Γιατί είναι τόσο δύσκολη μία συμφωνία για το κλίμα; – Η στάση των ηγετών της G20

Η πραγματική αξία της G20 αναδείχθηκε το 2008 κατά το ξέσπασμα της κρίσης, όταν για την αποτροπή μίας παγκόσμιας ύφεσης ήταν απαραίτητη η συμμετοχή και η λήψη αποφάσεων από τις 20 μεγαλύτερες οικονομίες. Σήμερα, οι χώρες της G20, οι οποίες εκπέμπουν το 75% των αεριων ρύπων, οφείλουν να λάβουν ξανά σημαντικές αποφάσεις, προκειμένου να αποτρέψουν μία ακόμη καταστροφή, αυτή τη φορά του περιβάλλοντος.

Η Σύνοδος της G20 έλαβε χώρα αυτό το Σαββατοκύριακο στη Ρώμη, αμέσως πριν την Διεθνή Συνεδρίαση για το κλίμα (COP26). Ώστόσο, οι ηγέτες των 20 μεγαλύτερων οικονομιών όπως έδειξαν απέχουν ακόμη πολύ από τη σύναψη μίας περιβαλλοντικής συμφωνίας. Το ενδεχόμενο κατάγησης της χρήσης του άνθρακα με συμφωνία περιβαλλοντικής ουδετερότητας μέχρι το 2050 φαίνεται σχεδόν απίθανο, μέτα και το πέρας της χθεσινής Συνόδου Κορυφής. 

Η Σύνοδος πραγματοποιήθηκε σε μία περίοδο συνεχώς αυξανόμενων τιμών ενέργειας και ελλείψεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Παράλληλα, οι ΗΠΑ, μετά από την χαοτική εκκένωση των στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και χωρίς να έχουν θέσει συγκεκριμένους στόχους για το κλίμα, δεν έχουν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην G20, παρότι αυτή τη στιγμή είναι σχεδόν αναγκαίο.

Μπορεί χθες να απηύθυναν έκκληση για ουσιαστική και αποτελεσματική δράση με στόχο τον περιορισμό της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, στο κείμενο της Τελικής Διακήρυξης της Συνόδου Κορυφής της G20, ωστόσο προσέφεραν ελάχιστες χειροπιαστές δεσμεύσεις.

Μέχρι στιγμής, η κατάσταση των ηγετών της G20 ως προς το θέμα της κλιματικής αλλαγής έχει ως εξής:

Μάριο Ντράγκι, ο οικοδεσπότης

Ο Ιταλός πρωθυπουργός και οικοδεσπότης της φετινής Συνόδου της G20 παρότι έχει χαρακτηριστεί στην Ευρώπη ως τον άνθρωπο που έσωσε το ευρώ δεν βρίσκεται σε θέση να καθορίσει τους όρους για τη σύναψη μίας περιβαλλοντικής συμφωνίας. Ως πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, ο Ντράγκι εξακολουθεί να ασκεί σημαντική επιρροή στους ευρωπαϊκούς κόλπους, αλλά όντας ένας μη εκλεγμένος τεχνοκράτης ηγέτης μίας μικρότερς ανεπτυγμένης οικονομίας, δεν έχει τη δυνατότητα να απαιτήσει από την G20 τη σύναψη κλιματικής συμφωνίας.

Μπόρις Τζόνσον, ο ηγέτης που άλλαξε γνώμη

Προ εικοσαετίας, ο Μπόρις Τζόνσον είχε δημοσιεύσει άρθρο στην βρετανική Daily Telegraph όπου κορόϊδευε με έντονο τρόπο όσους ασκούσαν πίεση για την προστασία του περιβάλλοντος. Προ ολίγων εβδομάδων, όμως, ο Βρετανός πρωθυπουργός στο πλαίσιο της Διάσκεψης του ΟΗΕ έδωσε έναν συγκινητικό λόγο σχετικά με την ανάγκη της ανθρωπότητας να αναλάβει τις ευθύνες της απέναντι στο περιβάλλον. Παρά την αισιοδοξία του και τη δυνατότητά του να πραγματοποιεί με δεξιοτεχνία στροφές 180 μοιρών, η σχέση του Τζόνσον με την Ε.Ε. μετά το Brexit παραμένει τεταμένη, ενώ η Γαλλία είναι ιδιαιτέρως ανταγωνιστική.

