Reality check στο σχέδιο της Κομισιόν από την ING: Τα 5 «χλωμά» σημεία
Πόσο ρεαλιστικοί είναι οι στόχοι που μόλις παρουσίασε η Κομισιόν στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο; Όπως σημειώνει η ING, για μία ακόμα φορά, οι Βρυξέλλες τρέφουν υψηλές προσδοκίες. Όμως το μεγάλο ερώτημα παραμένει: Μπορούν οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις να επιτύχουν τους στόχους, την ώρα που καλούνται να συμμορφωθούν με άπειρες δεσμεύσεις στο πλαίσιο του net-zero; Ο επενδυτικός οίκος έχει τις αμφιβολίες του.
Όπως σημειώνει ο οικονομολόγος της ING Gerben Hieminga, είναι δύσκολο ακόμα και να παρακολουθήσει κανείς τις όλο και υψηλότερες φιλοδοξίες της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της κλιματικής και της ενεργειακής κρίσης.
Αρχικά, η Κομισιόν παρουσίασε το Green Deal, με τη φιλοδοξία η Ευρώπη να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Το σχέδιο αυτό περιγράφει τη μετάβαση των διαφόρων κλάδων σε μια net zero οικονομία έως το 2050 και ορίζει έναν ενδιάμεσο στόχο για το κλίμα για μείωση 55% στις εκπομπές ρύπων έως το 2030.
Όμως, όταν τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού άρχισαν να οδηγούν τις τιμές σε πρωτοφανή επίπεδα, η Κομισιόν απάντησε με το «Energy Price Toolbox» τον Οκτώβριο του 2021.
Και όταν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ενέτεινε την ενεργειακή κρίση, η Κομισιόν απάντησε με το πακέτο REPowerEU, το οποίο στοχεύει να προμηθεύσει επιχειρήσεις και νοικοκυριά με οικονομικά προσιτή, ασφαλή και καθαρή ενέργεια.
«Ενώ αυτές οι φιλοδοξίες είναι αξιέπαινες, είναι σημαντικό να μην χάνουμε την επαφή με την πραγματικότητα», σημειώνει ο Hieminga της ING και σημειώνει τα πέντε σημεία που τον κάνουν να αμφιβάλλει για το κατά πόσο οι στόχοι της Κομισιόν είναι ρεαλιστικοί.
1. Η χαλάρωση των διαδικασιών αδειοδότησης βοηθά τις επιχειρήσεις, αλλά θα υπάρξουν αντιδράσεις.
Τα έργα που υποστηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση συχνά χρειάζονται χρόνια για να υλοποιηθούν, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών αδειοδότησης και συμμόρφωσης με τους περιβαλλοντικούς κανόνες. Η Κομισιόν επιτρέπει τώρα στα κράτη-μέλη να ορίσουν περιοχές όπου οι άδειες θα χορηγηθούν γρήγορα, κάτι το οποίο ο οικονομολόγος της ING περιγράφει σαν «ζώνες χωρίς κανόνες», που όπως λέει, είναι η επαναστατική πτυχή του πακέτου.
Όμως, προειδοποιεί ότι περιβαλλοντικές υπηρεσίες και ΜΚΟ θα διαμαρτυρηθούν για αυτό και πιθανότατα θα προσφύγουν στα δικαστήρια, λέγοντας ενδεχομένως ότι τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες ίσως να επηρεάσουν τις διαδρομές μετανάστευσης των πουλιών και τα offshore αιολικά πάρκα μπορεί να διαταράξουν τη θαλάσσια ζωή.
Τεχνολογίες όπως η βιομάζα, η πυρηνική ενέργεια, η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, τα δίκτυα τηλεθέρμανσης, τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά συχνά συναντούν πολλές τοπικές αντιδράσεις, ιδιαίτερα γύρω από τις αστικές περιοχές.
2. Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας θα παραμείνουν ένα επίμονο εμπόδιο.
Οι φιλοδοξίες για την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όλο και περισσότερο δεν συμβαδίζουν με την κατάσταση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων αυξάνει τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια και στην πλευρά της προσφοράς, οι ΑΠΕ συνεπάγονται ότι οι προμήθειες σημειώνουν ένα peak τις ώρες όπου ο ήλιος λάμπει και ο άνεμος φυσάει. Σε πολλές περιπτώσεις, τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας φτάνουν στα όρια της χωρητικότητάς τους.
