Όταν η Ελλάδα χωρίστηκε στα δύο

Το ρολόι έδειχνε 36 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα της 26ης Ιουνίου προς 27η του έτους 2015.

Μετά από σύσκεψη του υπουργικού συμβουλίου στο Μέγαρο Μαξίμου, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοινώνει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, καθώς η επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους είχε λάβει χαρακτηριστικά τελεσιγράφου, δεδομένης και της εκπνοής του τρέχοντος προγράμματος.

Παρά τις προειδοποιήσεις εκ μέρους των συνομιλητών του και τις παρασκηνιακές κινήσεις για την εξεύρεση λύσης, ο Πρωθυπουργός παίζει το χαρτί του δημοψηφίσματος, με επίδικο αντικείμενο το είδος των οικονομικών μέτρων τα οποία έπρεπε να πάρει η Ελλάδα για την ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος οικονομικής διάσωσης αλλά, τελικά, και ένα ακόμη – το τρίτο κατά σειρά – πακέτο διάσωσης. 

Το περιθώριο για να ψηφίσουν οι Ελληνες πολίτες είναι μόλις μία εβδομάδα. 

Το ερώτημα που τίθεται είναι μακροσκελές και αφορά στο αν θα πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας των τριών θεσμών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ.) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.) η οποία προτάθηκε στο Eurogroup της 25ης Ιουνίου 2015.

Το κείμενο του δημοψηφίσματος αναλυτικά:

«Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;

Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» («Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού») και το δεύτερο «Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους»). Όσοι από τους πολίτες της χώρας απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ. Όσοι από τους πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ.»

Η Ελλάδα «στα δύο»

Έστω και εάν είναι βέβαιο ότι πολύ μικρό ποσοστό των πολιτών κατάλαβε το ερώτημα της κυβέρνησης, καθώς στο μεσοδιάστημα η πρόταση των Ευρωπαίων είχε αποσυρθεί από το τραπέζι, τα δύο στρατόπεδα, που ήδη έχουν διαμορφωθεί εδώ και μήνες, δεν αργούν να περιχαρακωθούν. Και η Ελλάδα, μετά την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να μετακυλήσει το βάρος της απόφασης στους Ελληνες πολίτες, θα βιώσει μία πρωτοφανή πόλωση και θα χωριστεί κυριολεκτικά στα δύο. 

Τα πολιτικά κόμματα, ανεξαιρέτως, παίρνουν θέση μάχης. 

Από τη μία το «όχι», με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά τον πρωθυπουργό. Συνοδοιπόροι, οι συγκυβερνήτες ΑΝΕΛ και η Χρυσή Αυγή. 

Το ΚΚΕ παίρνει αποστάσεις και δηλώνει πως θα επιδίωκε την διεξαγωγή δημοψηφίσματος με επιλογή και την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. 

Από τη άλλη σχηματίζεται το λεγόμενο «ευρωπαϊκό τόξο». Με επικεφαλής τη Νέα Δημοκρατία, που προκρίνει πως το δίλημμα είναι ουσιαστικά το «Ναι» ή «Όχι» στη ζώνη του Ευρώ και την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Ιδια στάση τηρεί το Ποτάμι. Το ΠΑΣΟΚ συμφωνεί πως το πραγματικά δίλημμα είναι «ναι ή όχι στο ευρώ, ναι ή όχι στην Ευρώπη», αλλά θέτει και ζήτημα αντισυνταγματικότητας της πρότασης, καθώς «δεν υπάρχει κείμενο συμφωνίας στα χέρια των κομμάτων και εκτιμάται πως δεν είναι επαρκής ο χρόνος για να ενημερωθούν οι πολίτες για το ζήτημα», ζητώντας παράλληλα και την παραίτηση του κ. Τσίπρα και τη διεξαγωγή εκλογών. 

Υπέρ του «ναι» τάχθηκαν με δηλώσεις τους όλοι οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής, Κώστας Σημίτης, Γιώργος Παπανδρέου, ενώ και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, παρά τα 97 του τότε χρόνια, έδωσε το παρών σε εκδήλωση υπέρ του «Ναι». 

Το θέμα στη Βουλή

Την ίδια ημέρα της ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος, διεξήχθη στη Βουλή ονομαστική ψηφοφορία με σκοπό την επικύρωση της απόφασης.

Εν μέσω σφοδρής σύγκρουσης η Βουλή επικυρώνει την διεξαγωγή, καθώς υπέρ ψήφισαν 178 βουλευτές και 120 κατά, σε σύνολο 298 βουλευτών.

Υπέρ όπως είχε διαφανεί ψήφισαν βουλευτές από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Η Νέα Δημοκρατία μαζί με το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι ψήφισαν κατά, ενώ το ΚΚΕ τάχθηκε συνολικά κατά. 

(Ο Ευάγγελος Βενιζέλος συνομιλεί με τον Ευάγγελο Μεϊμαράκη)

(Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης περικυκλωμένος από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ) 

Ανασφάλεια, ουρές και capital control 

Πριν τη Βουλή, είχε έρθει ο πανικός. Με το μέλλον της χώρας εν αμφιβόλω και χωρίς κανείς να γνωρίζει τι ακριβώς ξημερώνει, τα ΑΤΜ δεν άργησαν να γεμίσουν με ουρές. 

Λίγες ώρες αργότερα, βράδυ Κυριακής, εισέχονται στη ζωή μας τα capital controls, τα οποία θα επηρεάσουν για μία μακρά περίοδο την ελληνική οικονομία και κυρίως την μεσαία επιχειρηματικότητα.Δύο χρόνια μετά, η άρση των capital controls εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο για την ελληνική οικονομία.