Τζο Μπάιντεν, ο ηγέτης που απογοήτευσε

To τουρ του Αμερικανού προέδρου στην Ευρώπη θα ξεκινήσει με δύο πράξεις μετάνοιας: πρώτον ο Μπάιντεν βρέθηκε με τον Πάπα Φραγκίσκο λόγω πίεσης από την αμερικανική καθολική εκκλησία για τη στάση του στα δικαιώματα άμβλωσης. Έπειτα συνατήθηκε με το Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για τη σύσφιξη των σχέσεών τους μετά την σύναψη της AUKUS.

Άγκελα Μέρκελ, η απερχόμενη

Η μακροβιότερη ηγέτης της Ε.Ε. βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο, όπου περνά την σκυτάλη στο διάδοχό της, Όλαφ Σόλτς, ο οποίος επίσης θα βρίσκεται στη Σύνοδο. Η μελλοντική της απουσία από την G20 δεν θα περάσει απαρατήρητη, αφού η Μέρκελ αποτελούσε μία «μηχανή συμβιβασμού». Διατήρησε ουδέτερη στάση κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας , ενώ αποτελεί και τη βασική διαμεσολαβήτρια με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, παρά τις εντάσεις που ανακύπτουν ενίοτε.

Εμανουέλ Μακρόν, ο ταπεινόφρων

Ο 43χρονος ηγέτης δυναμώνει την ένταση στις Συνόδους. Ωστόσο, μετά την AUKUS φαίνεται πως η σχέση της Γαλλίας με τις ΗΠΑ είναι τεταμένη, ενώ σε κακή κατάσταση είναι και οι σχέσης της με τη Βρετανία. Παράλληλα, Ευρωπαϊοι παράγοντες έχουν αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητα του Μακρόν να κρατήσει τα ηνία της Γηραιάς Ηπείρου μετά την αποχώρηση της Μέρκελ από τν πολιτική σκηνή. Εν τω μεταξύ, τους επόμενους έξι μήνες, ο ίδιος θα είναι απορροηφημένος από την προετοιμασία για τις προεδρικές εκλογές. Τέλος, η Συμφωνία των Παρισίων τέθηκε σε ισχύ το 2015, πριν την εκλογή του Μακρόν ως προέδρου.

Σι και Πούτιν, οι απόντες

Είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς τους απόντες, οι οποίοι φαίνεται σαν να «σνομπάρουν» τις προσπάθειες της G20 για την προστασία του περιβάλλοντος, παρότι η Κίνα και η Ρωσία –μαζί με την Ινδία και τις ΗΠΑ– είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική ρύπανση παγκοσμίως.

Η πανδημία έδωσε και στους δύο ηγέτες την δικαιολογία για να μείνουν στις χώρες τους. Η Ρωσία επέβαλε μόλις σκληρότερα μέτρα κατά τς πανδημίας, ενώ ο Σι δεν έχει φύγει από την Κίνα εδώ και περίπου δύο χρόνια. Στην πραγματικότητα, ο Κινέζος ηγέτης είναι πολύ απορροφημένος από την εγχώρια πολιτική, ώστε να εγκαταλείψει την Κίνα, αφού προσπαθεί να κατοχυρώσει την εξουσία του ενόψει των ενδοκομματικών εκλογών για την προεδρία του Κομμουνιστικού Κόμματος το 2022.

Ο Πούτιν από την πλευρά του έχασε μία ακόμη ευκαιρία να βρεθεί στο ίδιο δωμάτιο με τον Αμερικανό πρόεδρο μετά τη Σύνοδο στη Γενεύη. Η ενεργειακή κρίση έδωσε στο Ρώσο πρόεδρο πλεονεκτική θέση, ώστε να μπορέσει να διαπραγματευτεί την άρση των αμερικανικών κυρώσεων, προσφέροντας ενίσχυση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στους Ευρωπαίους. Παράλληλα, όμως, προσπαθεί να λάβει ταχεία έγκριση για τη λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην Ευρώπη.

Πηγή: Bloomberg

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News