Έφτασε στο διάστημα, αλλά στη Γη αντιμετωπίζει σεξιστική συμπεριφορά
H Γουάνγκ Γιαπίνγκ είναι πιλότος στην Πολεμική Αεροπορία της Κίνας. Είναι επίσης βετεράνος του διαστήματος και πραγματοποιεί το δεύτερο ταξίδι της σε τροχιά. Θα γίνει μάλιστα η πρώτη γυναίκα από την Κίνα, που θα περπατήσει στο διάστημα, καθώς ο κινεζικός διαστημικός σταθμός «γλιστράει» γύρω από τη Γη με ταχύτητα 27.520 χιλιομέτρων την ώρα.
Και παρόλα αυτά, στα μέσα Οκτωβρίου, καθώς ξεκινούσε μία αποστολή έξι μηνών που βρίσκεται στον πυρήνα του φιλόδοξου κινεζικού διαστημικού διαστήματος, αξιωματούχοι και μέσα ενημέρωσης εστίαζαν σε συγκρίσεις της φυσιολογίας ανδρών – γυναικών, στους κύκλους της εμμήνου ρύσης και στην 5χρονη κόρη που άφηνε πίσω στον ίδιο βαθμό που εστίαζαν και στα επιτεύγματά της. (Κανείς δεν ρώτησε τι θα γίνει με τα παιδιά των δύο ανδρών συναδέλφων της).
Λίγο πριν από την απογείωση, ο Πανγκ Ζιχάο, αξιωματούχος της Εθνικής Διοίκησης Διαστήματος της Κίνας, γνωστοποίησε ότι μία κάψουλα που μετέφερε σερβιέτες και καλλυντικά είχε φτάσει στον διαστημικό σταθμό. «Οι γυναίκες αστροναύτες ίσως να είναι σε καλύτερη διάθεση, αφού φορέσουν μέικ απ» είπε μάλιστα στη δημόσια τληεόραση.
Στα 41, η Γουάνγκ είναι πρότυπο ισότητας των δύο φύλων σε μία χώρα, όπου ο Μάο Τσετούνγκ είπε ότι «οι γυναίκες κρατούν ψηλά τον μισό ουρανό» και ταυτόχρονα το αντικείμενο σεξισμού και συγκατάβασης που διαπερνά την κοινωνία, το επιχειρείν και την πολιτική σκηνή της Κίνας. «Μία μεγάλη δύναμη όπως η Κίνα δίνει στις γυναίκες την ευκαιρία να φτάσουν στο διάστημα» λέει η Λου Πιν, ακτιβίστρια που ίδρυσε το online φόρουμ Feminist Voices στην Κίνα και έκτοτε μπλοκαρίστηκε στο Διαδίκτυο από τις αρχές. «Από την άλλη εξακολουθεί να λέει στους πάντες, πως εάν είσαι γυναίκα ακόμη και στο διάστημα πρέπει να παίζεις έναν παραδοσιακό θηλυκό ρόλο».
Στην Κίνα σήμερα είναι σπάνιο για τις γυναίκες να φτάσουν σε τέτοια επίπεδα διάκρισης όπως έφτασε η Συνταγματάρχης Γουάνγκ, εκτός και εάν είναι στην βιομηχανία της ψυχαγωγίας. Η αποστολή της αντιμετωπίστηκε από επίσημες ανακοινώσεις και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ως κάτι πρωτοποριακό, παρόλο που η Κίνα είχε στείλει πριν από σχεδόν μία δεκαετία για πρώτη φορά γυναίκα στο διάστημα. Η Σοβιετική Ένωση έστειλε την πρώτη γυναίκα σε τροχιά το 1963: Την Βαλεντίνα Τερέσκοβα, που πέρασε τρεις ημέρες στο διάστημα και παραμένει η μόνη γυναίκα, που ήταν μόνη της σε διαστημική αποαστολή. Η πρώτη Αμερικανίδα, Σάλι Ράιντ, πήγε στο διάστημα το 1983.
