Πέφτουν οι Ευρωπαίοι σε παγίδα χρέους;
Παρίσι- Επί έξι μήνες, ο Philippe Boreal και 120 από τους συναδέλφους του πληρώνονται για να μείνουν σπίτι από ένα πολυτελές ξενοδοχείο στις Κάννες, που αναγκάστηκε να κλείσει εν μέσω πανδημίας.
Ο κ. Boreal, υπεύθυνος καθαριότητας, είναι ευγνώμων για τη βοήθεια, που πληρώνεται από την γαλλική κυβέρνηση στο πλαίσιο του σχεδίου για διάσωση θέσεων εργασίας και επιχειρήσεων από την οικονομική καταστροφή. Αλλά καθώς η κρίση της Covid-19 επιμένει, αναρωτιέται πόσο μπορεί να διαρκέσει η γενναιοδωρία αυτή.
«Κάποια στιγμή αναρωτιέσαι: Πώς θα πληρώσουμε για όλα αυτά;» λέει ο κ. Boreal, ο οποίος λαμβάνει πάνω από το 80% του μισθού του, γεγονός που του επιτρέπει να πληρώνει τους βασικούς λογαριασμούς για την οικογένειά του. Περίπου ένα στα δύο ξενοδοχεία στις Κάνες κρατούν το προσωπικό τους σε προγράμματα αναστολής εργασίας, όπως και αμέτρητες άλλες επιχειρήσεις ανά την Ευρώπη. «Ο λογαριασμός φαντάζει τόσο μεγάλος. Και συνεχώς αυξάνεται» παρατηρεί ο κ. Μπορέλ.
Το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές χώρες βαρύνονται με χρέη τρισεκατομμυρίων ευρώ προκαλεί ζάλη. Μόνο στη Γαλλία το εθνικό χρέος έχει υπερβεί τα 2,7 τρισ. ευρώ (3,2 τρισ. δολάρια) και σύντομα θα υπερβεί το 120% του ΑΕΠ. Αλλά οι κυβερνήσεις δεν ανησυχούν για τα φουσκωμένα χρέη αυτή τη στιγμή, καθώς τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού τους δίνουν τη δυνατότητα να ξοδεύουν όσα χρειάζονται για να θωρακίσουν τις οικονομίες τους από την πανδημία. Δισεκατομμύρια ευρώ αξιοποιούνται για επιδότηση μισθών, αποτροπή των χρεοκοπιών και της μαζικής ανεργίας. Τρισεκατομμυρία έχουν ήδη προγραμματιστεί να διατεθούν για μελλοντική τόνωση της οικονομίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χαλαρώσει τους κανόνες της για να χρηματοδοτήσει αυτή την γενναιοδωρία, σπάζοντας μία παράδοση δεκαετιών με αυστηρά όρια στα ελλείμματα. Ενώ οι Γερμανοί αξιωματούχοι αρχικά προειδοποιούσαν για τις υπέρογκες δαπάνες, οι Ευρωπαίοι έχουν συμφωνήσει πια ότι θα ήταν λάθος να μειώσουν τις δαπάνες ή να αυξήσουν τους φόρους τώρα.
Τα χρέη εκτινάσσονται σε χρέη που δεν είχαμε δει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά τα επιτόκια για πολλές πλούσιες χώρες είναι κοντά στο μηδέν ύστερα από χρόνια χαμηλού πληθωρισμού και επομένως το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους δεν έχει ανέβει. Οι κυβερνήσεις εκδίδουν ομόλογα και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αγοράζει αυτό το χρέος, ωθώντας τα επιτόκια ακόμη χαμηλότερα.
Η ΕΚΤ επί της ουσίας δάνεισε 1,2 τρισ. ευρώ στις κυβερνήσεις πέρυσι και δεσμεύθηκε να συνεχίσει μέχρι και το καλοκαίρι. Το δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη θα μπορούσε να αυξηθεί έως και 4 τρισ. ευρώ έως τα τέλη του 2023, σύμφωνα με το Institut Montaigne, ένα ανεξάρτητο think tank στο Παρίσι. Αλλά οικονομολόγοι ανησυχούν ότι οι πληθωρισμός και τα επιτόκια θα μπορούσαν να αυξηθούν εάν τα μέτρα τόνωσης αναζωπυρώσουν την ανάπτυξη, αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες να βάλουν φρένο στις χαλαρές πολιτικές. Εάν το κόστος δανεισμού αυξηθεί, οι πιο αδύναμες ώρες θα μπορούσαν να πέσουν σε παγίδα χρέους, παλεύοντας να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
«Εάν ο πληθωρισμός αρχίσει να επιστρέφει, αλλά δεν έχουμε ανάπτυξη, η κατάσταση θα γίνει πολύ πιο δύσκολη» λέει ο Simon Tilford, διευθυντής της Oracle Partnership, εταιρείας στρατηγικού σχεδιασμού στο Λονδίνο. Και εάν τα χρέη συνεχίζουν να διογκώνονται θα είναι πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να τονώσουν την οικονομία τους έως όταν έρθει η επόμενη ύφεση. «Πρέπιε να χαράξουμε από τώρα μία στρατηγική αποπληρωμής του χρέου» είπε ο Bruno Le Maire, Γάλλος υπουργός Οικονομικών. «Αλλά δεν θα κάνουμε τίποτα πριν επιστρέψει η ανάπτυξη- αυτό θα ήταν τρελό» συμπληρώνει.
Για να δουλέψει αυτή η στρατηγική η Ευρώπη θα πρέπει να δράσει άμεσα για να διασφαλίσει δυναμική ανάκαμψη, προειδοποιούν οι οικονομολόγοι. «Τα περισσότερα από όσα βλέπουμε στην Ευρώπη είναι στήριξη επιβίωσης» λέει ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank στο Λονδίνο. «Οι τρέχουσες πολιτικές από μόνες τους δεν θα φέρουν πίσω την ανάπτυξη».
Καθώς το πιο μεταδοτικό στέλεχος του ιού πυροδοτεί νέα lockdown, η ανάκαμψη που περιμέναμε από το καλοκαίρι μάλλον θα καθυστερήσει, με επιπλοκές για τα δημόσια οικονομικά. Ο Thomas Flammang, 28 ετών, μηχανικός σε γαλλική εταιρεία συμβούλων για αεροναυπηγική, δεν έχει ψευδαισθήσεις. «Προς το παρόν η εταιρεάι μου έχει σώσει τις θέσεις εργασίας. Αλλά εάν τα πράγματα δεν βελτιωθούν οι απολύσεις θα είναι αναπόφευκτες».
«Η γενιά μας θα πρέπει να πληρώσει για πολλά πράγματα: Τους baby boomers που παίρνουν σύνταξη, το κόστος της κλιματικής κρίσης» λέει ο κ. Flammang. «Και τώρα τυπώνουμε χρήμα για την πανδημία και θα πρέπει να αποπληρώσουμε και αυτή την βοήθεια».
Copyright:
2021 The New York Times
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
