Πόλεμος στην Ουκρανία, ανατροπές στην Ευρώπη

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλησε να διαιρέσει την Ευρώπη, αλλά πέτυχε το αντίθετο αποτέλεσμα, είναι το διαρκώς επαναλαμβανόμενο ρεφρέν των κοινοτικών αξιωματούχων ύστερα από τη μοιραία 24η Φεβρουαρίου, ημερομηνία έναρξης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ωστόσο ο Ζοζέπ Μπορέλ είναι περισσότερο σκεπτικιστής. «Μένει να δούμε πόσο θα κρατήσει αυτή η εικόνα», εξομολογούνταν στη γαλλική Le Figaro ο ύπατος εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προσθέτοντας ότι «αυτό το φθινόπωρο η ενότητα της Ενωσης θα υποστεί καίρια δοκιμασία».

Με τον πληθωρισμό ήδη στο 9%, κατά μέσον όρο, στην Ευρώπη, τις τιμές της ενέργειας στα ουράνια και τον Πούτιν να παίζει με τα νεύρα των Ευρωπαίων ανοιγοκλείνοντας τις στρόφιγγες των αγωγών φυσικού αερίου, η απειλή ενός εφιαλτικού χειμώνα, με μπλακ άουτ και δελτίο στην κατανάλωση ενέργειας, όπου εκατομμύρια άνθρωποι θα κληθούν να διαλέξουν αν πεινάσουν ή αν ξεπαγιάσουν, βρίσκεται επί θύραις. Σε αυτό το φόντο, οι υπόγειες ρωγμές κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε ανοιχτά ρήγματα και τα πρώτα δείγματα είναι ήδη ορατά.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν είναι η πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Σε αντίθεση με τους περισσότερους ομολόγους του όχι μόνο απέφυγε να στείλει όπλα στην Ουκρανία, αλλά απαγόρευσε ρητά τη διέλευση οπλικών συστημάτων συμμάχων του από το έδαφος της Ουγγαρίας. Την περασμένη εβδομάδα ήρθε σε συμφωνία με τη Μόσχα για την αύξηση των προμηθειών φυσικού αερίου, την ίδια στιγμή που η Ρωσία περιόριζε στο 20% τις ροές μέσω του Nord Stream 1, εντείνοντας την πίεση στο Βερολίνο. Οι καλοί ανταμείβονται, οι κακοί τιμωρούνται ήταν το σαφές μήνυμα του Κρεμλίνου, που φαίνεται ότι ακούστηκε δυνατά στη Σόφια, η οποία ετοιμάζεται να πληρώνει τους Ρώσους σε ρούβλια.

Αλλά όσο κι αν ο Ορμπαν εμφανίζεται ως το μαύρο πρόβατο της Ενωσης, δεν αποτελεί μοναχικό οδοιπόρο. «Υπάρχουν ήδη αρχηγοί ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που πιέζουν έντονα για άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Δεν τολμούν να ζητήσουν δημοσίως τον τερματισμό της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, αλλά περισσότεροι του ενός το σκέφτονται», δήλωσε ο Μπορέλ σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου στην Ισπανία. Κοινός παρονομαστής των εν λόγω ηγετών είναι ότι, σε αντίθεση με την Αμερική, η Ευρώπη πρέπει να επιδιώξει όχι την πάση θυσία ήττα της Ρωσίας, αλλά διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπολέμων για την όσο το δυνατόν ταχύτερη κατάπαυση του πυρός, και ότι η παροχή οπλικών συστημάτων στο Κίεβο το μόνο που πετυχαίνει είναι να παρατείνει τον πόλεμο, με προοπτική τη συνέχισή του και το 2023. Κι όποιος αντέξει.

