Η πτώση της Bear Stearns και ο τραπεζίτης που έπαιζε γκολφ: 15 χρόνια μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται;

16 Μαρτίου 2008

Η Bear Stearns, μία πανίσχυρη τράπεζα της Wall Street με ιστορία 85 ετών καταρρέει και γλιτώνει τη χρεοκοπία μόνο γιατί πωλείται στην JP Morgan αντί της εξευτελιστικής τιμής των 2 δολαρίων ανά μετοχή. Δεκαπέντε χρόνια μετά, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι η κατάρρευση της Silicon Valley Bank είναι μια νέα «στιγμή Bear Stearns» για την παγκόσμια οικονομία, αφού η Bear ήταν τότε το πρώτο κομμάτι του ντόμινο που έπεσε, οδηγώντας τελικά στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση. 

Με κεφαλαιοποίηση 20 δισ. δολαρίων στις αρχές του 2007, η Bear Stearns έμοιαζε ασταμάτητη. Όμως η εμπλοκή των hedge funds της στην αγορά των ριψοκίνδυνων ενυπόθηκων δανείων την οδήγησε να γίνει ένα από τα πρώτα θύματα της κρίσης της στεγαστικής πίστης, η οποία προκάλεσε την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και τη Μεγάλη Ύφεση.

Πώς έσκασε η φούσκα

Με τις τιμές των ακινήτων να βρίσκονται σε άνοδο στις ΗΠΑ, οι τράπεζες αρχίζουν να δίνουν στεγαστικά δάνεια σε δανειολήπτες με πολύ κακή πιστοληπτική ικανότητα. Καθώς η αγορά καλπάζει, η Bear Stearns και οι άλλες επενδυτικές τράπεζες μπαίνουν επιθετικά στις τιτλοποιήσεις αυτών των subprime στεγαστικών δανείων, χωρίς να δίνουν προσοχή στους κινδύνους.

Όμως αφότου κορύφωσαν, στα μέσα του 2006, οι τιμές των κατοικιών αρχίζουν να πέφτουν απότομα και πολλοί από αυτούς τους δανειολήπτες σταματούν να πληρώνουν τα δάνειά τους. Οι εταιρείες που έδωσαν τα δάνεια αρχίζουν να νιώθουν την κρίση, με την New Century Financial, η οποία ειδικευόταν στα subprime στεγαστικά, να κηρύσσει πτώχευση τον Απρίλιο του 2007.

Τον Ιούνιο, η Bear Stearns αναγκάζεται να πληρώσει 3,2 δισ. δολάρια για να διασώσει το hedge fund της High-Grade Structured-Credit Strategies Fund, το οποίο ειδικεύεται σε ριψοκίνδυνες επενδύσεις τιτλοποιημένων δανείων (CDOs).

Τον επόμενο μήνα, η τράπεζα αποκαλύπτει ότι το High-Grade και άλλο ένα hedge fund της έχουν χάσει σχεδόν το σύνολο της αξίας τους, λόγω της απότομης πτώσης της αγοράς των subprimes.

Η πτώση της Bear 

H Bear Stearns εμφανίζει ζημιές για το τέταρτο τρίμηνο του 2007, για πρώτη φορά εδώ και 80 χρόνια και ο CEO της, Τζίμι Κέιν, αναγκάζεται να αποχωρήσει. Τον Ιανουάριο του 2008 το διαδέχεται ο Άλαν Σβάρτζ.

Έπειτα από δύο μήνες, η Bear Stearns καταρρέει μέσα σε λίγες ημέρες. Όλα ξεκίνησαν στις 11 Μαρτίου, όταν η Federal Reserve ανακοίνωσε γραμμή χρηματοδότησης 50 δισ. δολαρίων για να βοηθήσει τις τράπεζες που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Την ίδια ημέρα, η Moody’s υποβαθμίζει πολλές από τις τιτλοποιήσεις της Bear Stearns σε junk.

Οι εξελίξεις αυτές κάμπτουν την εμπιστοσύνη της αγοράς στην Bear Stearns, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να αρνούνται να τη χρηματοδοτήσουν μέσω repo. Έως τις 13 Μαρτίου, η Bear έχει ρευστότητα κάτω των 3 δισ. δολαρίων, κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει την επόμενη ημέρα.

Ο Σβαρτζ καλεί την JP Morgan και τη Federal Reserve και ζητά έκτακτο δάνειο. Και ενώ η JP Morgan έχει συμφωνήσει να της το δώσει, την επόμενη ημέρα η μετοχή της Bear Stearns βυθίζεται.

