Ο φόρος ροκανίζει την αύξηση των εισοδημάτων το 2024

Από το 2020 µέχρι και το τέλος του 2023, οι ακαθάριστες αποδοχές στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 11%, αλλά ο φόρος εισοδήµατος που αναλογεί σε αυτές τις αποδοχές «έτρεξε» µε τετραπλάσιο ρυθµό: 41%. Αυτό προς το παρόν έχει ως αποτέλεσµα να «εξανεµιστεί» το όφελος από τη µείωση των ασφαλιστικών εισφορών και την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.

Οµως, από το 2024 και µετά, όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ της «Καθημερινής», ο «φορολογικός πληθωρισµός» θα ροκανίζει και το καθαρό εισόδηµα, δυσχεραίνοντας ακόµη περισσότερο την προσπάθεια να επιταχυνθεί η διαδικασία µισθολογικής σύγκλισης µε τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ, η οποία έγινε «χαώδης» λόγω της 10ετούς οικονοµικής κρίσης, ενώ εξακολουθεί να διευρύνεται –σε επίπεδο πραγµατικών εισοδηµάτων– κυρίως λόγω της ακρίβειας σε βασικές υπηρεσίες και είδη πρώτης ανάγκης.

Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι µέσες µεικτές αποδοχές το 2020 είχαν υποχωρήσει –και λόγω του lockdown που επέφερε η πανδηµία– σε 15.943 ευρώ. Σε αυτό το ποσό αντιστοιχούσε τότε φόρος 946 ευρώ (µαζί µε την εισφορά αλληλεγγύης που καταργήθηκε στη συνέχεια) αλλά και ασφαλιστικές εισφορές 2.443 ευρώ. Ετσι, οι µέσες καθαρές αποδοχές για τη συγκεκριµένη χρονιά ήταν 12.554 ευρώ, Από το 2021 και µετά, το µεικτό µέσο εισόδηµα άρχισε να αυξάνεται, µε την αναπροσαρµογή του κατώτατου µισθού να δίνει σηµαντική ώθηση προς αυτή την κατεύθυνση. Στο τέλος του 2023, οι µεικτές αποδοχές εκτιµήθηκαν από τον ΟΟΣΑ σε 17.685 ευρώ. Αυτό το ποσό είναι αυξηµένο κατά 10,93% σε σχέση µε τα επίπεδα του 2020. Ο φόρος εισοδήµατος, όµως, από τα 946 ευρώ το 2020 έχει διαµορφωθεί στα 1.334 ευρώ παρά το γεγονός ότι στο µεσοδιάστηµα καταργήθηκε η εισφορά αλληλεγγύης. ∆ηλαδή, ενώ το µεικτό εισόδηµα έχει αυξηθεί κατά 10,93%, ο φόρος εισοδήµατος έχει ανέβει στην περίοδο 2020-2023 κατά 41,01%, κάτι που ροκανίζει το καθαρό εισόδηµα. Ουσιαστικά, αυτή η αύξηση εκµηδένισε το όφελος από τη µείωση των ασφαλιστικών εισφορών και την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, όπως επίσης και τη µείωση του πρώτου συντελεστή της φορολογικής κλίµακας στο 9%. Ενώ ο εργαζόµενος µε το µέσο εισόδηµα πλήρωσε 2.443 ευρώ στον e-ΕΦΚΑ, το 2023 κατέβαλε 2.452 ευρώ παρά την αύξηση του ονοµαστικού εισοδήµατος. Οι εισφορές αυξήθηκαν πάντως µόνο κατά 0,37% ενώ το ονοµαστικό εισόδηµα κατά 10,93%. Υποτίθεται ότι οι µειώσεις των συντελεστών υπολογισµού των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης όπως και οι µειώσεις των συντελεστών της κλίµακας φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων (σ.σ νοµοθετήθηκαν το 2019) είναι παρεµβάσεις µε στόχο την αύξηση του διαθέσιµου εισοδήµατος. Τελικώς, όµως, η αύξηση του καθαρού εισοδήµατος είναι το διάστηµα 2020-2023 αντίστοιχη µε την αύξηση του ονοµαστικού εισοδήµατος, κάτι που σηµαίνει ότι τα οφέλη από τις µειώσεις των συντελεστών υπολογισµού φόρων και εισφορών έχουν ήδη εκµηδενιστεί από πέρυσι: κατά 10,93% αυξήθηκε το ονοµαστικό εισόδηµα, κατά 10,71% έχει µεταβληθεί το διαθέσιµο.

