Ποιοι κρύβουν τον «χαμένο Λεονάρντο»;
Οι Γάλλοι εργάζονταν για μία δεκαετία για να προετοιμάσουν την μεγάλη έκθεση για την 500η επέτειο από τον θάνατο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Όταν άνοιξε, όμως, ο πιο πολυσυζημένος πίνακας, που σκόπευαν να δείξουν- ο «Σωτήρας του Κόσμου» (Salvator Mundi)- το πιο ακριβό έργο τέχνης, που έχει ποτέ δημοπρατηθεί- ήταν άφαντος.
Έχοντας μείνει στην αφάνεια σε μία κατοικία της Νέας Ορλεάνης, ο πίνακας πουλήθηκε το 2017 ως ο «χαμένος» Λεονάρντο που βρέθηκε με το αντίτιμο να υπερβαίνει τα 450 εκατ. δολάρια. Ο ανώνυμος αγοραστής τον κράτησε και πάλι κρυμμένο. Η ευκαιρία να τον δει και πάλι το ευρύ κοινό λίγα χρόνια αργότερα στην εκδήλωση του Μουσείου του Λούβρου είχε προκαλέσει αίσθηση στον κόσμο της τέχνης. Έτσι η απουσία του πυροδότησε μία καταιγίδα νέων ερωτημάτων.
Είχε καταλήξει μήπως το μουσείο στο συμπέρασμα ότι ο πίνακας δεν ήταν έργο του Λεονάρντο, όπως μία μικρή ομάδα ερευνητών επιμένει; Είχε ο αγοραστής- που φέρεται να είναι ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο de facto ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας, αν και δεν το έχει επιβεβαιώσει ποτέ- αρνηθεί να το προσφέρει για την εκδήλωση από το φόβο να ελεγχθεί για την αγορά αυτή; Τίποτα από αυτά δεν ήταν αλήθεια.
Ο Σαουδάραβας πρίγκιπας είχε μυστικά μεταφέρει τον «Σωτήρα του Κόσμου» στον Λούβρο περισσότερο από έναν χρόνο πριν από την εκδήλωση, το 2018, σύμφωνα με αρκετούς Γάλλους αξιωματούχους και μία εμπιστευτική αναφορά των γαλλικών αρχών για την αυθεντικότητά του, που περιήλθε στην κατοχή των New York Times. Στο έγγραφο αναφέρεται μάλιστα ότι ο πίνακας ανήκει στο σαουδαραβικό υπουργείο Πολιτισμού- κάτι που οι Σαουδάραβες δεν είχαν ποτέ επιβεβαιώσει. Μία ομάδα Γάλλων επιστημόνων ύστερα από λεπτομερή εξέταση είχαν καταλήξει ότι ο πίνακας είναι όντως έργο του Λεονάρντο.
Αλλά οι Σαουδάραβες το απέσυραν από την εκδήλωση, γιατί δεν έγινε δεκτό το αίτημά τους να τοποθετηθεί ο πίνακας δίπλα στη Μόνα Λίζα. Απορρίπτοντας το αίτημα ως παράλογο οι Γάλλοι αρνήθηκαν να δημοσιοποιήσουν την έρευνά τους για την αυθεντικότητα του πίνακα, εάν πρώτα οι Σαουδάραβες δεν επιτρέψουν να συμπεριληφθεί στην εκδήλωση χωρίς όρους.
Ο «Σωτήρας του Κόσμου» πιστεύεται ότι είναι ένα έργο του 1500 και βρέθηκε στη συλλογή του βασιλιά Καρόλου του Α΄της Αγγλίας μετά την εκτέλεσή του το 1649. Αλλά η καταγραφή των ιδιοκτητών του σταματά στα τέλη του 18ου αιώνα.
Το 2005 το εντόπισαν δύο έμποροι τέχνης κακοδιατηρημένο σε μία κατοικία της Νέας Ορλεάνης. Υποπτεύθηκαν ότι μάλλον είναι έργο αξίας. Έδωσαν λιγότερα από 10.000 δολάρια για να το αποκτήσουν και το πήγαν σε έναν ειδικό για να το αποκαταστήσει. Έκτοτε έχει αλλάξει μερικές φορές χέρια. Αλλά ήταν η δημοπρασία του 2017 εκείνη που το έφερε και πάλι στο προσκήνιο με πρωτοσέλιδα, ειδικά μετά το ρεπορτάζ των Times ότι ο ανώνυμος αγοραστής ήταν ένας πρίγκιπας, διάδοχος του θρόνου.
Τώρα ένα νέο γαλλικό ντοκιμαντέρ, που προβλήθηκε στις 6 Απριλίου, υποστηρίζει ότι ο Λεονάρντο είχε «απλώς συμβάλλει» στη δημιουργία του. Σε τηλεφωνική συνέντευξη ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, Αντουάν Βίτκιν, λέει ότι επιμένει στην εκδοχή του και ότι ο πρόεδρος του μουσείου του Λούβρου είχε αρνηθεί να κάνει δήλωση για την κρίση του μουσείου σχετικά με την αυθεντικότητα του πίνακα. Μάλιστα υποστήριζε ότι αναφορά για την αυθεντικότητα του πίνακα «δεν υπάρχει».
Οι New York Times έχουν στην κατοχή τους αρκετά αντίγραφα από μία περίληψη 46 σελίδων με τα συμπεράσματα της αναφοράς για τον πίνακα. Σε αυτήν αναφέρεται σαφώς πως «τα αποτελέσματα της ιστορικής και επιστημονικής μελέτης μας επιτρέπουν να επιβεβαιώσουμε ότι το έργο είναι του Λεονάρντο ντα Βίντσι».
Με τους Γάλλους πάντως να αρνούνται να μιλήσουν δημοσίως και τους Σαουδάραβες να αρνούνται να τον δείξουν, το μυστήριο γύρω από τον πίνακα καλά κρατεί.
Copyright:
2021 The New York Times
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