Έως το Σάββατο, η JP Morgan καταλήγει ότι η Bear Stearns αξίζει μόλις 236 εκατ. δολάρια. Υπό το φόβο ότι η πτώση της Bear θα συμπαρασύρει ολόκληρη τη Wall Street, η Fed συνεδριάζει εκτάκτως. Έως το βράδυ της Κυριακής, 16 Μαρτίου, το δ.σ. της Bear έχει συμφωνήσει να πουλήσει την τράπεζα στην JP Morgan αντί 2 δολαρίων ανά μετοχή, δηλαδή 93% χαμηλότερα από το κλείσιμο της Παρασκευής (οι μετέπειτα διαπραγματεύσεις θα ανεβάσουν το τελικό τίμημα στα 10 δολάρια ανά μετοχή).

Τελικά, το deal αποδείχθηκε πονοκέφαλος για την JP Morgan, η οποία πλήρωσε δισεκατομμύρια δολάρια σε συμβιβασμούς που σχετίζονταν με τα στεγαστικά δάνεια εξαιτίας της Bear Stearns και της Washington Mutual, την οποία επίσης «διέσωσε» στην κρίση. Ο CEO της JP Morgan, Τζέιμι Ντίμον, έχει δηλώσει ότι δεν θα το έκανε ξανά.

Η Bear Stearns θα έμενε στην ιστορία ως ένα από τα πρώτα κομμάτια του ντόμινο που έπεσαν στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση που προκάλεσε παγκόσμια ύφεση και άλλαξε την εικόνα της Wall Street. Έξι μήνες αργότερα, η Lehman Brothers χρεοκόπησε, η Merrill Lynch απορροφήθηκε από την Bank of America και οι μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες διασώθηκαν από την κυβέρνηση.

Ο CEO που έπαιζε χαρτιά και γκολφ την ώρα της κρίσης

Ο CEO της Bear Stearns, Τζίμι Κέιν, θα γινόταν ένας από τους αρνητικούς πρωταγωνιστές της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης.

Ο Κέιν έγινε σύμβολο όλων των κακών που οδήγησαν το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα στην κατάρρευση, όταν η επενδυτική τράπεζα την οποία διοικούσε από το 1993 (ήταν ο μακροβιότερος CEO της Wall Street) γονάτισε υπό το βάρος μεγάλων χρεών και ζημιών από trading.

Την ώρα που η τράπεζά του κατέρρεε, ο Τζίμι Κέιν απουσίαζε για μεγάλα διαστήματα από το γραφείο του, είτε παίζοντας γκολφ ή συμμετέχοντας σε τουρνουά αγωνιστικού μπριτζ.

Ήταν οι μεγάλες πιέσεις για την απουσία του την ώρα που η τιμή της μετοχής της Bear Stearns -και υπό το βάρος των δημοσιευμάτων που τον ήθελαν να κάνει χρήση μαριχουάνας, κάτι το οποίο ο ίδιος αρνούνταν- που ανάγκασαν τον Κέιν να δώσει τον τίτλο του CEO στον Άλαν Σβαρτζ.

Ο Τζίμι Κέιν, ένας απότομος, ανταγωνιστικός τραπεζίτης που κάπνιζε πούρα και έπαιζε μανιωδώς μπριτζ, ήταν το αρχέτυπο του αφεντικού της Wall Street που πλέον έχει σχεδόν εκλείψει. Κάποτε, είπε σε μία συνεργάτιδά του, αφότου γνώρισε τον γιο της: «Αυτό το παιδί έχει κακή χειραψία. Δεν θα πάει πουθενά στη ζωή του».

Παρότι άλλοι τραπεζίτες που έφυγαν κακήν-κακώς από τη Wall Street την εποχή της κρίσης επέστρεψαν με νέα κεφάλαια στην καριέρα τους, ο Κέιν δεν το έκανε ποτέ. Αντ΄ αυτού, επέστρεψε στην πρώτη του αγάπη, το μπριτζ.

Όταν δημοσιογράφοι ζήτησαν ένα σχόλιο από την επί 50 χρόνια σύζυγό του, Πατρίσια Κέιν, στη  10η επέτειο της κρίσης του 2008, εκείνη τους είπε: «Έχει αποσυρθεί και κάνει αυτό που αγαπά πάνω από όλα. Βασικά, ήταν το δεύτερο πράγμα. Η Bear ήταν το πρώτο».

Πέθανε σε ηλικία 87 ετών το 2021.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης: 

«Η μητέρα μου με αγαπάει ακόμα»: Τι κάνει σήμερα ο χειρότερος CEO όλων των εποχών

Ποια τράπεζα θα είναι η επόμενη – Από τον άνθρωπο που προέβλεψε την πτώση της Lehman Brothers

ING για SVB: Ομοιότητες και διαφορές με την χρηματοοικονομική κρίση του 2008

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News