Κάρολος Ντίκενς: Δέκα βιβλία του σπουδαίου συγγραφέα

Ο Κάρολος Ντίκενς είναι ένας από τους πιο σημαντικούς μυθιστοριογράφους της αγγλόφωνης και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1812 στο Πόρτσμουθ τηε Μεγάλης Βρετανίας. Σε μικρή ηλικία βίωσε την οικονομική κατάρρευση στην οικογένειά του, καθώς ο πατέρας του φυλακίστηκε λόγω χρεών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα για τον Κάρολο Ντίκενς να εγκαταλείψει το σχολείο για να εργαστεί σε εργοστάσιο.

Συγκεκριμένα, μετά τη φυλάκιση του πατέρα του για χρέη το 1824, έζησε στο σπίτι της γηραιάς κυρίας Ελίζαμπεθ Ρόιλανς, που ήταν φίλη της οικογένειας. Για να πληρώνει όμως τη διαμονή και διατροφή του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο και να δουλεύει καθημερινά σε εργοστάσιο βερνικιών, όπου οι συνθήκες εργασίας ήταν απάνθρωπες. Τα συγκεκριμένα βιώματα διαμόρφωσαν τη συγγραφική του πένα, ενώ χαρακτηριστικό είναι το αυτοβιογραφικό έργο του με τίτλο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, όπου αποτυπώνεται η δική του οικτρή οικονομική κατάσταση και οι συνθήκες ζωής της εργατικής τάξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συνέχεια ο πατέρας του βγήκε από την φυλακή διευθετώντας τα προβλήματά του με τους πιστωτές, αλλά το χάσμα με το γιο του δε μπορούσε να γεφυρωθεί.

Για δύο χρόνια (1827-1828) ο νεαρός ακόμη Κάρολος Ντίκενς δούλεψε ως βοηθός σε δικηγορικό γραφείο και στη συνέχεια ως στενογράφος στα δικαστήρια του Λονδίνου. Μέσω αυτών των επαγγελματικών του ενασχολήσεων ήρθε σε επαφή με την αγγλική δικαιοσύνη της εποχής, με αποτέλεσμα να σχηματίσει άσχημη άποψη για αυτήν, πιστεύοντας ότι λειτουργεί ευνοώντας τους πλούσιους. Οι δύο αυτές ενασχολήσεις τού άφησαν μία βαθιά απέχθεια γιο το αγγλικό δικαστικό σύστημα, που πίστευε ότι ήταν κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των πλουσίων.

Το 1830 ο συγγραφέας συνάντησε τον πρώτο έρωτα της ζωής του, στο πρόσωπο της Μαρίας Μπίντνελ. Η Μαρία Μπίντνελ αποτέλεσε το μοντέλο για τον χαρακτήρα της Ντόρα Σπένλοου στον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, αλλά οι γονείς της κοπέλας δε συναινούσαν με τη σχέση του και έτσι, και την έστειλαν για σπουδές στο Παρίσι τερματίζοντας τη σχέση τους.

Από το 1833 και μετά η επαγγελματική του ζωή εναλλασσόταν μεταξύ δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας, ενώ διετέλεσε πολιτικός και κοινοβουλευτικός συντάκτης σε διάφορα έντυπα φιλελευθέρων αποχρώσεων. Μέσω αυτού του επαγγέλματος ήρθε σε επαφή με την πολιτική ζωή, με αποτέλεσμα να χάσει την εμπιστοσύνη του στο πολιτικό σύστημα. Επιπλέον, στα μέσα της δεκαετίας του 1830 άρχισε να δημοσιεύει τα πρώτα του λογοτεχνικά έργα με τη μορφή των μυθιστορημάτων σε συνέχειες σε περιοδικά και εφημερίδες, κάτι που ήταν πολύ συχνό εκείνη την περίοδο.

Το ντεμπούτο του στα μυθιστορήματα σε συνέχειες έγινε με Τα Χαρτιά του Πίκγουικ, το οποίο εξέδωσε το 1836 κάνοντας αμέσως γνωστό το όνομά του. Πρόκειται για ένα έργο στο οποίο παρατηρούνται πολλά από τα στοιχεία της λογοτεχνικής φυσιογνωμίας που διαμόρφωσε αργότερα.

