Η υποχρεωτική δημοσιοποίηση στοιχείων ΕSG πληροφοριών και ο δημόσιος έλεγχός τους στην COP26

Στο πλαίσιο της Συνόδου COP26, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα, 4 Νοεμβρίου, την πρότασή της για την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής οδηγίας που αφορά στην υποχρεωτική δημοσιοποίηση των σχετικών με την βιωσιμότητα (ΕSG) πληροφοριών και τον δημόσιο έλεγχό τους από μετόχους και συμ-μετόχους και κυρίως τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και τις τοπικές κοινότητες. 

Η πρόταση τοποθετεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στην Γλασκώβη τα θέματα λογοδοσίας και διαφάνειας θέτοντας ως βασική αρχή την αξιολόγηση και μέτρηση του αντίκτυπου κάθε οικονομικής δραστηριότητας με κριτήρια βιωσιμότητας, που αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση, την περιβαλλοντική ευθύνη και την κοινωνική ευθύνη. 

Το όραμα της ΕΕ για μια νέα Πράσινη Συνθήκη, έτσι όπως αποτυπώνεται μέσα από την πρόταση αναθεώρησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας ξεπερνάει τα γεωγραφικά της σύνορα. Στο επίκεντρό της είναι η αρχή της σύνδεσης και εναρμόνισης των διεθνών προτύπων για τη μέτρηση και αξιολόγηση του θετικού και αρνητικού αντίκτυπου που έχει κάθε οικονομική δραστηριότητα στο περιβάλλον, στον άνθρωπο και στο κοινωνικό σύνολο με τέτοιο τρόπο ώστε να συνυπολογίζεται στην δυνατότητα χρηματοδότησής της (πιστωτικός κίνδυνος, κόστος δανεισμού, πρόσβαση σε νέες χρηματοδοτήσεις) αλλά και στη νομιμοποίησή της εφόσον δραστηριοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η επιλογή της μεθόδου της ταξινομίας (taxonomy) για την κατάταξη των οικονομικών δραστηριοτήτων αλλά και των σχετικών με την βιωσιμότητα επενδύσεων αναμένεται ότι θα συμβάλλει καταρχάς στη δυνατότητα συγκριτικής αξιολόγησης της επίδοσης μίας επιχείρησης συμπεριλαμβάνοντας στο ισοζύγιο και τις άυλες επενδύσεις της, αλλά και μια πολύ πιο αναλυτική αποτίμηση των κινδύνων που αντιμετωπίζει καθώς και τον καταμερισμό των διαθέσιμων κεφαλαίων της στην διαδικασία μετάβασης προς την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030. 

Με βάση το νέο σύστημα εταιρικής λογοδοσίας, κάθε επιχείρηση που απασχολεί περισσότερους από 250 εργαζόμενους και έχει κατά συνέπεια σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο, οφείλει να συμπεριλάβει στην ετήσια αποτίμησή της τα αποτελέσματα από την διαχείριση όλων των «κεφαλαίων» που διαθέτει και ελέγχει προκειμένου να υλοποιήσει την επιχειρηματική της αποστολή. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το οικονομικό και παραγωγικό της κεφάλαιο οφείλει να συμπεριλάβει στην αποτίμησή της και στοιχεία όπως το ανθρώπινο δυναμικό της, την πνευματική της ιδιοκτησία, το φυσικό κεφάλαιο που εκμεταλλεύεται σε κάθε μορφή και επηρεάζει επίσης και τέλος το «αξιακό» της κεφάλαιο δηλαδή τις σχέσεις της με τους συμμέτοχούς της, την αξιοπιστία της στην αγορά, την «βαρύτητα» της επιρροής της συνολικά και την εν γένει βιωσιμότητα του επιχειρηματικού μοντέλου που ακολουθεί.

