Θα κάνει comeback o στασιμοπληθωρισμός;
Διάχυτη είναι η ανησυχία μεταξύ οικονομολόγων για το ενδεχόμενο επιστροφής ενός τρομακτικού trend από την δεκαετία του 1970: του στασιμοπληθωρισμού. Πρόκειται για μία περίοδο, όποτε καταγράφονται ταυτόχρονα στάσιμος ρυθμός ανάπτυξης και υψηλότατος πληθωρισμός.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο στασιμοπληθωρισμός προκλήθηκε από δύο πετρελαϊκές κρίσεις, οι οποίες εκτόξευσαν την τιμή του πετρελαίου και οδήγησαν σε ύφεση πολλές χώρες της Δύσης έπειτα από λίγα χρόνια. Γιατί όμως ενδέχεται να επανέλθει ο στασιμοπληθωρισμός; Πριν από έξι μήνες, όταν η αναστάτωση που προκάλεσε η πανδημία στις εφοδιαστικές αλυσίδες άρχισε να ασκεί πληθωριστικές πιέσεις, εκκίνησε ένα έντονο debate μεταξυ οικονομολόγων για το εάν ελλοχεύει ο κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού. Ορισμένοι κρατούσαν επιφυλάξεις, λέγοντας ότι οι τιμές θα σταματήσουν να αυξάνονται όταν χαλαρώσουν τα μέτρα για την πανδημία και ο κόσμος επανέλθει στην κανονικότητα.
Στην αρχή του έτους όμως, υπήρξαν δύο αιφνίδια σοκ: πρώτο ήταν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία και εκτόξευσε τις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων και άλλων προϊόντων. Το δεύτερο ήταν τα σκληρά μέτρα που επέβαλε για τον περιορισμό της πανδημίας η Κίνα, εντείνοντας τα προβλήματα στις αλυσίδες προσφοράς.
Σύμφωνα τον δείκτη TIGER που καταγράφει την παγκόσμια ανάκαμψη, ο στασιμοπληθωρισμός ενδέχεται να επηρεάσει τις περισσότερες οικονομίες φέτος, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εντείνει την επιβράδυνση της ανάκαμψης μετά την πανδημία. Παράλληλα, το ΔΝΤ αναθεώρησε επί τα χείρω τις προβλέψεις του για τον παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης για 143 οικονομίες, που αντιπροσωπεύουν το 86% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Πόσο σημαντικό είναι;
Ο στασιμοπληθωρισμός περιγράφεται λίγο – πολύ ως το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε μία οικονομία, με εξαίρεση τον πόλεμο, μία φυσική καταστροφή ή – προφανώς – μία πανδημία. Εάν οι μισθοί δεν αυξηθούν με τον ίδιο ρυθμό με τον πληθωρισμό, τότε όλοι δέχονται πλήγματα: μειώνεται η αγοραστική δύναμη, ο κόσμος χάνει τις δουλειές του, οι επενδύσεις και το ρευστό στερεύουν και αυξάνεται η φτώχεια. Επίσης, οι υφέσεις τείνουν να έχουν και επιπτώσεις στην πολιτική.
Θα έπρεπε να ανησυχούμε;
Όπως πάντοτε, οι οικονομολόγοι χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα. Αφενός, ο πόλεμος και τα σκληρά μέτρα για την πανδημία επιβραδύνουν την παγκόσμια ανάκαμψη, που ήδη χωλαίνει. Όσο παρατείνεται ο πόλεμος και όσο ο Σι Τζινπίνγκ εμμένει στα σκληρά μέτρα κατά της Covid, τόσο οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται και οι εφοδιαστικές αλυσιδες θα επηρεάζονται από τα lockdown στην Κίνα.
Ο Σι ίσως μπορεί να συντηρήσει την οικονομία της Κίνας αυξάνοντας τα μέτρα στήριξης, οι υπόλοιπες χώρες όμως δεν θα μπορέσουν, διότι η πανδημία «έχει αδειάσει» τα κρατικά ταμεία. Επίσης, η παγκόσμια οικονομία είναι πολύ πιο αλληλένδετη σε σχέση με την δεκαετία του 1970 και έκτοτε ο πληθωρισμός έχει γίνει παγκόσμιο φαινόμενο. Συνεπώς, όλα τα κράτη θα δεχθούν πλήγματα.
Αφετέρου, μπορεί να είναι πολύ νωρίς για να καταλάβει κανείς εάν η τρέχουσα επιβράδυνση είναι αρκετη, ώστε να πυροδοτήσει στασιμοπληθωρισμό σε ορισμένες οικονομίες. Για παράδειγμα, η αμερικανική οικονομία είναι σε καλή κατάσταση και η ανεργία παραμένει χαμηλά παρά τους φόβους για ύφεση.
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί ότι αρχίζουμε να ασχολούμαστε πολύ περισσότερο με τον στασιμοπληθωρισμό. Ενδεικτικά, οι αναζητήσεις στο Google τον Μάρτιο του 2022 για τον όρο «στασιμοπληθωρισμός» ξεπέρασε τον αντίστοιχο αριθμό κατά την κρίση του 2008.
moneyreview.gr με πληροφορίες από GZERO
Διαβάστε επίσης:
Στασιμοπληθωρισμός προ των πυλών;
Ο εφιάλτης του στασιμοπληθωρισμού – Τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News