Η Εκκλησία στην Ελλάδα και ο ιός
Niki Kitsantonis
Αθήνα- Ο κορωνοϊός έχει καταφέρει διπλό πλήγμα στην ισχυρή Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, με τον ιό να εξαπλώνεται στις τάξεις της, την ώρα που ο κλήρος αντιμετωπίζει κριτική για τη στάση του στην πανδημία. Ο προκαθήμενος της Εκκλησίας, αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, διεκήρυξε από την αρχή της πανδημίας την άνοιξη ότι δεσμεύεται να στηρίξει την εκστρατεία της συντηρητικής κυβέρνησης που είχε ως στόχο να βάλει φρένο στην εξάπλωση του ιού. Στις 30 Νοεμβρίου ο 82χρονος αρχιεπίσκοπος πήρε εξιτήριο από νοσοκομείο της Αθήνας ύστερα από 12 ημέρες νοσηλείας, καλώντας τους Έλληνες να δείξουν πειθαρχία και να ακολουθήσουν τους κανόνες.
Αλλά η αντίσταση των σκληροπυρηνικών και η επιμονή στην παράδοση της θείας κοινωνίας, στην οποία οι πιστοί λαμβάνουν ψωμί και κρασί από ένα κοινό κουτάλι, φαίνετα να υπονομεύουν τις καλές προθέσεις. Αρκετοί ιερείς επιμένουν μάλιστα ότι η πίστη στην θεία κοινωνία μπορεί να προστατεύσει τους ανθρώπους από τν ιό. Καθώς οι ελληνικές αρχές μάχονται να περιορίσουν το δεύτερο κύμα του ιού, ορισμένοι από τους σφοδρότερους επικριτές της εκκλησίας προέρχονται από τους κόλπους της. Ο μητροπολίτης Άνθιμος της Αλεξανδρούπουλης καταδίκασε εκείνους με τα εγκληματικά κηρύγματα, που κάλεσαν τους Έλληνες να αγνοήσουν τους περιορισμούς.
«Πιστέψαμε ότι είμαστε υπεράνθρωποι» έγραψε σε άρθρο του τον περασμένο μήνα. «Κρύψαμε το γεγονός ότι μολυνθήκαμε από τον ιό και οδηγηθήκαμε στον τάφο».
Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιον βαθμό οι χώροι λατρείας έχουν συμβάλλει στην μετάδοση του ιού σε μία χώρα, στην οποία 8 στους 10 δηλώνουν ότι η θρησκεία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή τους. Τουλάχιστον έξι από τους 82 μητροπολίτες στην Ελλάδα έχουν κολλήσει τον ιό, συμπεριλαμβανομένου του μακαριστού μητροπολίτη Λαγκαδά, Ιωάννη, ο οποίος πέθανε από κορωνοϊό τον Νοέμβριο. Αλλά ο πραγματικός αριθμός των μολυσμένων ιερέων δεν είναι γνωστός, αφού κάποιοι δεν έχουν δημοσιοποιήσει την ασθένειά τους.
«Ορισμένοι κληρικοί, και στην ιεραρχεία, φαίνεται να δρουν σαν να πιστεύουν ότι είναι αλώβητοι στον ιό» σχολιάζει ο Γιώργος Δημακόπουλος, συνδιευθυντής του Κέντρου Ορθόδοξων Σπουδών στο Fordham University της Νέας Υόρκης. «Βλέπουμε τα τραγικά αποτελέσματα αυτής της λογικής».
Ο μητροπολίτης Λαγκαδά ήταν μεταξύ εκείνων, που υποστήριζαν ότι ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω της θείας κοινωνίας. Η Ιερά Σύνοδος έχει ανακοινώσει ότι τηρεί τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την κοινωνική αποστασιοποίηση και την χρήση μάσκας. Την ίδια ώρα ωστόσο έχει καταδικάσει όσους «επιμένουν με νευρωτικό τρόπο να ασχολούνται αποκλειστικά με τη Θεία Κοινωνία».
Οι δημοσκοπήσεις ωστόσο δείχνουν ότι 7 στους 10 Έλληνες πιστεύουν πως η θεία κοινωνία μεταδίδει τον ιό και μία νέα έρευνα έδειξε πως 7 στους 10 χαρακτήρισαν την στάση της εκκλησίας στην πανδημία ως ανεύθυνη.
Οι επιδημιολόγοι στην Ελλάδα δεν έχουν όλοι την ίδια άποψη για το ζήτημα της θείας κοινωνίας. Η Ελένη Γιαμαρέλου, σύμβουλος της κυβέρνησης σε θέματα υγείας, δημοσίως δήλωσε ότι η πρακτική αυτή δεν απειλεί την υγεία των πιστών. Μία άλλη διακεκριμένη επιδημιολόγος, η Αθηνά Λινού, έχει καλέσει την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, να αναθεωρήσει την παράδοση του κοινού κουταλιού, όπως έχει γίνει στη Ρουμανία, τη Ρωσία, την Ουκρανία και τις ΗΠΑ.
Αν και τα μηνύματ είναι μεικτά ειδικοί σε θέματα υγείας τονίζουν ότι η εκκλησία δεν μπορεί να μιλήσει εναντίον ενός καθοριστικού στοιχείου της ορθόδοξης πρακτικής. «Δεν θα μπορούσε να δείξει ευελιξία στο ζήτημα της θείας κοινωνίας. Θα ακύρωνε εαυτόν, τη φύση της, την ίδια ύπαρξή της» εξηγεί ο Απόστολος Νικολαϊδης, καθηγητής κοινωνικής θεολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
© 2020 The New York Times
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
