Το παρασκήνιο του οικονομικού πολέμου: Πώς η Δύση «στραγγάλισε» τη Ρωσία
Είναι η πρώτη φορά που ΕΕ και ΗΠΑ προχωρούν από κοινού σε κυρώσεις τέτοιου μεγέθους σε τρίτη χώρα
Οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβάλλει οι δυτικές κυβερνήσεις στη Ρωσία ως αντίδραση στην εισβολή της στην Ουκρανία, συνιστά την εμπλοκή της Δύσης στην γεωπολιτική κρίση στην Ανατολική Ευρώπη δίχως όμως να κάνει χρήση όπλων.
Αντ’ αυτού οι κυβερνήσεις προχώρησαν με μια σειρά μέτρων με στόχο τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τον οικονομικό της «στραγγαλισμό».
Η δέσμη των μέτρων που έχουν αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ (κυρώσεις έχει επιβάλλει και η Μεγάλη Βρετανία), συνιστά προϊόν συνεργασίας μεταξύ των οικονομικών επιτελείων και αυτών που έχουν υπό την ευθύνη τους την εθνική ασφάλεια.
Και είναι μια συνεργασία μεταξύ των δύο μερών που συμβαίνει για πρώτη φορά αναφορικά με τις οικονομικές κυρώσεις, καθώς στο παρελθόν στις αντίστοιχες κινήσεις της Ουάσιγκτον, όπως οι κυρώσεις σε Βόρεια Κορέα, Ιράν, Βενεζουέλα και Κίνα, οι Βρυξέλλες ουδέποτε εναρχονίσθηκαν με τα «θέλω» του Λευκού Οίκου.
Στην περίπτωση της Ρωσίας όμως, η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε., συμπορεύθηκαν και συμμάχησαν σε αυτό που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως οικονομικός πόλεμος κατά της Ρωσίας. «Χρησιμοποιούμε την οικονομική δύναμη για να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία και για να καταβάλουμε την ολιγαρχία», έχει δηλώσει ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Μαρκ Γκιτενστάιν.
Και οι δύο πλευρές έχουν παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας στο εξωτερικό. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία βοηθούν τις αρχές της χώρας να διαχειρίζονται τη ρωσική οικονομία, ενώ επιτρέπουν στις ρωσικές επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται στις διεθνείς αγορές.
Στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2021, η Τράπεζα της Ρωσίας είχε περί του 16% των αποθεματικών της σε περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια, 32,3% σε ευρώ, ενώ διαθέτει αποθεματικά σε χρυσό, στην Κίνα και σε άλλες περιοχές ανά τον κόσμο.
Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Ρωσίας ανέρχονται σε 630 δισ. δολάρια και υπήρξαν φήμες ότι η Μόσχα είχε αναθέσει σε ενδιάμεσους να μεταφέρουν τα κεφάλαια που είχε στο εξωτερικό, ωστόσο οι άμεσες κυρώσεις απέτρεψαν τη μεταφορά αυτή.
Οι κυρώσεις μπορεί να εφαρμόσθηκαν εν τάχει, όμως δεν ήταν μια απόφαση που πάρθηκε άμεσα ή σχεδιάσθηκε σε σύντομο διάστημα (στη συνέχεια ακολούθησε το εμπάργκο των ΗΠΑ στις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία).
Όπως αναφέρει η Wall Street Journal, λίγο πριν από τον εορτασμό της Ημέρας των Ευχαριστιών, πριν την τελευταία Πέμπτη του Νοεμβρίου στις 25 του μήνα πέρυσι δηλαδή, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, συγκάλεσε σύσκεψη στη αίθουσα για θέματα ασφαλείας του Λευκού Οίκου, όπου μαζί με υψηλόβαθμους αξιωματούχους συζήτησαν το ενδεχόμενο να εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία.
Σε εκείνη τη συνάντηση σύμφωνα με πηγές με γνώση επί του θέματος, η κ. Γέλεν δήλωσε ότι θα έρθει σε επικοινωνία με τους ομολόγους της στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες, προκειμένου να αρχίσουν οι προετοιμασίες για μια οικονομική ανταπόκριση σε περίπτωση που η Ρωσία έκανε πράξη αυτό που όλοι απεύχονταν.
Μετά τη συνάντηση, ο Νταλίπ Σινγκ, πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών και της Federal Reserve και τώρα στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, άνοιξε δίαυλο επικοινωνίας με τον πρώην αξιωματούχο σε θέματα άμυνας της Γερμανίας και νυν επικεφαλής του συμβουλίου της Κομισιόν, Μπγιορν Σέιμπερτ.
