσε. «Ανασκάπτουμε τα υπολείμματα από το εργοτάξιο».

Πριν από τριάντα χρόνια, η έννοια του πλανητικού σχηματισμού ήταν πολύ πιο οργανωμένη από ό,τι σήμερα. Ένα αστέρι σχηματίστηκε στο κέντρο ενός περιστρεφόμενου δίσκου από πρωτοπλανητικό υλικό. Σταδιακά, το υλικό συμπυκνώθηκε και συγκεντρώθηκε σε οκτώ πλανήτες σε απλές τροχιές (όπως και στον Πλούτωνα). Αλλά όταν ο Hal Levison, ένας πλανητικός επιστήμονας, και άλλοι προσπάθησαν να προσομοιώσουν τον σχηματισμό του ηλιακού συστήματος, αντιμετώπισαν επανειλημμένα ένα πρόβλημα: Ήταν σχεδόν αδύνατο να χτιστούν ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας στις τρέχουσες τροχιές τους.

Για να εξηγήσουν αυτούς τους κόσμους, ο Δρ Levison, τώρα ο κύριος ερευνητής της αποστολής Lucy, και τρεις ακόμη ερευνητές ανέπτυξαν το μοντέλο της εξέλιξης του ηλιακού συστήματος της Νίκαιας (ονομάστηκε έτσι από την πόλη στη Γαλλία). Το μοντέλο προτείνει ότι οι γιγαντιαίοι πλανήτες σχηματίστηκαν πολύ πιο κοντά στον ήλιο από τις τρέχουσες τροχιές τους και ότι οι ολοένα και πιο έκκεντρες τροχιές ενός νεαρού Δία και του Κρόνου αποσταθεροποίησαν και προκάλεσαν αναδιάταξη του ηλιακού συστήματος. Στη διαδικασία, καθώς οι γιγαντιαίοι πλανήτες κινούνταν, και ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας δεσμεύονταν προς τα έξω, σκόρπισαν τα μικρά σώματα του ηλιακού συστήματος. Μερικοί από τους διάσπαρτους αστεροειδείς έγιναν τα τρωικά σμήνη. Σήμερα, το μοντέλο της Νίκαιας προσφέρει την κυρίαρχη κατανόηση του πώς ένας δίσκος σκόνης και αερίου πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια έγινε ένα σύστημα πλανητών που κάνουν κύκλους γύρω από τον ήλιο.

«Ένα από τα εκπληκτικά πράγματα για τον πληθυσμό των Τρώων είναι ότι είναι φυσικά πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά καταλαμβάνουν μια πολύ μικρή περιοχή του διαστήματος», είπε ο Δρ. Levison. «Αυτή η ποικιλομορφία σε αυτή τη μικρή περιοχή μας λέει κάτι σημαντικό για την πρώιμη εξέλιξη του ηλιακού συστήματος».

Μεταξύ άλλων, η NASA ενδιαφέρεται να βρει αρχέγονο οργανικό υλικό σε αστεροειδείς, επειδή πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, μπορεί να είχαν σπείρει τη Γη με τα χημικά συστατικά που είναι απαραίτητα για τη ζωή.

Κατά τη διάρκεια της 12χρονης αποστολής της, η Lucy θα τροφοδοτείται από δύο τεράστιες ηλιακές συστοιχίες. Η τροχιά της Lucy που μοιάζει με το τρενάκι του λούνα παρκ θα τη μεταφέρει πιο μακριά από ό,τι έχει πετάξει ποτέ οποιοδήποτε διαστημόπλοιο με ηλιακή ενέργεια. Και θα κινείται με περίπου 10 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο στο ταχύτερο κλιπ του.

Το διαστημόπλοιο θα βρίσκεται σε μια περίπλοκη τροχιά, κυκλώνοντας τον ήλιο, δανειζόμενο τη βαρύτητα από τη Γη για ελεύθερη πρόωση προς την τροχιακή διαδρομή του Δία σε ένα σημείο γνωστό ως Lagrange 4. Η βαρύτητα θα το επαναφέρει γύρω από τον ήλιο στη Γη, της οποίας η βαρύτητα θα το εκτινάξει ξανά προς τα έξω, αυτή τη φορά στο Lagrange 5, και πίσω, με τη διαδικασία να επαναλαμβάνεται. Η τροχιά καθοδηγείται από τις θέσεις των πλανητών και τα βοηθήματα της βαρύτητας, που σημαίνει ότι το διαστημόπλοιο θα συνεχίσει να το κάνει αυτό για εκατοντάδες χιλιάδες – αν όχι εκατομμύρια – χρόνια.

Η NASA εξόπλισε τη Lucy με μια «χρονοκάψουλα» από ποίηση, αποσπάσματα και στίχους τραγουδιών, με την ελπίδα ότι οι μελλοντικοί διαστημικοί ταξιδιώτες θα  μπορούν να την ανακτήσουν και να μάθουν για τη ζωή στον 21ο αιώνα.

Όταν η αποστολή της Lucy ολοκληρωθεί,ενδεχομένως να αποκαλύψει κάτι εντελώς απροσδόκητο για το πώς εξελίχθηκε το ηλιακό σύστημα. Αυτό, λέει ο αρχηγός της αποστολής, θα ήταν καλό.

«Η ελπίδα μου», είπε ο Δρ Levison, «θα είναι να εξετάσω τα τρέχοντα μοντέλα σχηματισμού του ηλιακού συστήματος – συμπεριλαμβανομένης της δικής μου δουλειάς – και να πω: «Όχι, όλα αυτά είναι λάθος. Δεν ήταν τόσο απλό και πρέπει να ξεκινήσουμε ξανά.»

Copyright:
2021 The New York Times

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News