Γιατί η Κίνα γυρίζει την πλάτη στα Αγγλικά

Ως φοιτητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πεκίνου το 1978 ο Λι Κετσιάνγκ είχε τις τσέπες της ζακέτας του γεμάτες με χειρόγραφα σημειώματα. Μία αγγλική λέξη ήταν γραμμένη στη μία πλευρά, θυμάται ένας συμφοιτητής του, και η αντίστοιχη κινεζική στην άλλη. 

Ο Λι, σήμερα πρωθυπουργός της Κίνας, ήταν μέρος της φρενίτιδας εκμάθησης αγγλικών που επικρατούσε στην Κίνα. Ένα περιοδικό με την ονομασία Learning English πούλησε 500.000 συνδρομές εκείνο το έτος. Το 1982 περίπου 10 εκατομμύρια κινεζικά νοικοκυριά – όσοι δηλαδή σχεδόν είχαν τηλεόραση τότε- παρακολούθησαν το «Follow me», ένα πρόγραμμα εκμάθησης αγγλικών του BBC με διαλόγους όπως: «What’s your name? My name is Jane» (Πώς σε λένε; Με λένε Τζέιν). 

Είναι δύσκολο να υπερβάλει κανείς για τον ρόλο που έχουν παίξει τα αγγλικά στην αλλαγή του κοινωνικού, πολιτισμικού, οικονομικού και πολιτικού σκηνικού. Τα αγγλικά είναι σχεδόν συνώνυμα με τις μεταρρυθμίσεις της Κίνας και το άνοιγμα των πολιτικών της, τα οποία μεταμόρφωσαν το φτωχό, ερμητικό έθνος στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. 

Για αυτό και ήταν σοκαριστική για πολλούς η απόφαση των εκπαιδευτικών αρχών της Σαγκάης, της πιο κοσμοπολίτικης περιοχής στη χώρα, τον περασμένο μήνα να απογορεύσουν στα δημοτικά σχολεία να πραγματοποιήσουν τελικές εξετάσεις στην αγγλική γλώσσα. Αυτή η απόφαση ήρθε επισήμως στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου να ελαφρυνθεί ο φόρτος εργασίας που έχουν οι Κινέζοι μαθητές και να περιοριστούν τα βάρη για τις οικογένειες. Παρόλα αυτά πολλοί Κινέζοι με ενδιαφέρον για την αγγλική γλώσσα βλέπουν την απόφαση ως πισωγύρισμα, ως μία κίνηση κατά της γλώσσας και της δυτικής επιρροής. Και ως ακόμη ένα βήμα απομάκρυνσης από τη διαδικασία ανοίγματος στον κόσμο. 

Σε πολλούς ξύπνησε μνήμες από το Μεγάλο Άλμα προς τα Πίσω, μία καταστροφική εκστρατεία βιομηχανοποίησης στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η οποία οδήγησε στον χειρότερο λιμό οφειλόμενο σε ανθρωπογενείς παράγοντες στην ιστορία. Πέρυσι οι κινεζικές εκπαιδευτικές αρχές απαγόρευσαν στα δημοτικά σχολεία και τα γυμνάσια να χρησιμοποιούν βιβλία από το εξωτερικό. Ένας κυβερνητικός σύμβουλος συνέστησε εκείνη τη χρονιά να κοπούν τα αγγλικά και από τη λίστα των μαθημάτων στα οποία εξετάζονταν οι μαθητές για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

Σύμφωνα με καθηγητές που μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας στους New York Times αποθαρρύνεται επίσης η χρήση αυθεντικών αγγγλικών ή μεταφρασμένων βιβλίων στα πανεπιστήμια, ειδικά σε τομείς, όπως η δημοσιογραφία. 

Αυτόν τον μήνα το εγχειρίδιο «Οι σκέψεις του Σι Τζινπίνγκ για ένα Σοσιαλισμό με Κινεζικά Χαρακτηριστικά για μία Νέα Εποχή» έγινε υποχρεωτικό σε όλα τα σχολεία της Σαγκάης. 

Το Κομμουνιστικό Κόμμα εντείνει τον ιδεολογικό έλεγχο και την εθνικιστική προπαγάνδα, σε μία προσπάθεια που θα μπορούσε να γυρίσει το ρολόι πίσω στη δεκαετία του 1950 και του 1960, όταν η χώρα έκλεισε ουσιαστικά για τον υπόλοιπο κόσμο και οι πολιτικές εκστρατείες υπονόμευσαν την οικονομική ανάπτυξη. 

Ακόμη και πριν από λίγα χρόνια η κατάσταση ήταν διαφορετική, η κινεζική κυβέρνηση συνέχιζε να δίνει έμφαση στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. «Η εκμάθηση ξένων γλωσσών δεν θα αποδυναμωθεί. Αντιθέτως θα πρέπει να ενισχυθεί» έγραφε η επίσημη εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος, People’s Daily το 2019.

Τώρα τα αγγλικά έχουν καταστεί μία από τις ενδείξεις ύποπτης ξένης επιρροής. Πρόκειται για έναν φόβο που τροφοδοτείται από την εθνικιστική προπαγάνδα, η οποία και έχει επιδειδνωθεί μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Ως αποτέλεσμα οι δεσμοί της Κίνας με τον έξω κόσμο σταδιακά περιορίζονται.

Οι αρχές ελέγχου των συνόρων είπαν τον Αύγουστο, ότι στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων κατά του κορωνοϊού, θα αναστείλουν την έκδοση και την ανανέωση διαβατηρίων για όλους- πλην επειγόντων περιστατικών. Για όσους Κινέζους προσπαθούσαν να διατηρήσουν τους δεσμούς τους με το εξωτερικό, αυτό δίνει την αίσθηση ενός τέλους εποχής. Αλλά εάν η Κίνα δεν κλείσει τις πόρτες της στον έξω κόσμο, τα αγγλικά θα εξακολουθήσουν να θεωρούνται καθοριστικό εργαλείο για την επιτυχία. 

Ένας δικηγόρος στη Σαγκάη, που ρέπει μάλιστα προς τον εθνικισμό, έγραψε στον λογαριασμό του στο Weibo ότι θα ήθελε η κόρη του να μάθει αγγλικά, γιατί τα αγγλικά θα βοηθήσουν την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας. «Πότε θα μπορούσαν οι Κινέζοι να σταματήσουν να μαθαίνουν αγγλικά;» έγραψε, για να απαντήσει: «Όταν η Κίνα καταστεί ηγέτης στις πιο προηγμένες τεχνολογίες. Τότε οι ξένοι μπορούν να έρθουν να μάθουν κινεζικά». 

Copyright:
2021 The New York Times

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News