Μέσα στη «νέα Αθήνα» της Κεντρικής Ευρώπης

Ο αρχιτέκτονας που τη σχεδίασε την οραματίστηκε σαν μια «σύγχρονη Αθήνα», μεταφέροντας την κλασική εποχή στον 20ο αιώνα. Ο λόγος για τη Λιουμπλιάνα, την πανέμορφη πρωτεύουσα της Σλοβενίας.

Η Λιουμπλιάνα ξαναχτίστηκε από την αρχή μετά από έναν καταστροφικό σεισμό το 1895. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1932 ο καινοτόμος Σλοβένος αρχιτέκτονας Γιόζε Πλέτσνικ αποκάλυψε το σχέδιο του για μια πόλη με ανθρωποκεντρική προσέγγιση.

Θα είχε δηλαδή ανοιχτούς χώρους, δρόμους, πάρκα, λειτουργικά κτίρια. Το όλο project ονομάστηκε «Σλοβενική Ακρόπολη». 

Ως ακρόπολη νοείται το κάστρο της Λιουμπλιάνα που δεσπόζει πάνω από την πρωτεύουσα. Το σχέδιό του αρχιτέκτονα περιελάμβανε μία «νεκρόπολη» (το κοιμητήριο Ζάλε), μια αγορά με την αρχαιοελληνική έννοια (δηλαδή έναν μεγάλο ανοιχτό χώρο, την πλατεία Κογκρέσου) και μία μεγάλη στοά (όπου βρίσκεται η αγορά της πόλης).

Η μεγάλη τομή του Πλέτσνικ, ο οποίος απέδειξε πόσο μπροστά ήταν από την εποχή του, ήταν ότι – δεκαετίες πριν το αποφασίσουν άλλες πόλεις – απαγορεύτηκε η κίνηση των οχημάτων στο κέντρο της πόλης, το οποίο ανήκει μόνο στους πεζούς.  

«Οραματίστηκε τη Λιουμπλιάνα ως δίκτυο συνδεδεμένων αξόνων και συστημάτων» εξηγεί στο BBC Reel η Άννα Πόροκ, διευθύντρια στο Μουσείο Πλέτσνικ. 

Ο κύριος άξονας συμβολικά ξεκινά από το σπίτι του αρχιτέκτονα και προχωράει από Νότο προς Βορρά, περνάει από τη γέφυρα Τρνόβο και την οδό Ζοϊσόβα, συνεχίζει στο θέατρο Κριζάνκε προς την οδό Βέγκοβα, δίπλα στην Εθνική Βιβλιοθήκη, και καταλήγει στην πλατεία Κογκρέσου και το πάρκο Ζβέζντα.

Ένα άλλο αξιοθέατο είναι ο ποταμός Λιουμπλιάνιτσα που διασχίζει την πόλη και φυσικά οι υπέροχες γέφυρες που έχουν κατασκευαστεί πάνω από αυτόν.

Η αρχιτεκτονική της πόλης είναι πραγματικά μοναδική με επιρροές από την αρχαιότητα, το μπαρόκ και την τέχνη της Αναγέννησης. Έτσι, ο Πλέτσνικ γύρισε την πλάτη του στον μοντερνισμό και τον φονκτιοναλισμό που ήταν τα κύρια ρεύματα της εποχής του.

Τον Ιούλιο του 2021, η UNESCO περιέλαβε το έργο του Πλέτσνικ στη Λιουμπλιάνα και το «ανθρωποκεντρικό του σχέδιο» στη Λίστα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

O πληθυσμός της Λιουμπλιάνα είναι περίπου 300.000 άτομα και η έκτασή της 163,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

moneyreview.gr με πληροφορίες από BBC

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News