Συνεπώς, η ING τονίζει την ανάγκη σημαντικής επέκτασης των δικτύων, κάτι που όμως απαιτεί χρόνια. Η προσφορά και η ζήτηση πρέπει να αντιστοιχίζονται με έξυπνους τρόπους, όμως οι καταναλωτές συνήθως αργούν να αλλάξουν τις συνήθειές τους, επισημαίνει. Και οι κυβερνήσεις πρέπει να υιοθετήσουν μια πιο στρατηγική προσέγγιση στις συνδέσεις των δικτύων.
3. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω των ελλείψεων προσωπικού και πρώτων υλών.
Η ενεργειακή μετάβαση είναι μια διαδικασία εντάσεως εργασίας, καθώς χρειάζονται πολλές ειδικότητες που είναι δύσκολο να βρεθούν. Και εάν τους βρεις, έχουν άλλες, πιο προσοδοφόρες προσφορές εργασίας. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν και ελλείψεις σε υλικά, όπως για παράδειγμα στα ηλιακά πάνελ ή τα τσιπ που χρειάζονται στις αντλίες θερμότητας. Οι τιμές αυξάνονται και οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις πηγαίνουν πίσω τα projects.
4. Το σχέδιο μπορεί να απειλήσειο τις εταιρείες κοινής ωφέλειας.
Μέχρι στιγμής, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας έχουν ξεπεράσει καλά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση. Μόνο οι μικρότερες επιχειρήσεις αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα από τις υψηλές τιμές ενέργειας, καθώς 29 εταιρείες κοινής ωφέλειας κήρυξαν πτώχευση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μέχρι τώρα, οι περισσότερες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ήταν σε θέση να μετακυλίσουν το αυξανόμενο κόστος ενέργειας στους πελάτες τους.
Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει προς το χειρότερο εάν με το REPowerEU, τα κράτη-μέλη εφαρμόσουν πλαφόν στις τιμές της ενέργειας για τους πελάτες λιανικής.
Μέχρι στιγμής, τα μέτρα στήριξης που έχουν εφαρμόσει οι κυβερνήσεις δεν είχαν καμία επίδραση στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Αλλά το πλαφόν στις τιμές ροκανίζει τα κέρδη τους, τονίζει η ING. «Αυτό πρέπει να γίνει με σύνεση, καθώς οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες επενδυτικές φιλοδοξίες μόνο εάν έχουν καλά περιθώρια κέρδους», σημειώνει ο οίκος. Οι ζημιές ή οι χρεοκοπίες στον κλάδο πρέπει να αποτραπούν, καθώς είναι πιθανό να επιδεινώσουν την αναταραχή της αγοράς και να γυρίσουν μπούμερανγκ στις φιλοδοξίες της Κομισιόν.
5. Τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη ζήτηση για θέρμανση.
Συχνά, οι ΑΠΕ παρουσιάζονται σαν μια λύση για τα πάντα, αλλά η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί μόνο το ένα πέμπτο της συνολικής ενεργειακής ζήτησης, τονίζει η ING. Μεγάλο μέρος αυτής της ζήτησης προκύπτει από τις ανάγκες θέρμανσης. Και σε αυτό το κομμάτι, τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά δεν μπορούν να κάνουν διαφορά.
«Είναι σχετικά εύκολο να τοποθετήσει κανείς ηλιακά πάνελ στην οροφή ενός γραφείου ή του κτιρίου μιας επιχείρησης ή να εγκαταστήσει μια ανεμογεννήτρια σε ένα χώρο παραγωγής. Η πραγματική πρόκληση βρίσκεται στο να γίνει πιο πράσινη η ζήτηση θέρμανσης. Παρά τις καλές προθέσεις και τις συζητήσεις για κίνηση με ‘ταχύτητα φωτός’, αυτό είναι ακόμα πιθανό να παραμείνει μια απογοητευτικά αργή διαδικασία», τονίζει η ING.
Διαβάστε επίσης:
Το σχέδιο της Κομισιόν για την ενέργεια: 300 δισ. ευρώ σε επενδύσεις, νέοι στόχοι για ΑΠΕ
Άμεσα μέτρα Κομισιόν για την ενέργεια: Στο τραπέζι και πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