Η νέα πρόταση της ΕΕ για ένα σύστημα, όχι μόνο Ευρωπαϊκό αλλά διεθνές, εταιρικής διαφάνειας και λογοδοσίας αποτελεί καίριο και κρίσιμο ζήτημα που αφορά στη διασφάλιση μίας δίκαιης και γρήγορης όπως απαιτείται πλέον μετάβασης. Η υιοθέτηση κανόνων για την διαφάνεια στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι προϋπόθεση για την υλοποίηση των βασικών δεσμεύσεων που αφορούν την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και η Συνδιάσκεψη της Γλασκώβης οφείλει τουλάχιστον να καταλήξει σε ένα κοινό σύστημα εταιρικής λογοδοσίας και βιώσιμου ανταγωνισμού.

Είναι ήδη αργά όπως πιστοποιούν οι επιστήμονες και ακόμη και στην περίπτωση που υιοθετηθεί η πρόταση αυτή της Ε.Ε. θα χρειασθούν τουλάχιστον τρία χρόνια για να έχουμε περισσότερο ποιοτικά, συγκρίσιμα και επαληθεύσιμα στοιχεία ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται δίκαια και ισότιμα σε όλους τους οικονομικούς και παραγωγικούς συντελεστές. Την πρόταση της ΕE για τη νέα Οδηγία CSRD και το Ευρωπαϊκό σύστημα αναφοράς βιωσιμότητας παρουσιάζει ο EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group), οργανισμός στον οποίο η ΕΕ έχει αναθέσει σειρά μελετών για τον σκοπό αυτό. Ήδη, ο EFRAG, στο παραπάνω πλαίσιο δημοσιοποίησε μελέτη για τη σύνδεση κινδύνων και ευκαιριών σχετικών με την βιωσιμότητα στο επιχειρηματικό μοντέλο και τις προδιαγραφές που οδηγούν σε βέλτιστες πρακτικές αναφοράς του επιχειρηματικού μοντέλου.

Το κόστος από την επέκταση των προτεινόμενων από την ΕΕ ρυθμίσεων σχετικά με την εταιρική λογοδοσία αφορά στην οργάνωση των επιχειρήσεων προκειμένου να καταγράφουν συστηματικά και να αξιολογούν ολοκληρωμένα την επίδραση και την απόδοση τους στους τρείς τομείς εταιρικής ευθύνης: οικονομική και διοικητική δηλαδή διακυβέρνηση, περιβαλλοντική και κοινωνική. Ταυτόχρονα, η επαλήθευση των δημοσιοποιημένων πληροφοριών με ανεξάρτητο και δημόσιο έλεγχο και η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται με συγκεκριμένες δεσμεύσεις και επενδύσεις σε κάθε κλάδο και σε κάθε χώρα επιτρέπει τον συγκριτικό απολογισμό με ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα για κάθε επιχείρηση που ουσιαστικά καλείται έως το 2025 να έχει αλλάξει πλήρως το επιχειρηματικό της μοντέλο και να έχει ενσωματώσει πλήρως ένα πλαίσιο «παγκόσμιων αρχών για την βιωσιμότητα και την υπευθυνότητα» έναντι των συμμετόχων της και κυρίως των επόμενων γενιών.

Η προσδοκώμενη αυτορρύθμιση της παγκόσμιας οικονομίας δεν είναι εφικτή και αυτό είναι το συμπέρασμα τριάντα χρόνων διαβουλεύσεων σε κάθε επίπεδο. Οι ελάχιστοι κοινοί κανόνες που μπορούν να συμφωνηθούν ως κανόνες ενσωμάτωσης και λογοδοσίας περιγράφονται στην ειδική μελέτη που παρουσίασε o ΕFRAG αυτές τις μέρες με τίτλο “Βιώσιμα Επιχειρηματικά Μοντέλα: Καλές πρακτικές απολογισμών βιωσιμότητας» με σκοπό την ενίσχυση της εναρμόνισης του Ευρωπαϊκού πλαισίου με τα διεθνή πρότυπα και τις άριστες πρακτικές επιχειρήσεων από όλο τον κόσμο.

* Η Μαρία Αλεξίου είναι Πρόεδρος του Δικτύου CSR Hellas, ESG Advisor, TITAN Cement International και μέλος του ΔΣ του CSR Europe, και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group).

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News