Η Ακρόπολη, μια μεγάλη αδικία και ένας δολοφόνος: Όσα δεν γνωρίζουν αυτοί που φορούν τα παπούτσια της Nike

25 Ιανουαρίου 1964

Ιδρύεται η Blue Ribbon Sports από τον αθλητή του στίβου Phil Knight και τον προπονητή, Bill Bowerman. Το όνομά της δεν λέει πολλά σήμερα, όμως αυτή η εταιρεία μετονομάστηκε μετά από επτά χρόνια σε Nike. Οι δύο συνεταίροι ξεκίνησαν με αρχικό κεφάλαιο 1.000 δολαρίων, ενώ ο Bowerman πούλησε το πρώτο του ζευγάρι αθλητικών παπουτσιών όχι σε κάποιο μαγαζί, αλλά από το πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου του. Σήμερα, η Nike πραγματοποιεί πωλήσεις σχεδόν 50 δισ. δολαρίων τον χρόνο και διαθέτει κεφαλαιοποίηση που προσεγγίζει τα 200 δισ. δολάρια.

Η ιστορία της Nike ξεκινά από τα ταξίδια που έκανε ανά τον κόσμο ο 20άρης Phil Knight από το Όρεγκον, ένας απόφοιτος του Στάνφορντ που ένιωθε κάπως χαμένος στη ζωή. Τα χρόνια εκείνα ταξιδεύει στη Χαβάη, το Χονγκ Κονγκ, τις Φιλιππίνες, την Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, την Ινδία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιταλία, τη Γαλλία. Έρχεται στην Ελλάδα, όπου κάνει πραγματικότητα το όνειρό του να δει την Ακρόπολη.

Αλλά η συμφωνία που θα δημιουργούσε έναν παγκόσμιο κολοσσό κλείστηκε στην Ιαπωνία, όπου ο Knight συμφώνησε με μια τοπική εταιρεία που έφτιαχνε φθηνές, αλλά ποιοτικές αντιγραφές των παπουτσιών της Adidas, την Onitsuka, να πουλήσει τα προϊόντα της στην αμερικανική αγορά.

Το 1964, στα 26 του χρόνια, ο Knight επιστρέφει στις ΗΠΑ από την Ιαπωνία, συνεργάζεται με τον προπονητή στίβου  Bill Bowerman  και αρχίζει να προωθεί τα παπούτσια τρεξίματος της Onitsuka σε αθλητές, διατηρώντας ωστόσο την «κανονική» του δουλειά ως λογιστή.

Τα επόμενα χρόνια, καθώς το τζόκινγκ κερδίζει δημοτικότητα στις ΗΠΑ, οι πωλήσεις των παπουτσιών υπό το brand name Blue Ribbon Sports αυξάνονται και το 1971 ο Knight αποφασίζει ότι δεν χρειάζεται πια να δουλεύει ως λογιστής.

Είναι καιρός να δώσει στην εταιρεία ένα νέο όνομα. Ο Knight σκέφτεται το «Dimension Six», αλλά οι υπάλληλοί του γελάνε. Και τότε, ένας από τους εργαζόμενους, ο Jeff Johnson, προτείνει ένα όνομα που είδε σε ένα όνειρο καθώς κοιμόταν: Nike, από την Ελληνίδα θεά της Νίκης.

Το επόμενο βήμα ήταν η δημιουργία ενός logo, κάτι το οποίο ο Knight ανέθεσε στην Carolyn Davidson, μία φοιτήτρια του graphic design στο Portland State University. Η Davidson σχεδίασε το γνωστό σε όλους πια «swoosh» της Nike, ένα σχήμα που παραπέμπει σε κίνηση και ταχύτητα, αλλά μοιάζει και με τα φτερά της θεάς Νίκης. Ο Knight δεν ξετρελάθηκε, αλλά δέχθηκε να χρησιμοποιήσει το σήμα και πλήρωσε την Davidson 35 δολάρια.