Tο Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας παίρνει την απόφαση να παραμείνουν κλειστές οι ελληνικές τράπεζες όλη την εβδομάδα προκειμένου να επιτευχθεί η οργανωμένη διαχείριση της κρίσης. Το Χρηματιστήριο κλείνει και το όριο ανάληψης είναι στα 60 ευρώ ημερησίως. Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης διαβεβαιώνει πως θα γίνουν όλα όσα πρέπει για να μην επηρεαστεί η καθημερινότητα των πολιτών.

Την ίδια ώρα έξω από το υπουργείο Οικονομικών συνωστίζονται τα μεγαλύτερα ΜΜΕ του πλανήτη. Η άφιξη του κ. Βαρουφάκη και η προσπάθεια για μία δήλωση του οδηγεί σχεδόν σε… ποδοπάτημα ξένους ανταποκριτές. 

O βαθύς διχασμός

H Ελλάδα έχει περάσει στην σφαίρα ενός βαθέος και έντονου διχασμού, που μεταφέρεται οριζοντίως σε όλον τον δημόσιο βίο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τελικά στις… πλατείες που μετρούν δυνάμεις. 

Πολλές μικρότερες και επιμέρους συγκεντρώσεις διοργανώνονται μέχρι να φτάσουμε στην «μητέρα των μαχών» στις 3 Ιουνίου 2015, όπου οι υποστηρικτές του «όχι» συγκεντρώνονται στην Πλατεία Συντάγματος και του «ναι» στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο. 

Στο Σύνταγμα ο ίδιος ο πρωθυπουργός δίνει τον τόνο με μία ομιλία που χαρακτηρίζεται από έντονο πάθος. Υπεραμύνεται του «όχι» και εξάπτει το πλήθος. 

Σε απόσταση ολίγων μέτρων, διοργανώνεται η συγκέντρωση του «ναι», η οποία υπεραμύνεται της παραμονής της χώρας στο ευρώ, καθώς το δημοψήφισμα είχε πάρει πλέον τέτοια τροπή. Εκφραστής του αιτήματος γίνεται το κίνημα «Μένουμε Ευρώπη» που στηρίχθηκε δημοσίως και από πολιτικά κόμματα, αλλά έδρασε κυρίως μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. 

Η πόλωση στην Ελλάδα, λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες χτυπάει κόκκινο. 

Η μάχη της πλατείας μέσα από τον φωτογραφικό φακό: 

Τα ψηφοδέλτια του πρώτου, έπειτα από το 1974, εν Ελλάδι δημοψηφίσματος πηγαίνουν στο τυπογραφείο. Ολα πλέον είναι έτοιμα.

Το ψηφοδέλτιο.

Το καθαρό αποτέλεσμα 

Κόντρα σε αρκετές από τις προβλέψεις, και όπως εικάζεται και στις προσδοκίες του στενού πυρήνα του Μαξίμου, το βράδυ της 5ης Ιουνίου 2015  το «όχι» επικρατεί σε όλους τους νομούς με συνολικό ποσοστό 61,31% έναντι 38,69%.

Ο υπουργός Οικονομικών, με το συνηθισμένο κάζουαλ ντύσιμο του, «πανηγυρίζει» για το αποτέλεσμα. Ωστόσο, πολύ σύντομα η ιστορία θα εξελισσόταν διαφορετικά. 

Ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις 

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έφερε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, καθώς λίγο μετά την επίσημη ανακοίνωση του τελικού αποτελέσματος, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και τέως, τότε, πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, παραιτείται από την ηγεσία της Ν.Δ, παραχωρώντας την προεδρία στον Ευάγγελο Μεϊμαράκη.

Την επόμενη μέρα το πρωί θα παραιτηθεί και ο Γιάννης Βαρουφάκης, μετά από συνάντηση με τον πρωθυπουργό, επιβεβαιώνοντας όλους όσους επέμεναν πως, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, οι δρόμοι Βαρουφάκη – Τσίπρα θα χώριζαν. Άλλωστε, ο Πρωθυπουργός είχε ήδη λάβει τις αποφάσεις του, παρά το αποτέλεσμα.

Το ίδιο βράδυ ο Αλέξης Τσίπρας δρομολογεί εξελίξεις, ζητώντας από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών για την συνεννόηση ως προς την εθνική στρατηγική. Ακολουθεί ένα μπαράζ παρασκηνιακών διαβουλεύσεων, τόσο εντός Ελλάδος όσο και μεταξύ Αθήνας και ευρωπαϊκών πρωτευουσών, με στόχο την αποτροπή ενός δυστυχήματος. Καθοριστικό ρόλο αναλαμβάνει και διαδραματίζει το Παρίσι, προκειμένου να αποτρέψει το Grexit.

(7 Ιουνίου 2015. Οι πολιτικοί αρχηγοί κάθονται στο ίδιο τραπέζι δύο μέρες μετά το δημοψήφισμα.Το νέο πρόσωπο είναι ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης μετά την αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία της ΝΔ)

Λίγες μέρες αργότερα η τότε κυβέρνηση της Ελλάδας και οι δανειστές συμφώνησαν για ένα τρίτο πακέτο βοήθειας, κάτι που επιβεβαιώσε την αλλαγή πλεύσης του Αλέξη Τσίπρα που με εκείνη την αποφαση «διέβη τον μνημονιακό ρουβίκωνα». 

Λίγο μετά θα ζητήσει την επαναβεβαιώση της λαϊκής εντολής με την προκήρυξη νέων εκλογών.

Το βέβαιο είναι πως το αποτέλεσμα του πολυτάραχου δημοψήφισματος της 5ης Ιουνίου, ουδέποτε ελήφθη υπ όψιν από την κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι το προκάλεσε η ίδια. 

Οι διαιρετικές του όμως τομές άφησαν βαθιά σημάδια, πάνω στην χώρα. 

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News