Lego: Πώς έζησε μέσα από φωτιές, πολέμους και κρίσεις – Πίστευε ότι το κέρδος είναι βρόμικη λέξη
7 Απριλίου 1891
Γεννιέται στη Δανία ο Ole Kirk Christiansen, ιδρυτής της Lego.
Το δέκατο παιδί μιας φτωχής οικογένειας, ο Christiansen κατάφερε να ολοκληρώσει την βασική εκπαίδευση και όσο δούλευε στην οικογενειακή φάρμα από την ηλικία των 6 ετών, άρχισε ασχολείται με το σκάλισμα του ξύλου.
Το 1905, σε ηλικία 14, ο Ole μαθήτευσε πλάι στον μεγαλύτερο αδερφό του στην ξυλουργική και το 1911 έφυγε από τη Δανία για να δουλέψει σαν ξυλουργός στη Γερμανία, για πέντε χρόνια.
Στην Νορβηγία, όπου βρέθηκε να δουλεύει, γνώρισε την κόρη ενός Νορβηγού τυροκόμου, την Kirstine Sørensen. Οι δυο τους επέστρεψαν στην Δανία και το 1916 παντρεύτηκαν. Το ζευγάρι απέκτησε τέσσερα παιδιά, όμως μετά τη γέννηση του τέταρτου παιδιού τους, η Kirstine πέθανε.
Ο Christiansen μεγάλωνε τα παιδιά τους μόνος του και έφτιαχνε ξύλινα είδη οικιακής χρήσης για την τοπική κοινότητα.
Το 1924, δύο από τους γιους τους, ο Karl και ο Godtfred, βάζουν κατά λάθος φωτιά στο εργαστήριό του καθώς παίζουν με τα ροκανίδια. Το εργαστήριο και το σπίτι καίγονται, αλλά ο Christiansen κάνει σχέδια να τα ξαναφτιάξει.
Ως το 1930, έχει φτάσει να απασχολεί ένα μικρό εργατικό δυναμικό στην επιχείρησή του, η οποία κατασκευάζει είδη οικιακής χρήσης και κάνει ξυλουργικές εργασίες σε οικοδομές.
Με την Μεγάλη Ύφεση να πλήττει τη Δανία, η επιχείρηση του Christiansen αναγκάζεται να απολύσει τους περισσότερους υπαλλήλους της. Οι πελάτες του δεν έχουν πια πολλά χρήματα και έτσι εκείνος αρχίζει να δημιουργεί μικρά, προσιτά ξύλινα είδη, όπως σκάλες, σκαμνιά και παιχνίδια. Τα παιχνίδια πουλάνε περισσότερο από όλα.
O γιος του, Godtfred, μπαίνει στην επιχείρηση και μαζί παράγουν πολλά σχέδια παιχνιδιών, όπως πλοία, αεροπλάνα και αυτοκίνητα, όλα υψηλής ποιότητας, φτιαγμένα από ξύλο και όμορφα συσκευασμένα. Ο Christiansen πιστεύει πολύ στην ποιότητα και στο πάτωμα του εργοστασίου του είναι γραμμένη η φράση «μόνο το καλύτερο αξίζει».
Όμως οι καιροί είναι δύσκολοι, η επιχείρηση αναγκάζεται να απολύσει όλους τους υπαλλήλους της και ο Christiansen στρέφεται στα φθηνά ξύλινα αντικείμενα.
Μπορεί η εταιρεία του να χρεοκοπεί, όμως εκείνος συνεχίζει να κατασκευάζει τα ξύλινα παιχνίδια του και το 1934 καταφέρνει να ορθοποδήσει. Ονομάζει την επιχείρησή του Lego, συνδυάζοντας τις λέξεις «Leg» και «Godt», που στη γλώσσα του σημαίνουν «παίζε καλά». Μόνο μετά το θάνατό του, η εταιρεία θα ανακαλύψει ότι Lego σημαίνει και «συναρμολογώ» στα λατινικά.
Μία ακόμα πυρκαγιά καταστρέφει ολόκληρο το εργοστάσιο, το στοκ και τα σχέδια της Lego, το 1942. Όμως ο Christiansen πιστεύει ότι έχει χρέος προς τους υπαλλήλους του να το ξαναφτιάξει, και έτσι αρχίζει και πάλι την παραγωγή από το 1944.
Η επιχείρηση με τα ξύλινα παιχνίδια απογειώθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το 1946 ο Ole αγοράζει μία μηχανή έγχυσης πλαστικού και αρχίζει να φτιάχνει πλαστικά παιχνίδια. Το 1958, μαζί με τον γιο του, Godtfred, φτιάχνουν τα τουβλάκια Lego, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. Μάλιστα, όλα τα τουβλάκια που φτιάχτηκαν από το 1958 έως σήμερα «κουμπώνουν» μεταξύ τους, αφού ο σχεδιασμός τους έχει αλλάξει ελάχιστα όλες αυτές τις δεκαετίες.