Στις 2 Απριλίου 1836 ο Κάρολος Ντίκενς νυμφεύτηκε την Κάθριν Χόγκαρθ, κόρη του ευυπόληπτου σκωτσέζου δημοσιογράφου Τζορτζ Χόγκαρθ, με την οποία απέκτησε δέκα παιδιά. Ωστόσο, το ζευγάρι χώρισε 22 χρόνια αργότερα, λόγω των εξωσυζυγικών σχέσεών του.

Το 1842 ταξίδεψε στις Η.Π.Α., όπου παρέμεινε για 5 μήνες. Εκεί, έχαιρε άκρατου θαυμασμού, αλλά ο ίδιος δε δίστασε να κατακρίνει το θεσμικό πλαίσιο της χώρας, καθώς υποστήριζε την κατάργηση της δουλείας, ενώ θεωρούσε ότι υπήρχε σοβαρό πρόβλημα σχετικό με την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των συγγραφέων της χώρας. Μετά από χρόνια επισκέφτηκε ξανά τις Η.Π.Α., όταν πλέον η γνώμη του για τη χώρα είχε μετριάσει. Δύο χρόνια αργότερα, το 1844, έγραψε ένα από τα πιο γνωστά έργα του, το Μία Χριστουγεννιάτικη Ιστορία.

Εκτός από σπουδαίος συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο Κάρολος Ντίκενς ασχολήθηκε και με την υποκριτική. Συνολικά πραγματοποίησε 471 παρουσιάσεις των λογοτεχνικών έργων του, ενώ κατά τη διάρκεια των παραστάσεών του αποκαλύφθηκαν σπουδαία στοιχεία της τέχνης του, όπως η απαγγελία και η δραματική μίμηση.

Ο Κάρολος Ντίκενς έφυγε από τη ζωή στις 9 Ιουνίου 1870 και η σορός του ενταφιάστηκε στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ.

1. Ντέιβιντ Κόπερφιλντ

Υπόθεση: Ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ είναι ένα αγόρι ορφανό. Βρίσκεται λοιπόν στο έλεος του πατριού του, του σκληρόκαρδου Μάρντσον. Ο πατριός θα βγάλει τον Ντέιβιντ από το σχολείο και θα τον στείλει να εργαστεί σε μια άθλια τρώγλη στο Λονδίνο. Ολομόναχος, ο μικρός Ντέιβιντ περιφέρεται στους δρόμους της μεγάλης πόλης. Είναι έρημος και απογοητευμένος. Ωστόσο δε χάνει την πίστη του στη ζωή.

2. Όλιβερ Τουίστ

Υπόθεση: Ο Ολιβερ Τουίστ γεννήθηκε σε ένα άσυλο και εκεί πέρασε τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής του. Μέχρι τα εννέα του χρόνια έζησε στο άθλιο σπίτι της κυρίας Μαν. Και μετά στο Ορφανοτροφείο, όπου επιστάτης ήταν ο άκαρδος κύριος Μπαμπλ. Όταν κάνει το λάθος να ζητήσει περισσότερο φαγητό τον διώχνουν και από εκεί. Η μοίρα οδηγεί τον Όλιβερ στον γερο?Φέιγκιν, ο οποίος εκπαιδεύει συμμορίες αγοριών στην κλοπή. Φτωχός και μόνος, παρασύρεται στον κόσμο του εγκλήματος για αρκετό διάστημα, ώσπου αποφασίζει να ξεφύγει και να ζήσει τίμια και με αξιοπρέπεια.

3. Τα δύσκολα χρόνια

Υπόθεση: Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα ανήκει σ’ εκείνα τα κεφάλαια της λογοτεχνίας που όχι μονάχα αντέχουν στο χρόνο αλλά είναι πάντα επίκαιρα. Το εκπαιδευτικό σύστημα, οι σκληρές συνθήκες εργασίας, η μόλυνση του περιβάλλοντος, οι αντεργατικοί νόμοι είναι αυτά που σφυροκοπούνται στα Δύσκολα χρόνια. Η απάνθρωπη παιδεία των σκληρών γεγονότων μολύνει την κοινωνία με δυο παράσιτα: τον πανούργο Μπίτζερ και τον ασυνείδητο Τομ. Οι εργάτες δουλεύουν απ’ την ανατολή μέχρι τη δύση και το χνούδι των υφαντουργείων σκεπάζει τα πνευμόνια τους. Και μονάχα από το στόμα του απλού Σλίρι θ’ ακουστούν δυο ανθρώπινες κουβέντες: “Υπάρχει και αγάπη στον κόσμο, δεν ειν’ όλα ατομικό συμφέρον.