Από φέτος, η αύξηση του πραγµατικού εισοδήµατος θα είναι –λόγω φόρου εισοδήµατος– µικρότερη από την αύξηση του ονοµαστικού εισοδήµατος, ενώ όσο δεν θα προσαρµόζονται οι συντελεστές της φορολογικής κλίµακας, το πρόβληµα θα µεγαλώνει. Οπότε, αν το 2024 το ονοµαστικό εισόδηµα αυξηθεί κατά 3%, φτάνοντας από 17.685 ευρώ σε 18.216 ευρώ, ο φόρος εισοδήµατος θα αυξηθεί µε υπερδιπλάσιο ποσοστό (κατά 7,5%) µε αποτέλεσµα η µεταβολή του καθαρού εισοδήµατος να περιοριστεί στο 2,5% κάτω από τον πληθωρισµό. Ετσι, ο φορολογικός πληθωρισµός καταλήγει να οδηγεί σε µείωση του διαθέσιµου εισοδήµατος.

Η «πηγή του κακού» –και ταυτόχρονα η πηγή της σηµαντικής αύξησης του φόρου εισοδήµατος φυσικών προσώπων– είναι το «πάγωµα» της φορολογικής κλίµακας. Το 2024 θα είναι η 5η συνεχόµενη χρονιά κατά την οποία τα κλιµάκια αλλά και οι συντελεστές θα παραµείνουν αµετάβλητα στα ίδια επίπεδα. Σε αυτό το διάστηµα, ωστόσο, ο πληθωρισµός έχει «τρέξει» µε ποσοστό άνω του 17%, ενώ περίπου στα επίπεδα του 15%-16% θα κλείσει και η µεταβολή του ονοµαστικού εισοδήµατος για τη συγκεκριµένη χρονική περίοδο. Αυτό στην πράξη σηµαίνει ότι όποιο ποσό της αύξησης θα φορολογείται µε ολοένα και υψηλότερο φορολογικό συντελεστή. Ηδη, στα φετινά εκκαθαριστικά κατεγράφη πολύ µεγάλη αύξηση του βεβαιωθέντος φόρου και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είχαµε µαζική µετατόπιση φορολογουµένων από το 1ο κλιµάκιο (σ.σ. εισόδηµα έως 10.000 ευρώ, το οποίο φορολογείται µε συντελεστή 9%) στο 2ο φορολογικό κλιµάκιο, όπου εφαρµόζεται συντελεστής 22%. Αυτό αφορά όλους: τους εργαζοµένους στον ιδιωτικό τοµέα, τους αυτοαπασχολούµενους, τους συνταξιούχους που αναµένεται να πάρουν αυξήσεις στο τέλος του χρόνου για 3η διαδοχική χρονιά, αλλά και τους εργαζοµένους στο ∆ηµόσιο, οι οποίοι είδαν τις αποδοχές τους να «ξεπαγώνουν» φέτος τον Ιανουάριο για πρώτη φορά µετά την έναρξη της µνηµονιακής περιόδου.

Το µέτρο που αποτρέπει τη φορολόγηση τµήµατος του εισοδήµατος µε υψηλότερο συντελεστή είναι η προσαρµογή και των φορολογικών κλιµακίων µε βάση τον πληθωρισµό ή κάποιον άλλο δείκτη αναφοράς (π.χ. τον δείκτη µεταβολής µισθών). Αυτό διασφαλίζει την καθαρή αύξηση του εισοδήµατος, αλλά προκαλεί σοβαρό δηµοσιονοµικό κόστος.

Διαβάστε επίσης:

Πρόσθετα έσοδα 440 εκατ. λόγω τεκμαρτού – 268 ευρώ τον μήνα δήλωσαν 402.183 επαγγελµατίες

Διαρκές πρέσινγκ σε οφειλέτες: Κατασχέσεις λογαριασμών για χρέη στην εφορία

Μια απλήρωτη κλήση θα στερεί τη φορολογική ενημερότητα

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News