Η αντίδραση στην Κίνα μοιάζει με τα όσα αντιμετώπισαν οι πρώτες γυναίκες του διαστήματος. Η Δρ. Ράιντ δέχθηκε συγκαταβατικά ερωτήματα για την έμμηνο ρύση, τη μητρότητα και για το εάν σχεδίαζε να φορέσει σουτιέν, ενώ ήταν σε τροχιά. «Είναι κρίμα, που η κοινωνία μας δεν έχει προχωρήσει περισσότερο» είπε τότε. Σε ένα σύντομο τηλεοπτικό στιγμιότυπο που την έδειχνε να εκπαιδεύεται για τη βόλτα της στο διάστημα, η Γουάνγκ εξέπεμπε αυτοπεποίθηση, τονίζοντας ότι ήλπιζε η αποστολή στον διαστημικό σταθμό να είναι «ακόμη πιο υπέροχη χάρη σε μένα». Άφηνε όμως να εννοηθούν και τα εμπόδια που είχε να ξεπεράσει. «Για εμένα το να είμαι αστροναύτης δεν είναι επάγγελμα, αλλά μία καριέρα και είναι μία καριέρα που αγαπώ πολύ» έλεγε.
Η Γουάνγκ ήταν αναπληρωματικό μέλςο στην αποστολή του 2012, που μετέφερε την πρώτη Κινέζα στο διάστημα, την Λιου Γιανγκ. Έναν χρόνο μετά είχε και η ίδια την ευκαιρία αυτή, συμμετέχοντας στην αποστολή Shenzhou 10. Οι δυο τους ήταν μεταξύ των 10 γυναικών που επέλεξε το πρόγραμμα αστροναυτών της Κίνας εν μέρει γιατί ήταν παντρεμένες. Η απόφαση ελήφθη στη βάση της θεωρίας ότι τα διαστημικά ταξίδια θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητά τους και ότι «οι παντρεμένες γυναίκες θα ήταν πιο ώριμες σωματικά και ψυχικά» σύμφωνα με ανακοινώσεις αξιωματούχων εκείνον τον καιρό. Τότε οι αξιωματούχοι των διαστημικών υπηρεσιών αμφισβητούσαν ανοιχτά την ικανότητα γυναικών να συμμετέχουν σε διαστημικές αποστολές.
Το 2020 η Γουάνγκ ήταν η μόνη γυναίκα, που επελέγη όταν η διαστημική υπηρεσία ανακοίνωσε τη νέα δεξαμενή των 18 αστροναυτών. Έχει επισήμως επαινεθεί μαζί με τα άλλα δύο μέλη του πληρωματος, τον Ζάι Ζιγκάνγκ και τον Γε Γκουανγκφου, που πραγματοποιεί το πρώτο του ταξίδι στο διάστημα. Αλλά ακόμη και έτσι η αποστολή της έχει πυροδοτήσει περίεργα σχόλια από αξιωματούχους και χλευαστικά σχόλια online.
«Τα περισσότερα κορίτσια δεν μπορούν να κάνουν σκληρή δουλειά, εργασία που να απαιτεί ιδρώτα» έγραψε ένας χρήστης στο Weibo, την κινεζική εκδοχή του Twitter. «Οι γυναίκες πρέπει να αποδεχθούν τη φύση του φύλου τους» συμπλήρωσε.
Σε επίσημες εμφανίσεις η Γουάνγκ έχει δηλώσει περήφανη που είναι η δεύτερη Κινέζα που πηγαίνει στο διάστημα και η πρώτη που το κάνει για δεύτερη φορά. Ως πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας πέρασε από 1.600 ώρες προσομοίωσης πτήσεων. Όσο ήταν στο διάστημα το 2013 παρέδωσε ένα μάθημα φυσικής, που μεταδόθηκε σε 60 εκατομμύρια μαθητές. Είπε ότι ήλπιζε αυτό να εμπνεύσει και άλλους να στοχεύσουν ψηλά, αλλά και ήταν κάτι που την έβαλε σε έναν αρχετυπικό ρόλο για το γυναικείο φύλο, αφού παρουσιάστηκε ως η «δασκάλα του διαστήματος». Αναμένεται και πάλι να παραδώσει μάθημα από τον διαστημικό σταθμό.
Οι Claire Fu και Joy Dong συνέβαλαν στο ρεπορτάζ.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