4. Μεγάλες Προσδοκίες

Υπόθεση: Το σημαντικότερο μυθιστόρημα του Τσαρλς Ντίκενς, Μεγάλες προσδοκίες, παρακολουθεί την πορεία του αφηγητή της ιστορίας, του ορφανού Φίλιπ Πίριπ (Πιπ) από τα χρόνια που ζει ως μαθητευόμενος σιδηρουργός σε ένα μικρό χωριό μέχρι την ενηλικίωσή του και τη διαμονή του στο Λονδίνο. Από την πασίγνωστη δραματική αρχική σκηνή στους βάλτους του Κεντ, η ιστορία βρίθει από τους πλέον αξιομνημόνευτους χαρακτήρες του Ντίκενς. Ο τρυφερός σιδηρουργός Τζο Γκάρτζερι, ο μυστηριώδης κατάδικος Έιμπελ Μάγκουιτς, η εκκεντρική μις Χάβισαμ με την πανέμορφη θετή της κόρη Εστέλα, ο καλόκαρδος συγκάτοικος του Πιπ, Χέρμπερτ Πόκετ, και ο στομφώδης Πάμπλτσουκ. Καθώς ο Πιπ αποκαλύπτει σταδιακά την αλήθεια πίσω από τις «μεγάλες προσδοκίες» του μέσα από τον αγώνα του να γίνει ένας τζέντλεμαν, τα μυστήρια του παρελθόντος και οι περιπλοκές της τύχης, μέσα από μια αλληλουχία συναρπαστικών περιπετειών, τον οδηγούν στην ωριμότητα και στην πιο σπουδαία ανακάλυψη απ’ όλες – στην αλήθεια για τον εαυτό του.

Οι Μεγάλες προσδοκίες είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα στον κόσμο. Ο συγγραφέας απεικονίζει με χιούμορ αλλά και δραματική ένταση μέσα από μια σκοτεινή πλοκή τη βικτοριανή εποχή του 19ου αιώνα.

5. Ιστορία δύο πόλεων

Υπόθεση: Τι ακριβώς είναι αυτή η τρέλα στην οποία οδηγείται στο τέλος της Ιστορίας δύο πόλεων ο Σίντνεϊ Κάρτον, βρίσκοντας όμως έτσι την πιο γλυκιά ανάπαυση που θα μπορούσε ποτέ να ονειρευτεί άνθρωπος; Είναι μια πράξη ηρωισμού, αυτοθυσίας από έναν παθιασμένο ιδεαλιστή ή τεκμήριο ενός αγνού έρωτα, που δε γνωρίζει όρια και, κυρίως, δε λυγίζει απέναντι στην απειλή του θανάτου; Όπως και να το ορίσει κάποιος, παραμένει μια μεγάλη στιγμή στην ιστορία της λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα αυτό του Τσαρλς Ντίκενς, ένα εμβληματικό, συναρπαστικό έργο, περιλαμβάνει την πλέον αξιομνημόνευτη αρχή, αλλά και ένα άκρως δραματικό, συγκινητικό φινάλε. Δύο πόλεις, το Λονδίνο και το Παρίσι, στη δίνη της Γαλλικής Επανάστασης, διατρέχουν με τους ανθρώπους τους την επική, γεμάτη αγωνία αυτή αφήγηση, αναδεικνύοντας με έναν μοναδικό τρόπο πώς η Ιστορία μπορεί να διαλύσει τον ανθρώπινο βίο, τα ανθρώπινα πάθη, τις επιθυμίες και τα όνειρα κάθε ατόμου. Η επιβλητική μορφή του Σίντνεϊ Κάρτον έρχεται να μας θυμίσει πως υπάρχει ελπίδα και πίστη ακόμα και στις πιο σκοτεινές, απελπισμένες στιγμές. Η “Ιστορία δύο πόλεων” παραμένει έως σήμερα ένα από τα πλέον αγαπημένα έργα του Ντίκενς, που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, και την ίδια στιγμή αποτελεί ένα από τα πλέον κορυφαία μυθιστορήματα που γράφηκαν ποτέ.

