Η Λιθουανία αρνείται να υποκύψει στο Πεκίνο
Δεν είναι μυστικό ότι η Κίνα ελέγχει τι διαβάζουν και γράφουν οι υπήκοοί της στα κινητά τους τηλέφωνα. Αλλά ήταν ένα σοκ για τους αξιωματούχους στη Λιθουανία να ανακαλύψουν ότι μία δημοφιλής κινεζική συσκευή είχε ένα κρυφό feature: μία εφαρμογή λογοκρισίας 449 όρων, που απαγορεύονται από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
Η κυβέρνηση της Λιθουανίας άμεσα συμβούλευσε τους αξιωματούχους που χρησιμοποιούσαν τα συγκεκριμένα κινητά να τα πετάξουν, εξοργίζοντας την Κίνα. Η Λιθουανία επίσης έχει προσεγγίσει την Ταϊβάν, μία ζωηρή δημοκρατία, που το Πεκίνο θεωρεί δική του επαρχία, ενώ έχει αποσυρθεί από ένα περιφερειακό φόρουμ που ήταν υπό κινεζική ηγεσία και δίχασε την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο μέτωπο της γεωπολιτικής, η Λιθουανία απέναντι στην Κίνα είναι κάθε άλλο παρά δίκαιος αγώνας- ένα μικροσκοπικό κρατίδιο της Βαλτικής με λιγότερους από 3 εκατομμύρια ανθρώπους να αντιστέκεται απέναντι σε μία υπερδύναμη 1,4 δισ. κατοίκων. Ο στρατός της Λιθουανίας δεν έχει τανκς ή μαχητικά αεροσκάφη. Η κινεζική οικονομία είναι 270 φορές μεγαλύτερη από τη λιθουανική.
Αλλά οι απειλές του Πεκίνου δεν έχουν αποδυναμώσει την αποφασιστικότητα της λιθουανικής κυβέρνησης, εν μέρει γιατί η Κίνα δεν έχει ουσιαστικά επιρροή σε αυτή. Ο Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις, υπουργός Εξωτερικών, είπε ότι η Λιθουανία έχει «εξωτερική πολιτική στηριζόμενη σε αξίες», που «στηρίζουν τους ανθρώπους, οι οποίοι στηρίζουν τα δημοκρατικά κινήματα». Το μικρό μέγεθος της Λιθουανίας, είπε, «μας καθιστά εύκολο στόχο» για την Κίνα. Αλλά παρά το μέγεθός της η Λιθουανία έχει σημαντικό ρόλο στους κινεζικούς υπολογισμούς, λέει ο Γου Κιανγκ, πολιτικός αναλυτής στο Πεκίνο, εν μέρει εξαιτίας του ρόλου της ως transit διαδρόμου, που μεταφέρει αγαθά από την Κίνα στην Ευρώπη.
Επιπλέον συγκεντρώνει την προσοχή εξαιτίας του μεγάλου ρόλου της στην κατάρρευση της Σοβετικής Ένωσης, την οποία η Κίνα έχει μελετήσει με την ελπίδα να αποτρέψει τέτοιου είδους δυνάμεις στο εσωτερικό της. Το 1990, η Λιθουανία ήταν η πρώτη σοβιετική δημοκρατία που διεκήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Μόσχα. «Η Κίνα θεωρεί τη Λιθουανία ως ένα μουσείο με τη μελέτη του οποίου θα σώσει εαυτόν από μία κατάρρευση ανάλογη της Σοβιετικής Ένωσης» σχολίασε ο Γου.
Δεν στηρίζουν όμως όλοι την πολιτική της κυβέρνησης στη Λιθουανία. Ο Λίνας Νινκεβίτσιους, πρώην υπουργός Εξωτερικών, σημείωσε ότι η Λιθουανία είναι «στα μαχαίρια» με τη Ρωσία και τη γειτονική Λευκορωσία, της οποίας η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τικανόφσκαγια, έχει την έδρα της στο Βίλνιους. «Είμαστε εκτεθειμένοι σε πολλά ανοιχτά μέτωπα» είπε.
Ιδιαίτερα ενοχλητικό για το Πεκίνο είναι η ανακοίνωση της Λιθουανίας τον περασμένο Ιούλιο ότι αποδέχθηκε αίτημα από την Ταϊβάν για το άνοιγμα ενός «γραφείου εκπροσώπου της Ταϊβάν» στο Βίλνιους. Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε τη Λιθουανία ότι πέρασε την «κόκκινη γραμμή».
Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της γειτονικής Λετονίας, έχουν παρόμοια γραφεία για τις σχέσεις με την Ταϊβάν, αλλά για να αποφύγουν να εξοργίσουν το Πεκίνο επισήμως κάνουν λόγο για γραφεία εκπροσώπησης της Ταϊπέι (πρωτεύουσας της Ταϊβάν) και όχι της Ταϊβάν αυτής καθεαυτής.
Τον Μάιο είχε προηγηθεί η απόσυρση της Λιθουανίας από την ομάδα των 17 χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, που προωθεί την πρωτοβουλία Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος του Σι Τζινπίνγκ, ένα project πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. H δημοσίευση της έκθεσης για τα κινεζικά κινητά τηλέφωνα από το Κέντρο Κυβερνοασφάλειας του υπουργείου Άμυνας ήταν ακόμη μία πρόκληση. Το κρυφό λογισμικό που εντοπίστηκε επιτρέπει τον εντοπισμό και τη λογοκρισία φράσεων όπως «φοιτητικό κίνημα», «ανεξαρτησία Ταϊβάν» και «δικτατορία».
Η μαύρη λίστα είναι ανενεργή στις συσκευές που έχουν πωληθεί στην Ευρώπη, αλλά μπορεί να ενεργοποιηθεί με το πάτημα ενός κουμπιού από την Κίνα. Η χώρα έχει εντείνει την πίεση στη Λιθουανία, ανακαλώντας τον πρέσβη της και ζητώντας από την πρέσβη της Λιθουανίας να επιστρέψει στην πατρίδα της. Παράλληλα σταμάτησε ένα τακτικό σιδηροδρομικό δρομολόγιο μεταφοράς εμπορευμάτων προς τη Λιθουανία, αν και εξακολουθεί να επιτρέπει σε άλλα τρένα γεμάτα με κινεζικά αγαθά να περνούν από τη χώρα για να φτάσουν στη Γερμανία.
Το Πεκίνο έχει επίσης αυξήσει τη γραφειοκρατία για να μπλοκάρει τους Λιθουανούς εξαγωγείς από την πώληση αγαθών στην Κίνα. Ακόμη ισχυρότερο πλήγμα, λένε φορείς της αγοράς, είναι τα προβλήματα στην προσφορά κινεζικής κατασκευής γυαλιού, ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και άλλων υλικών που έχουν ανάγκη οι λιθουανικές βιομηχανίες.
Η Λιθουανία έχει λάβει μία «πολύ ξεκάθαρη γεωπολιτική απόφαση» να σταθεί στο πλευρό των ΗΠΑ, μακροχρόνιο σύμμαχο, και άλλων δημοκρατιών, λέει ο Λαουρίνιας Κατσιούνας, πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας. «Όλοι εδώ συμφωνούν σε αυτό. Είμαστε όλοι πολύ αντι-κομμουνιστές. Είναι στο DNA μας» λέει.
Οι Tomas Dapkus, Monika Pronczuk και Claire Fu συνέβαλαν στο ρεπορτάζ.
Copyright:
2021 The New York Times