Ράλι στις τιμές ενέργειας: Μηχανισμός αλα ελληνικά συζητείται στις Βρυξέλλες ως «ύστατη» λύση
Μια ακόμη προσπάθεια για τον περιορισμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων που προκαλεί και θα προκαλέσει το εν εξελίξει «ράλι» τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας συνιστά η πρωτοβουλία του Έλληνα Υπουργού Ενέργειας για τη σύσταση ενός Μεταβατικού Ταμείου Αντιστάθμισης.
Στο άτυπο συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που έλαβε χώρα εχθές στη Λουμπλιάνα της Σλοβενίας, η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε πρωτοβουλία για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων από το αυξημένο κόστος ενέργειας. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου, το Μεταβατικό Ταμείο Αντιστάθμισης θα αντλεί έσοδα από τις δημοπρασίες του ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS). Ο εν λόγω πανευρωπαϊκός μηχανισμός θα μπορεί να χρηματοδοτείται και από τις δημοπρασίες μελλοντικών δικαιωμάτων εκπομπών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς, το ποσό που θα χρειαστεί προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες για τον επερχόμενο χειμώνα υπολογίζεται σε 5 έως 8 δισ. ευρώ. Η κατανομή των ποσών στα επιμέρους κράτη μέλη προβλέπεται να υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση ρεύματος και θέρμανσης αλλά και το ΑΕΠ των κρατών μελών.
Επιπρόσθετα το κανονιστικό πλαίσιο του Ταμείου Αντιστάθμισης θα προβλέπει ρητά ότι ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται μόνο σε έκτακτες περιστάσεις μεγάλης ανόδου του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, σημειώνεται πως η διενέργεια δημοπρασιών για μελλοντικά δικαιώματα εκπομπών, θα μπορούσε να αποτελέσει και έναν τρόπο μείωσης της έκθεσης των επιχειρήσεων από την αύξηση του κόστους των ρύπων τα επόμενα έτη.
Η Ελλάδα είναι, μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία, οι μοναδικές χώρες που έθεσαν θέμα ανάληψης πρωτοβουλιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, ενόψει και του χειμώνα που αναμένεται να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ερώτημα η αποτελεσματικότητα των μέτρων
Σε συνέχεια των εθνικών μέτρων που έχουν ήδη λάβει οι κυβερνήσεις ανά τις χώρες μέλη της ΕΕ ενώπιον μιας κατάστασης στην αγορά ενέργειας που χαρακτηρίζεται από έντονη αβεβαιότητα και ρευστότητα, τα κράτη φαίνεται να προκρίνουν ως «ύστατη» λύση την διέξοδο μιας κεντρικής παρέμβασης σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο. Το κατά πόσο αυτή θα αποδειχθεί αποτελεσματική μένει να το δείξει ο χρόνος και μάλιστα άμεσα καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς προμήθειας, από τα μέσα Οκτωβρίου και μετά θα υπάρξει πραγματικά έντονο πρόβλημα σε προμηθευτές και κατά συνέπεια σε καταναλωτές.
Ωστόσο, μόλις εχθές, ο αντιπρόεδρος του γαλλικού ενεργειακού κολοσσού Didier Holleaux δήλωσε χωρίς περιστροφές, πως λίγα μπορούν να γίνουν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. «Λίγα μπορούμε να κάνουμε για τις υψηλές τιμές του αερίου για την ώρα, μιας και οι όποιες διορθωτικές κινήσεις θα πάρουν μήνες για να δείξουν αποτελέσματα». Συμπλήρωσε δε πως «Ελπίζουμε στις αρχές του χειμώνα να μην κάνει τόσο πολύ κρύο στο βόρειο ημισφαίριο, διαφορετικά θα έχουμε πρόβλημα».
Στο ίδιο μήκος κύματος η γερμανική εταιρεία Uniper, σε χθεσινή της ανακοίνωση, αναφέρει ότι οι πιστωτικοί κίνδυνοι στον κλάδο αυξάνονται και περισσότερες εταιρείες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα ρευστότητας. Σε ότι αφορά τον παράγοντα «Ρωσία», ο Εμπορικός Διευθυντής της εταιρείας Niek Den Hollander ήταν σαφής: «Υπάρχουν ελάχιστα σημάδια ότι η Ρωσία παρακρατεί τις ποσότητες φυσικού αερίου που προμηθεύει προς την Δυτική Ευρώπη». Σύμφωνα με τον Holleaux, η Gazprom πρέπει να αναπληρώσει τα δικά της αποθέματα προς κάλυψη των εγχώριων αναγκών και επομένως δεν μπορεί να ενισχύσει τις εξαγωγές κατά πολύ.
Πλάι στα παραπάνω η συνεχιζόμενη κρίση στην αγορά ενέργειας με την κατακόρυφη αύξηση των τιμών συνιστά γόνιμο έδαφος για την διεύρυνση του «ευρωσκεπτικισμού» γύρω από την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Πολωνού Πρωθυπουργού Mateusz Marowiecki, ο οποίος, προ ημερών είχε κατηγορήσει ευθέως την ΕΕ για τις αυξήσεις των τιμών. «Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας της Πολωνίας συνδέονται με τις κλιματικές πολιτικές της ΕΕ».
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με αναλυτές, είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς αν η αύξηση των τιμών πρόκειται να ανατρέψει τις φιλόδοξες πράσινες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ρίσκο είναι κατά πόσο η δεδομένη – σε μεγάλο βαθμό, για την ώρα – στήριξη των πολιτών για μια πιο πράσινη οικονομία καταρρεύσει, επειδή θα θεωρηθεί ότι επιβαρύνει υπέρμετρα τους λογαριασμούς τους και την τσέπη τους.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