6. Ο ζοφερός οίκος

Υπόθεση:  Ο “Ζοφερός Οίκος” είναι το ένατο βιβλίο του Ντίκενς και θεωρείται από τα καλύτερα και πιο ολοκληρωμένα του μυθιστορήματα, με μια πληθώρα κεντρικών και δευτερευόντων χαρακτήρων. Δεν πρόκειται απλώς για ένα σπουδαίο βικτοριανό μυθιστόρημα, έναν σχολιασμό της κοινωνίας και μια σάτιρα του δικαστικού συστήματος. Είναι επίσης ένα ρομάντζο, ένα μελόδραμα, μια από τις πρώτες αστυνομικές ιστορίες στην αγγλική λογοτεχνία, ένα κοινωνικό έπος μεγάλης κλίμακας, καθώς και το πιο ευρηματικό του έργο. Τον 19ο αιώνα, όπου μαινόταν η μάχη ανάμεσα στο Ρομαντισμό και τον Ωφελιμισμό, την καρδιά και το μυαλό, ο Ντίκενς με το έργο του υπερασπίστηκε και τις δυο πλευρές. Από ιστορική άποψη, το σπουδαίο αυτό μυθιστόρημα συμπίπτει με τη μεταρρύθμιση του αγγλικού ποινικού κώδικα, την παρακμή της αριστοκρατικής τάξης και την άνοδο της σύγχρονης αστυνομικής δύναμης στην Αγγλία, η οποία σηματοδοτεί την πιο συντηρητική περίοδο της ανόδου της μεσαίας τάξης και των ελεγχόμενων κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Πρόκειται για τη μετάβαση της κοινωνικής δύναμης από την άκαρδη και άδικη αριστοκρατική κοινωνία, με τα προνόμια και τη μυστικοπάθειά της, σε έναν πιο δημοκρατικό κόσμο που κυβερνάται από δικαιοφροσύνη και αίσθηση του καθήκοντος.

7. Ο σηματώρος: Μια ιστορία φαντασμάτων

Υπόθεση: Όταν ο αφηγητής του Ντίκενς στον “Σηματωρό”, την αριστοτεχνική αυτή ιστορία φαντασμάτων, κατεβαίνει, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, στο απόμερο κουβούκλιο, στο πλάι της σιδηροδρομικής γραμμής, συνειδητοποιεί πώς έχει βρεθεί «στο πιο απομονωμένο και καταθλιπτικό μέρος που είχε δει ποτέ του», νιώθοντας «μια ανατριχίλα λες και είχε εγκαταλείψει τον φυσικό κόσμο».

Η ανησυχία του αποδεικνύεται δικαιολογημένη, αφού ο σηματωρός που ζει εκεί έχει ένα μυστικό: έναν απόκοσμο επισκέπτη που τον έχει προειδοποιήσει ήδη δύο φορές για επικείμενες καταστροφές, και τώρα έχει εμφανιστεί και πάλι, προαναγγέλλοντας κάποια συμφορά που κανείς από τους δύο άνδρες δεν είναι σε θέση να προβλέψει ή να κατανοήσει.
Ο “Σηματωρός” είναι το τελευταίο ολοκληρωμένο αριστούργημα του Ντίκενς. Έζησε άλλα τριάμισι χρόνια μετά τη δημοσίευσή του, τα Χριστούγεννα του 1866, αφήνοντας, ως γνωστόν, “Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ”, το τελευταίο του μυθιστόρημα, ημιτελές. Πρόκειται επίσης για την τελειότερη από τις ιστορίες φαντασμάτων του – ενδεχομένως και την τελειότερη από όλες τις αγγλικές ιστορίες φαντασμάτων.

