Χτίζοντας την «αρτηρία» του παγκόσμιου εμπορίου
17 Νοεμβρίου 1869
Η Διώρυγα του Σουέζ, που ενώνει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα, εγκαινιάζεται σε μία λαμπρή τελετή, παρουσία της αυτοκράτειρας Ευγενίας της Γαλλίας συζύγου του Ναπολέοντα Γ΄.
Το 1854, ο Γάλλος διπλωμάτης Φερντινάντ ντε Λεσέψ, πρώην πρέσβης της Γαλλίας στο Κάιρο, εξασφαλίζει συμφωνία με τον Οθωμανό Διοικητή της Αιγύπτου για την κατασκευή ενός καναλιού 100 μιλίων που θα διασχίζει τον Ισθμό του Σουέζ. Μία διεθνής ομάδα μηχανικών φτιάχνει τα σχέδια και το 1856 δημιουργείται η Suez Canal Company και παίρνει τα δικαιώματα λειτουργίας της διώρυγας για 99 χρόνια, μετά την ολοκλήρωσή της.
Οι εργασίες ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 1859, με τις πρώτες εκσκαφές να γίνονται στο χέρι, με κασμάδες και φτυάρια που έχουν φτιάξει σκλάβοι. Αργότερα, καταφθάνουν Ευρωπαίοι εργάτες με εργαλεία.
Όμως, συγκρούσεις για εργασιακά θέματα και μία επιδημία χολέρας επιβραδύνει τις εργασίες, με αποτέλεσμα η διώρυγα να ολοκληρωθεί το 1869, τέσσερα χρόνια μετά τον προγραμματισμό.
Όταν άνοιξε, η Διώρυγα το Σουέζ είχε βάθος μόλις 7,5 μέτρων και πλάτος 22 μέτρων στον πυθμένα και 60-90 μέτρων στην επιφάνεια. Συνεπώς, στον πρώτο χρόνο λειτουργίας της, τη διέσχισαν λιγότερα από 500 πλοία.
Μεγάλα βελτιωτικά έργα ξεκίνησε το 1876, με αποτέλεσμα σύντομα η Διώρυγα του Σουέζ να γίνει μία από τις σημαντικότερες οδούς για τις θαλάσσιες μεταφορές.
Το 1875, η Μ. Βρετανία έγινε ο μεγαλύτερος μέτοχος της Suez Canal Company, όταν αγόρασε τις μετοχές του νέου Οθωμανού Διοικητή της Αιγύπτου. Επτά χρόνια αργότερα, η Βρετανία εισέβαλε στην Αίγυπτο, για να ακολουθήσει μία μακρά κατοχή της χώρας. Το 1936, η Αγγλο-αιγυπτιακή συνθήκη κάνει την Αίγυπτο ανεξάρτητη, όμως η Βρετανία διατήρησε δικαιώματα, για την προστασία της Διώρυγας.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αίγυπτος πίεσε για την αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων από την ζώνη της Διώρυγας του Σουέζ και τον Ιούλιο του 1956 ο Αιγύπτιος πρόεδρος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ κρατικοποιεί το κανάλι, ελπίζοντας να χρεώσει διόδια, τα οποία θα χρηματοδοτήσουν την κατασκευή ενός μεγάλου φράγματος στον Νείλο. Ως απάντηση, το Ισραήλ εισβάλει στα τέλη του Οκτωβρίου, ενώ γαλλικές και βρετανικές δυνάμεις φτάνουν στιςστιςές Νοεμβρίου, καταλαμβάνοντας την ζώνη της Διώρυγας.
Υπό πίεση από τον ΟΗΕ, η Βρετανία και η Γαλλία αποσύρονται τον Δεκέμβριο και οι ισραηλινές δυνάμεις αποχωρούν τον Μάρτιο του 1957. Εκείνο τον μήνα, η Αίγυπτος παίρνει τον έλεγχο της διώρυγας και την ανοίγει ξανά για τα πλοία.
Δέκα χρόνια αργότερα, η Αίγυπτος κλείνει και πάλι το κανάλι έπειτα από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών με την κατάληψη της Χερσονήσου του Σινά. Για τα επόμενα οκτώ χρόνια, η Διώρυγα του Σουέζ, που χωρίζει το Σινά από την υπόλοιπη Αίγυπτο, γίνεται η γραμμή του μετώπου ανάμεσα στον αιγυπτιακό και τον ισραηλινό στρατό.
Το 1975, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Ανουάρ Σαντάτ άνοιξε ξανά τη Διώρυγα του Σουέζ, ως κίνηση ειρήνευσης, έπειτα από συνομιλίες με το Ισραήλ.
Σήμερα, δεκάδες πλοία περνούν τη Διώρυγα καθημερινά, μεταφέροντας προϊόντα άνω των 300 εκατ. τόνων τον χρόνο.
Η σημασία της για το παγκόσμιο εμπόριο φάνηκε όταν τον περασμένο Μάρτιο, η προσάραξη του τεράστιου πλοίου Evergiven απέκλεισε τη διώρυγα για μέρες, προκαλώντας «έμφραγμα» στη ναυτιλία.
Το 12% των εμπορικών συναλλαγών, περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου και το 8% της παγκόσμιας παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου περνούν καθημερινά από τη Διώρυγα του Σουέζ.
Προκειμένου ένα πλοίο να διασχίσει τη Διώρυγα του Σουέζ χρειάζεται περίπου 13 έως 15 ώρες.
Χωρίς τη Διώρυγα του Σουέζ, ένα βαρέλι πετρέλαιο από τη Μέση Ανατολή θα χρειαζόταν να διασχίσει 6.000 περισσότερα μίλια για να φθάσει στην Ευρώπη, καθώς θα αναγκαζόταν να κάνει τον περίπλου της Αφρικής. Αυτό θα κόστιζε σχεδόν 300.000 δολάρια παραπάνω, λόγω των πρόσθετων καυσίμων.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2019, ετησίως μεταφέρονται φορτία, βάρους 1,03 δισ. τόνων, αριθμός τέσσερις φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τα φορτία που διακινούνται μέσω της Διώρυγας του Παναμά. Ανάμεσα στα χιλιάδες προϊόντα, κάθε χρόνο μεταφέρονται 54,1 εκατ. τόνοι δημητριακών, 53,5 εκατ. τόνοι μετάλλων και 35,4 εκατ. τόνων άνθρακα.
Σήμερα, η Διώρυγα βρίσκεται υπό τον έλεγχο της κρατικής Suez Canal Authority και αποτελεί τεράστια πηγή εισόδων για το αιγυπτιακό κράτος, τα οποία υπολογίζονται σε 5,61 δισ. δολάρια ετησίως. Το 2015 ξεκινησαν έργα για την επέκταση του καναλιού, προϋπολογισμού 8 δισ. δολαρίων. Στόχος η αύξηση της μεταφοράς φορτίων και ο διπλασιασμός των ετήσιων εσόδων.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης:
Διώρυγα του Σουέζ: 5+1 πράγματα που πρέπει να ξέρουμε
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