Οι συζητήσεις άρχισαν τον Δεκέμβριο και η πορεία τους συνεχίζονταν έχοντας πρωτίστως υπόψη ότι κάθε μέτρο θα είχε διαφορετικό αντίκτυπο στις οικονομίες των ΗΠΑ και των μεμονωμένα στις χώρες-μέλη της Ε.Ε.
Σύμφωνα με πηγές που συμμετείχαν στις συνομιλίες, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονταν διστακτικοί για την επιβολή κυρώσεων, από τη στιγμή που η συνολική αξία των εξαγωγών της Ε.Ε. προς τη Ρωσία ανήλθαν σε 100 δισ. δολάρια πέρυσι, όταν η αξία των αμερικανικών εξαγωγών δεν έφθασαν ούτε τα 10 δισ. δολάρια.
Οι δύο πλευρές επικεντρώθηκαν στην επιβολή κυρώσεων στις κρατικές τράπεζες και στον έλεγχο των εξαγωγών, κάτι που θα απόκοπτε τις ρωσικές επιχειρήσεις από τους προμηθευτές ανά τον κόσμο.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι στράφηκαν στον νόμο Foreign Direct Product Rule, ένας νόμος που εφαρμόσθηκε στην περίπτωση της Huawei και απαγορεύει τις εξαγωγές προϊόντων προς τη Ρωσία ακόμη και από άλλες χώρες, τα οποία όμως χρησιμοποιούν εξοπλισμό ή εξαρτήματα κατασκευασμένα στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι χρειάσθηκαν τρεις ημέρες προκειμένου να αντιληφθούν γιατί οι ΗΠΑ επιμένουν στον νόμο αυτό. Πολύ απλά, η Μόσχα θα μπορούσε να παραγγείλει προϊόντα από μια χώρα που έχει επιβάλλει κυρώσεις να τα στείλει σε μια άλλη που δεν έχει υιοθετήσει αυτά τα μέτρα και να κάνει εισαγωγή των προϊόντων από εκεί. Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ και της Ε.Ε. συμφώνησαν να ασκήσουν αυστηρό έλεγχο ως προς το που κατευθύνται οι εξαγωγές.
Στις αρχές Φεβρουαρίου κλιμάκιο με Αμερικανούς αξιωματούχους, ταξίδεψαν στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχουν σε συνομιλίες με Ευρωπαίους ομολόγους τους στα κεντρικά γραφεία της Κομισιόν. Οι συνομιλίες διήρκησαν πολλές ώρες, σε μια συνάντηση στην οποία μπήκαν οι βάσεις για το σχέδιο δράσης και τον οικονομικό αποκλεισμό της Ρωσίας.
Στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι συναντώνται στις Βρυξέλλες και αποφασίζουν το πρώτο πακέτο κυρώσεων, με έλεγχο στις εξαγωγές και περιορισμό στις δραστηριότητες των ρωσικών τραπεζών.
Το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου αποφασίζουν τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT, ενώ μπλοκάρουν οποιαδήποτε κίνηση των αποθεματικών της Ρωσίας, ούτως ώστε τη Δευτέρα να μην δύναται η κεντρική τράπεζα να κάνει συναλλαγές.
Το ρούβλι επιδίδεται σε ελεύθερη πτώση, το Χρηματιστήριο της Μόσχας αναστέλλει τη λειτουργία του, ενώ η κεντρική τράπεζα απαγορεύει στους πολίτες να στέλνουν χρήματα στο εξωτερικό. Στη συνέχεια ήρθαν οι αποχωρήσεις των εταιρειών από τη Ρωσία και οι κυρώσεις σε Ρώσους ολιγάρχες.
Η Δύση είχε εξαπολύσει με ομοβροντία την αντεπίθεσή της, επιλέγοντας να ανοίξει έναν οικονομικό πόλεμο που παρόμοιος του δεν έχει υπάρξει στο παρελθόν.
moneyreview.gr με πληροφορίες από Wall Street Journal
Διαβάστε επίσης:
«Η ζωή στον στενό κύκλο του Πούτιν είναι σαν τον Νονό»
Χάσμα Βορρά-Νότου για την ενέργεια
Γιατί αδειάζουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ: Οι Ευρωπαίοι στοκάρουν κονσέρβες και μακαρόνια
Χορευτές και αντιφρονούντες: Πώς το μπαλέτο έγινε το «μυστικό όπλο» της ρωσικής διπλωματίας
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