Η απαρχή της θα πρέπει να αναζητηθεί στο σιδηρόδρομο και στο ρόλο που έφτασε να παίζει στη ζωή του ίδιου του συγγραφέα. Η διαρκής περιέργειά του τον έσπρωχνε να μαθαίνει με κάθε τρόπο τα πάντα για τη λειτουργία του και για τη ζωή εκείνων που εργάζονταν σ’ αυτόν. Το 1857, ο Ντίκενς μαζί με τον φίλο και επίσης μυθιστοριογράφο Wilkie Collins πέρασαν μια ολόκληρη νύχτα ξάγρυπνοι στο σταθμό Κάρλαϋλ, μόνο και μόνο για να διαπιστώσουν τι συνέβαινε εκεί τις πρωινές ώρες.

8. Νυχτερινοί Περίπατοι

Υπόθεση: Μια γοητευτική και άκρως αποκαλυπτική περιπλάνηση του Τσαρλς Ντίκενς στο Λονδίνο των μέσων του 19ου αιώνα, μέσα από τα δημοσιογραφικά του κείμενα. Συναντήσεις με άστεγους, μέθυσους, μικροπαραβάτες και προλετάριους στα έσχατα στάδια της ένδειας, αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, στοχασμοί, οξεία κοινωνική παρατήρηση συνθέτουν το εξαιρετικά ζωντανό πορτρέτο ενός μοναχικού, ευάλωτου και βαθιά ανθρώπινου συγγραφέα, και συνάμα την εικόνα ενός Λονδίνου συναρπαστικού αλλά και ερεβώδους.

Μπορεί ένα βιβλίο να αλλάξει τον κόσμο; Και ναι και όχι. Μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους, να διαφωτίσει, να εξοργίσει, να προκαλέσει, να παρηγορήσει. Μπορεί να εμπνεύσει συζητήσεις, διαφωνίες, ακόμη και πολέμους ή επαναστάσεις, και σίγουρα μπορεί να πλουτίσει απεριόριστα τη ζωή. Στη σειρά φιλοξενούνται σημαντικά κείμενα μεγάλων στοχαστών, πρωτοπόρων, ριζοσπαστών και οραματιστών που οι ιδέες τους συγκλόνισαν τις κοινωνίες, αναστάτωσαν τα πολιτισμικά δεδομένα της εποχής τους και διαμόρφωσαν τον κόσμο όπως τον ζούμε σήμερα.

9. Μία Χριστουγεννιάτικη ιστορία

Υπόθεση: Μια κρύα νύχτα, ξημερώνοντας Χριστούγεννα, διαλέγει ο Ντίκενς για να ξετυλίξει το κουβάρι της «Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας» του, και σκιαγραφεί με τρόπο ανεπανάληπτο μία από τις πιο κλασικές φιγούρες της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον Εμπενέζερ Σκρουτζ. Η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» πρωτοκυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1843 και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Από τότε μέχρι και τις μέρες μας διαβάστηκε και αγαπήθηκε όσο ελάχιστα κλασικά κείμενα. Το μήνυμά της, διαχρονικό και επίκαιρο, αναδεικνύεται πανίσχυρο μέσα από την εξαιρετική μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου και την εμπνευσμένη εικονογράφηση του Π. Τζ. Λιντς.

10. Ιστορία Κανενός

Υπόθεση: Ζούσε στην όχθη ενός μεγάλου ποταμού με βαθιά νερά, που κυλούσε πάντοτε σιωπηλά προς έναν αχανή ανεξερεύνητο ωκεανό. Κυλούσε από τις απαρχές του κόσμου. Η κοίτη του είχε εκτραπεί κάποιες φορές προς καινούργια κανάλια, αφήνοντας τα παλιά αποξηραμένα και άδεια· όμως η ροή του δεν είχε διακοπεί ποτέ και θα συνεχιζόταν ως την κατάργηση του Χρόνου. Τίποτα δεν αντιστεκόταν σ’ αυτή την ισχυρή, ανυπολόγιστη ροή. Κανένα ζωντανό πλάσμα, ούτε λουλούδι, ούτε φύλλο, ούτε θραύσμα έμψυχης ή άψυχης ύπαρξης δεν απέκλινε ποτέ από τον ανεξερεύνητο ωκεανό. Το ρεύμα του ποταμού κινούνταν ανεμπόδιστα προς τα εκεί· και το ρεύμα δεν σταματούσε ποτέ, όχι περισσότερο απ’ όσο η Γη σταματά την περιστροφή της γύρω από τον ήλιο.

Πηγή: neolaia.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News