Μία ακόμα μεγάλη πυρκαγιά δεν είναι αρκετή για να βάλει τέλος σε μια επιχείρηση που έμελλε να γίνει γνωστή σε όλο τον κόσμο. Όμως, ο ίδιος ο Christiansen δεν γνώρισε ποτέ την τεράστια επιτυχία της δημιουργίας του. Πέθανε το 1958, λίγους μήνες αφότου ο Godtfred κατέθεσε αίτηση για να κατοχυρώσει στη Δανία την πατέντα για ένα παιχνίδι με τουβλάκια που κούμπωναν μεταξύ τους.
Όμως, στην εποχή των video games και του iPad, η εταιρεία βρέθηκε ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία. Το 1998 ήταν το πρώτο ζημιογόνο έτος στην ιστορία της Lego και έως το 2003, όταν εμφάνισε ζημιές 238 εκατ. δολαρίων, η εταιρεία αντιμετώπιζε σοβαρή απειλή πτώχευσης.
Η «διάγνωση» ήταν ξεκάθαρη όσο και αποκαρδιωτική. Όσοι γεννήθηκαν μετά το 1980 και μεγάλωσαν μέσα στην ψηφιακή εποχή δεν έχουν το χρόνο και την υπομονή που απαιτούν τα Lego.
Σε μία απελπισμένη προσπάθεια να ανακάμψει, η Lego έκανε διάφορες αψυχολόγητες κινήσεις, όπως να βγάλει παιδικά ρούχα και κοσμήματα, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τις ρίζες της και να βρεθεί να χάνει 1 εκατ. δολάρια την ημέρα.
«Βρισκόμαστε πάνω σε μία πλατφόρμα που καίγεται, χάνουμε χρήματα και έχουμε αρνητικό cash flow. Αντιμετωπίζουμε έναν πραγματικό κίνδυνο χρεοκοπίας, που θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάσπαση της εταιρείας», έλεγε ο τότε CEO της εταιρείας, Jοrgen Vig Knudstorp. Πραγματικά, τα «κοράκια» των private equities περιτριγύριζαν τη Lego, με την ελπίδα ότι ένα default θα τους επέτρεπε να αγοράσουν φθηνά τα καλύτερα κομμάτια αυτού του θρυλικού ονόματος.
Ήταν ο Knudstorp που έσωσε τη Lego από τη χρεοκοπία, κάνοντας περικοπές, πουλώντας μονάδες που δεν είχαν σχέση με το βασικό προϊόν και επιστρέφοντας σε αυτό που η εταιρεία έκανε καλά: Τα πλαστικά τουβλάκια.
Όμως, αυτό ήταν το πιο εύκολο κομμάτι της δουλειάς του. Η πραγματική πρόκληση για τον Knudstorp ήταν να αλλάξει τη νοοτροπία της Lego. Ο Ole Kirk Christiansen θεωρούσε ότι σκοπός της εταιρείας του ήταν να αποτελέσει το χρυσό κανόνα της ποιότητας και της εκπαιδευτικής αξίας στο παιχνίδι, και όχι να βγάλει κέρδη. Έτσι, με την πάροδο των χρόνων, οι 8.300 εργαζόμενοι της Lego έφτασαν να αντιμετωπίζουν το κέρδος σαν μια βρόμικη λέξη.
Ο Knudstorp έπεισε τους υπαλλήλους του ότι στόχος τους ήταν να βγάζουν χρήματα, χωρίς ωστόσο να θυσιάζουν την ποιότητα. Στο εργοστάσιο της εταιρείας στο Μπίλουντ της Δανίας, οι εργαζόμενοι φορούσαν ακόμα τα μπλουζάκια με το σύνθημα «Μόνο το καλύτερο αξίζει». Όμως, οι πωλήσεις της Lego υπερτριπλασιάστηκαν και τα καθαρά κέρδη της επταπλασιάστηκαν από το 2007 έως το 2014.
Η ανοδική πορεία της ανακόπηκε τα επόμενα χρόνια, όμως η πανδημία έφερε ξανά τα τουβλάκια της Lego στην πρώτη γραμμή των πωλήσεων. Τον καιρό της καραντίνας, γονείς από όλο τον κόσμο αναζητούσαν μία δημιουργική ασχολία και έναν τρόπο για να ξεκολλήσουν τα παιδιά τους από τις οθόνες. Οι πωλήσεις της Lego ήταν τόσο καλές, ώστε η εταιρεία μοίρασε στους 20.000 υπαλλήλους της σε όλο τον κόσμο τρεις έξτρα μέρες άδεια και μπόνους για το 2021.
Για το 2022, οι πωλήσεις της αυξήθηκαν κατά 17% σε ετήσια βάση, αγγίζοντας τα 9,27 δισ. δολάρια.
Σήμερα, η εταιρεία, που ελέγχεται ακόμα από την οικογένεια του ιδρυτή της, διατηρεί 904 καταστήματα παγκοσμίως, καθώς πέρυσι άνοιξε 155 νέα καταστήματα, δίνοντας έμφαση στην Κίνα. Οι Christiansen είναι δισεκατομμυριούχοι.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης:
Γιατί τα Playmobil δεν έχουν μύτη – Η άγνωστη ιστορία πίσω από το αγαπημένο παιχνίδι
Η γραμματέας που μετέτρεψε τα λάθη της σε μια εταιρεία αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
