Φυσικό αέριο: Τα τρία «πώς» που θα κρίνουν την απόφαση για το πλαφόν

Οι ηγέτες 44 ευρωπαϊκών κρατών πηγαίνουν σήμερα στην Πράγα για την πρώτη συνεδρίαση της «Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας», με στόχο μεταξύ άλλων να δοθεί ένα ισχυρό μήνυμα αντίθεσης στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Τα βλέμματα όμως είναι στραμμένα στην αυριανή ημέρα και τη Άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το μεγάλο ερώτημα να είναι το αν τελικά θα υπάρξει συμφωνία για την επιβολή πλαφόν στις τιμές εισαγωγής φυσικού αερίου. 

Η πρόταση της Ελλάδας και των υπόλοιπων χωρών του «μπλοκ των 15» για την επιβολή προσωρινού πλαφόν σε όλες τις εισαγωγές, ανεξαρτήτως προέλευσης, περιλαμβάνεται για πρώτη φορά στην ατζέντα με την οποία η Κομισιόν θα προσέλθει στη Σύνοδο Κορυφής, όπως προκύπτει από την επιστολή που έστειλε χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τους 27 ηγέτες. 

H θετική αυτή εξέλιξη, είναι αποτέλεσμα δυναμικών διαπραγματεύσεων των τελευταίων ημερών και πρωτοβουλιών της «ομάδας των 5» (Ελλάδα, Βέλγιο, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία), που αποτελούν τον πυρήνα του «μπλοκ των 15» που τάσσονται υπέρ του πλαφόν. Κατά του γενικευμένου πλαφόν τάσσονται άλλες χώρες και κυρίως η Γερμανία, που ζητά πλαφόν μόνο στο ρωσικό φυσικό αέριο. 

Η τύχη της πρότασης θα κριθεί από τη στάση των άλλων κρατών στη Σύνοδο Κορυφής, γι’ αυτό και τα αρμόδια επιτελεία εργάζονται πυρετωδώς για να την παρουσιάσουν στην ολοκληρωμένη από τεχνικής άποψης μορφή της, δουλεύοντας κάποια σημεία που θα καθησυχάσουν τις χώρες που αντιτίθενται στην πρόταση. 

Τα τρία σημεία-κλειδιά 

Όπως σημειώνει η Χρύσα Λιάγγου στο ρεπορτάζ της στην Καθημερινή, σύμφωνα με παράγοντες που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις, τρία είναι τα σημεία που χρήζουν επεξεργασίας και απαντήσεων: 

• Πώς θα εξασφαλιστεί η ασφάλεια εφοδιασμού, αφού μειώνοντας την τιμή υπάρχει ο κίνδυνος τα φορτία LNG να αλλάξουν κατεύθυνση,
• Πώς θα αποφευχθεί η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου λόγω της μείωσης της τιμής,
• Πώς θα αποτραπεί η παύση των ενδοευρωπαϊκών συναλλαγών αερίου λόγω της ενιαίας τιμής. 

Οι αρχιτέκτονες της πρότασης αναγνωρίζουν τα ρίσκα της πρότασης και εργάζονται πάνω σε ένα ευέλικτο σχήμα που θα τα περιορίζει σημαντικά και το οποίο θα μπορεί, όπως μεταφέρουν στην Καθημερινή, να καθησυχάσει τις ανησυχίες χωρών που είναι πραγματικές και δεν εκπορεύονται από ιδεολογικές προσεγγίσεις ή άλλους σκοπούς.

Παγίδα το πλαφόν μόνο για την ηλεκτροπαραγωγή

Πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των κρατών-μελών στην αυριανή άτυπη Σύνοδο Κορυφής αποτελέσει και η πρόταση της Κομισιόν για την εφαρμογή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή, με την Ελλάδα να εκφράζει την κάθετη αντίθεσή της. 

Η πρόταση συμπεριλαμβάνεται στην επιστολή της προέδρου της Κομισιόν προς τους ηγέτες των 27 χωρών ως προσωρινό μέτρο, μέχρι να καθορισθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται ουσιαστικά για το ιβηρικό μοντέλο, το οποίο η Επιτροπή δεν είχε προκρίνει στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου, αξιολογώντας ότι θα αυξήσει την κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 10%, τη στιγμή που έχει τεθεί ως στόχος να μειωθεί κατά 15%, και ότι θα έχει ένα συνολικό κόστος της τάξης των 209 δισ. ευρώ ετησίως.

Η πρόταση που τελικά έφτασε στο συμβούλιο υπουργών μέσω Γαλλίας, η οποία έχει αυξήσει σημαντικά τη χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή λόγω της μειωμένης παραγωγής των πυρηνικών αντιδραστήρων της, βρήκε τη στήριξη μόλις τριών κρατών. Μεταξύ των υποστηρικτών είναι και η Γερμανία, όπου το φυσικό αέριο συμμετέχει στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της με ποσοστό κάτω από 18% και μόλις χθες εξασφάλισε την έγκριση της Κομισιόν για κρατικές ενισχύσεις ύψους 450 εκατ. ευρώ για τη λειτουργία πέντε λιγνιτικών σταθμών έως και τις 31 Μαρτίου 2023.

Για την Ελλάδα, της οποίας η ηλεκτροπαραγωγή εξαρτάται σε ποσοστό 40% από το φυσικό αέριο, το μέτρο αυτό θα περιορίσει σημαντικά τα έσοδα που αντλούνται σήμερα από τη χονδρεμπορική αγορά και κατευθύνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για τις επιδοτήσεις, ενώ παράλληλα θα βρεθεί να επιδοτεί το φυσικό αέριο των ηλεκτροπαραγωγών καλύπτοντας τη διαφορά του πλαφόν με την τιμή εισαγωγής. Συνολικά για την Ευρώπη από την εφαρμογή του μέτρου δημιουργείται ένα χρηματοδοτικό κενό που θα μεγεθύνεται όσο αυξάνεται η τιμή εισαγωγής του φυσικού αερίου, το οποίο θα πρέπει να καλύπτεται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Ενεργειακή κρίση: Μεγαλύτερη ανταπόκριση για τις ελληνικές προτάσεις

Κομισιόν: Βάζει στο τραπέζι το πλαφόν με επιστολή της στους ηγέτες της Ε.Ε.

Φον ντερ Λάιεν: Προσωρινό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News