ΕΕΣ: «Λιαν καλώς» για τα ΣΔΙΤ έρευνας και καινοτομίας στην ΕΕ
Οι ελεγκτές δίνουν καλό βαθμό στις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία
Τους λογαριασμούς του συνόλου των κοινών επιχειρήσεων της ΕΕ για το 2021 ενέκρινε σήμερα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) και επιβεβαίωσε τα θετικά αποτελέσματα που αναφέρθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Το νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνας και της καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη» θέτει φιλόδοξους στόχους για τη δημοσιονομική περίοδο 2021‑2027. Οι ελεγκτές ζητούν να ληφθούν μέτρα προκειμένου να εξασφαλιστεί η εκπλήρωση των στόχων που έχουν τεθεί για τις εισφορές στο πρόγραμμα «Ορίζων 2020», μέτρα για την αντιμετώπιση των αδυναμιών στις εσωτερικές δικλίδες που δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί, καθώς και για την προετοιμασία ενόψει νέων προκλήσεων, όπως είναι ο προγραμματισμός και η διαχείριση των ανθρώπινων πόρων.
Οι κοινές επιχειρήσεις αποτελούν συμπράξεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μελών του εκάστοτε κλάδου, και σε ορισμένες περιπτώσεις ερευνητικών, διακυβερνητικών οργανισμών ή συμμετεχόντων κρατών. Χρηματοδοτούνται μέσω κεφαλαίων που προέρχονται από τα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ («Ορίζων 2020», «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη»), καθώς και μέσω εισφορών σε είδος και άλλων οικονομικών εισφορών που καταβάλλουν οι υπόλοιποι εταίροι.
«Οι ευρωπαϊκές συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προωθούν τη μετουσίωση της επιστημονικής γνώσης σε εμπορεύσιμες και πρωτοποριακές καινοτομίες, ενώ ανταποκρίνονται σε ανάγκες που δεν καλύπτει ακόμη ικανοποιητικά η βιομηχανία», δήλωσε η Ildikó Gáll-Pelcz, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδια για τον έλεγχο. «Είναι επομένως απαραίτητο να είναι καλά προετοιμασμένες ενόψει των προκλήσεων που επιφυλάσσει το μέλλον.»
Το 2021, το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε νέους κανονισμούς για τη σύσταση έντεκα κοινών επιχειρήσεων για την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη», των πολυετών προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ για τη δημοσιονομική περίοδο 2021‑2027. Οι εν λόγω κοινές επιχειρήσεις υλοποιούν τα ειδικά τους θεματολόγια έρευνας και καινοτομίας στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, της υγείας, των βιομηχανιών βιοπροϊόντων, των βασικών ψηφιακών τεχνολογιών, της υπερυπολογιστικής και των έξυπνων συστημάτων δικτύου. Οκτώ από αυτές λειτουργούσαν ήδη στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος («Ορίζων 2020») και θα συνεχίσουν να λειτουργούν στο πλαίσιο των νέων προγραμμάτων ως νέες νομικές οντότητες, με νέα ονομασία και αυξημένες ή ελαφρώς αναθεωρημένες αρμοδιότητες. Πέραν των κοινών επιχειρήσεων που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, συστάθηκαν τρεις νέες: η Κοινή Επιχείρηση «Έξυπνα δίκτυα και υπηρεσίες», η Κοινή Επιχείρηση «Παγκόσμιο πρόγραμμα για την υγεία» και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αρμοδιότητας για Βιομηχανικά, Τεχνολογικά και Ερευνητικά Θέματα Κυβερνοασφάλειας. Το ΕΕΣ θα υποβάλει για πρώτη φορά σε έλεγχο τις τρεις αυτές κοινές επιχειρήσεις μόλις καταστούν οικονομικά αυτόνομες, κάτι που αναμένεται να γίνει εντός του 2023.
Κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2021‑2027, η ύψους 15,1 δισεκατομμυρίων ευρώ χρηματοδότηση της ΕΕ προς τις κοινές επιχειρήσεις αναμένεται να κινητοποιήσει πρόσθετες εισφορές ύψους 19,1 δισεκατομμυρίων ευρώ από μέρους των εταίρων (μέλη του κλάδου, συμμετέχοντα κράτη ή διεθνείς οργανισμοί) για την υλοποίηση έργων έρευνας και καινοτομίας, αξίας περίπου 34,2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η Κοινή Επιχείρηση «Σύντηξη για ενέργεια» (F4E), με έδρα στη Γαλλία, που λειτουργεί στο πλαίσιο της Ευρατόμ για την υλοποίηση του μέρους του έργου πυρηνικής σύντηξης ITER που αφορά την Ευρώπη, εκτίμησε το 2021 το συνολικό κόστος για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της όσον αφορά τα παραδοτέα σε 18,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, οι ελεγκτές επισημαίνουν κινδύνους σχετικά με τις προθεσμίες και τα έξοδα, οι οποίοι θα πρέπει να συνεκτιμηθούν κατά τον υπολογισμό της νέας βάσης αναφοράς του έργου ITER για το 2023. Δεδομένου ότι η Ρωσία είναι μέλος του διεθνούς οργανισμού ITER και υπέχει την υποχρέωση να καταβάλλει ετήσιες εισφορές και να παραδώσει αρκετά συστατικά μέρη, υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο να ανακύψουν πρόσθετοι κίνδυνοι από τυχόν αύξηση των εξόδων ή καθυστερήσεις λόγω των υφιστάμενων κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.
Οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κοινές επιχειρήσεις έλαβαν διορθωτικά μέτρα σε συνέχεια των παρατηρήσεων που αυτοί είχαν διατυπώσει τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, παρατήρησαν διάφορα θέματα που χρήζουν βελτίωσης: για παράδειγμα, από τα αποτελέσματα του ελέγχου στον οποίο υποβλήθηκαν οι πληρωμές επιχορηγήσεων προέκυψε ότι τα έξοδα προσωπικού παραμένουν η κύρια πηγή σφαλμάτων, εξαιτίας του πολύπλοκου υπολογισμού τους. Όσον αφορά το ποσοστό υλοποίησης των δραστηριοτήτων των κοινών επιχειρήσεων, οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι, αν και οι πόροι για το θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας τους στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» έχουν δεσμευθεί στο σύνολό τους, σημαντικός αριθμός έργων θα ολοκληρωθεί μόλις κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2021‑2027. Αυτή η παράλληλη υλοποίηση αρκετών προγραμμάτων ενδέχεται να αυξήσει την πίεση που ασκείται στο προσωπικό των κοινών επιχειρήσεων. Γενικά, οι ελεγκτές προειδοποιούν για προκλήσεις σε επίπεδο ανθρώπινων πόρων, οι οποίες ενδέχεται εντέλει να επηρεάσουν αρνητικά τις συνολικές επιδόσεις των κοινών επιχειρήσεων, ακόμη και να θέσουν σε κίνδυνο την εκπλήρωση των καθηκόντων τους.
Η «Ετήσια έκθεση σχετικά με τις κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2021», συμπεριλαμβανομένων δήλωσης διασφάλισης και παρατηρήσεων για κάθε κοινή επιχείρηση, είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης:
Νομιμότητα και κανονικότητα εσόδων και δαπανών της ΕΕ – Τι δείχνει η ετήσια έκθεση του ΕΕΣ
Χαμηλότερα ο πήχυς της ανάπτυξης για το 2023
Καραγιάννης: Έργα άνω των 3,2 δισ. ευρώ θα προκηρυχθούν και θα ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