Ακόμη και στη Γαλλία, τη χώρα που θα έπρεπε να είναι πιο θωρακισμένη απ’ όλες χάρη στους υψηλούς βαθμούς ενεργειακής αυτονομίας που της κληροδότησε ο Σαρλ Ντε Γκωλ με το πυρηνικό του πρόγραμμα, ο Εμανουέλ Μακρόν εμφανίζεται εξαιρετικά ανήσυχος. Τις προάλλες κάλεσε τους ομοεθνείς του να ξεχάσουν «τα χρόνια της αφθονίας και της ανεμελιάς», θυμίζοντας λιγάκι Τσόρτσιλ που υποσχόταν μόνο «αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα» ενόψει της τιτάνιας αναμέτρησης. Οι πολεμικοί συνειρμοί κορυφώθηκαν την Παρασκευή, όταν ο Γάλλος πρόεδρος συγκάλεσε το Εθνικό Συμβούλιο Αμυνας και Ασφάλειας για τη διαχείριση του ενεργειακού. Στο μεταξύ, ο συνεχιζόμενος επί έξι και πλέον μήνες πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας έχει κλονίσει καίρια το μεγάλο σχέδιο που πάσχιζε να δρομολογήσει ο Μακρόν από την πρώτη ημέρα της προεδρίας του για τη «στρατηγική αυτονομία» της Ευρώπης – κάτι που είχε ως προϋπόθεση και τη συνεννόηση με τη Ρωσία. Οπως διαπιστώνουν οι Financial Times, ο πόλεμος αύξησε στους κόλπους της Ενωσης το ειδικό βάρος των ακραιφνώς ατλαντικών και σκληρά αντιρωσικών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης (Βαλτικές, Πολωνία, Τσεχία), στις οποίες τελευταία προστέθηκε και η Φινλανδία, σε βάρος του γαλλογερμανικού ζεύγους. Οι εν λόγω χώρες εμφανίζονται δικαιωμένες για τις προειδοποιήσεις τους αναφορικά με τη «ρωσική απειλή» απέναντι στους άπιστους Θωμάδες. Υπό την τσεχική προεδρία, οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας υιοθέτησαν την περασμένη εβδομάδα σχέδιο για εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτικών σε ευρωπαϊκά εδάφη και απόφαση που καθιστά πιο δύσκολη και πιο αργή την παροχή βίζας σε Ρώσους πολίτες. Την ίδια ώρα, ο Μακρόν υποδεχόταν με ανοιχτές αγκάλες τον Πολωνό πρωθυπουργό Ματέους Μοραβιέτσκι, μέχρι χθες το δεύτερο μαύρο πρόβατο της Ενωσης πλάι στον Ορμπαν, ο οποίος μόλις τις προάλλες έπνεε μένεα κατά της «ντε φάκτο γαλλογερμανικής ολιγαρχίας» στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η ομιλία Σολτς

Φυσικά, οι ενδοευρωπαϊκοί συσχετισμοί απέχουν πολύ από το να έχουν παγιωθεί. Την περασμένη Δευτέρα, ο Ολαφ Σολτς εκφώνησε στην Πράγα σημαντική ομιλία που έμοιαζε με καθυστερημένη ηχώ της βαρυσήμαντης ομιλίας Μακρόν στη Σορβόννη, το φθινόπωρο του 2017. Ο Γερμανός καγκελάριος υιοθέτησε την έκκληση Μακρόν για «στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης σε όλα τα πεδία», συμπεριλαμβανομένης της άμυνας, όπως και την πρότασή του για μια «Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα», που σημαίνει, πρακτικά, μια Ε.Ε. πολλών ταχυτήτων. Πρότεινε επίσης αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών, κατάργηση της ομοφωνίας στην εξωτερική πολιτική αλλά και στη φορολογία, και πιο ρεαλιστικούς όρους για το δημόσιο χρέος.

Απομένει να αποδειχθεί ότι αυτή τη φορά θα πρόκειται όχι για έκθεση μάταιων πόθων, αλλά για κάτι πιο σοβαρό. Στο μεταξύ, οι επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη επιτείνουν την ατμόσφαιρα αβεβαιότητας. Στη Σουηδία, η τετραμελής συμμαχία της Δεξιάς απειλεί να ανατρέψει την κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών στις εκλογές της 11ης Σεπτεμβρίου. Σοβαρότερο αντίκτυπο ενδέχεται να έχουν οι ιταλικές εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου, αν επικρατήσει η Δεξιά, με πρώτη δύναμη τους νεοφασιστικής προέλευσης Αδελφούς της Ιταλίας. Αν και η αρχηγός τους Τζόρτζια Μελόνι υιοθέτησε σκληρή γραμμή έναντι του Πούτιν για να βγει άσπιλη και πρωθυπουργίσιμη από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ, οι δύο βασικοί εταίροι της, ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι, βρίσκονται πολύ πιο κοντά στη γραμμή Ορμπαν. Και η Ιταλία δεν είναι μια τυχαία χώρα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

πηγή: kathimerini.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News