Την επόμενη  χρονιά, η Nike πούλησε παπούτσια αξίας 3,2 εκατ. δολαρίων και τα κέρδη της διπλασιάζονταν κάθε χρόνο για την επόμενη δεκαετία. Το 1980, η Nike ξεπέρασε την Adidas για να γίνει η Νο1 εταιρεία στην αμερικανική αγορά.

Ενώ ο Bowerman, που πέθανε το 1999, ήταν το μυαλό πίσω από το σχεδιασμό της Nike, ο Knight ήταν πάντα ο επιχειρηματίας της υπόθεσης. Στα πρώτα χρόνια της εταιρείας, κατά τη δεκαετία του 1970, πουλούσε ο ίδιος τα παπούτσια τους στα καταστήματα και έπειθε τα ανερχόμενα αστέρια του αθλητισμού να τα φορέσουν.

Το 1984, η Nike πρότεινε ένα τέτοιο deal στον Michael Jordan, ο οποίος τελικά εξελίχθηκε σε έναν από τους σπουδαιότερους μπασκετμπολίστες της ιστορίας. Ο Jordan έδωσε ορμή στη φήμη της Nike, φορώντας τα παπούτσια της, με αποτέλεσμα τα Nike Air Jordan να πουλήσουν εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο.

Just do it 

Σήμερα, το όνομα της Nike είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το σλόγκαν «Just do it», το οποίο  θεωρείται ένα από τα πιο επιτυχημένα στην ιστορία της διαφήμισης.

Αυτό που λίγοι γνωρίζουν –και η εταιρεία προτιμά να αποσιωπά- είναι η προέλευση του σλόγκαν αυτού.

Δημιουργός του υπήρξε ο Dan Wieden, επικεφαλής της διαφημιστικής εταιρείας Wieden & Kennedy. Το 1988, η εταιρεία του ανέλαβε να ετοιμάσει μία διαφημιστική καμπάνια για τη Nike.

Ο Wieden είχε φτιάξει πέντε τηλεοπτικά σποτ, όμως πριν από την κρίσιμη παρουσίασή τους στα στελέχη της Nike ανησυχούσε ότι τους έλειπε η συνοχή, το στοιχείο που θα τα ένωνε μεταξύ τους.

 «Κάποια ήταν αστεία, κάποια ήταν σοβαρά. Επομένως, σκέφτηκα ότι χρειαζόμασταν ένα σλόγκαν που να τα συνδέει», θα έλεγε αργότερα σε μία συνέντευξή του.

Κάπως έτσι, ο διαφημιστής εμπνεύστηκε το σλόγκαν της Nike από τα τελευταία λόγια ενός θανατοποινίτη. Όταν το πρωινό της 17ης Ιανουαρίου του 1977 και ο καταδικασμένος για δύο δολοφονίες Gary Gilmore στάθηκε μπροστά από το εκτελεστικό απόσπασμα, στις κρατικές φυλακές της Γιούτα, είπε τα περίφημα πλέον λόγια: «Let’s do it» («Ας το κάνουμε»).

Ψάχνοντας το σλόγκαν της Nike, ο Wieden θυμήθηκε τη φράση αυτή. «Για κάποιο λόγο σκέφτηκα: Πώς ζητάς την απόλυτη πρόκληση, την οποία πιθανότατα θα χάσεις, αλλά τη ζητάς έτσι και αλλιώς; Έτσι σκέφτηκα πως δεν μου άρεσε το ‘Let’s do it’ και το άλλαξα σε ‘Just do it’».

Αρχικά, η ιδέα του δεν άρεσε καθόλου στα στελέχη της Nike, όμως ο Wieden κατάφερε να τους πείσει, με αποτέλεσμα το σλόγκαν να χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Το φαινόμενο Shein: Ο δισεκατομμυριούχος-φάντασμα και πώς πλούτισε γρηγορότερα από τον Ralph Lauren

«Θα καταλήξεις ή στη φυλακή ή εκατομμυριούχος»: Πώς ο «χαζός του σχολείου» έγινε μεγιστάνας

Και όμως, ο Elon Musk δεν ίδρυσε την Tesla – Πού είναι σήμερα οι ιδρυτές της

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News