Τουρκία: Η νομισματική κρίση «εκθέτει» τη μεγάλη εξάρτηση από την εισαγόμενη ενέργεια

Η νομισματική κρίση της Τουρκίας έχει αποκαλύψει μια βασική αδυναμία της οικονομίας της: μια σχεδόν πλήρη εξάρτηση από την εισαγόμενη ενέργεια για να μπορεί να κρατήσει τα νοικοκυριά ζεστά και τα εργοστάσια σε λειτουργία.

Η Τουρκία περιβάλλεται από μερικά από τα πλουσιότερα αποθέματα ορυκτών καυσίμων στον κόσμο, στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, αλλά παράγει λίγο πετρέλαιο, φυσικό αέριο ή άνθρακα. Η χώρα εισάγει το 93% του πετρελαίου και το 99% του φυσικού αερίου που καταναλώνει και αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερα «τρωτό σημείο», όταν οι τιμές της ενέργειας σε δολάρια ανεβαίνουν και η λίρα πέφτει.

Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας πιέζουν περαιτέρω τους Τούρκους, οι οποίοι ήδη βρίσκονται αντιμέτωποι με την αύξηση των τιμών στα τρόφιμα, τα φάρμακα και τις μεταφορές. Η κυβέρνηση αύξησε την τιμή της βενζίνης κατά περισσότερο από μία λίρα το λίτρο την περασμένη εβδομάδα, με αποτέλεσμα να σχηματιστούν τεράστιες ουρές στα βενζινάδικα.

Η ενεργειακή κατάσταση της Τουρκίας είναι επισφαλής, επειδή τα συμβόλαια προμήθειας που καλύπτουν 8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως – σχεδόν το 15% της ετήσιας ζήτησης – πρόκειται να λήξουν τον επόμενο μήνα, τη στιγμή που η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων 30 ετών. Ο κρύος καιρός ώθησε τις τιμές του φυσικού αερίου στην ηπειρωτική Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο σε άνοδο περίπου 8% τη Δευτέρα.

Οι τιμές της ενέργειας αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα πίσω από το πρόβλημα του πληθωρισμού της Τουρκίας. Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν σχεδόν 20% τον Οκτώβριο σε σχέση με ένα χρόνο πριν, σύμφωνα με την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία. Οι μεταφορές και άλλα καταναλωτικά αγαθά, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου και άλλων καυσίμων συνέβαλαν κατά 6,5% στην αύξηση αυτή.

«Τα νοικοκυριά δεν θα μπορούν να ξοδεύουν τόσα πολλά σε άλλα πράγματα», δήλωσε ο Viktor Szabo, διαχειριστής κεφαλαίων στο abrdn.

Το φυσικό αέριο τροφοδοτεί περισσότερο από το ένα τέταρτο της ενέργειας που καταναλώνεται στην Τουρκία και η ζήτηση αναμένεται να φτάσει τα 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρεκόρ φέτος. Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής παρά τις διενέξεις μεταξύ των περιφερειακών αντιπάλων ισχύος. Η Gazprom μείωσε τις ροές σε ιδιώτες Τούρκους εισαγωγείς που όφειλαν στη ρωσική εταιρεία εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια νωρίτερα φέτος.

Η κρατική Botaş, από την πλευρά της, δέχεται πιέσεις από την πτώση της λίρας. Η κρατική εταιρεία πωλεί αέριο σε τιμές που ορίζει η κυβέρνηση και είναι χαμηλότερες από το κόστος του φυσικού αερίου που εισάγει από το εξωτερικό. Με δεδομένο την επείγουσα ανάγκη ανανέωσης της σύμβασης με την Gazprom, οι υψηλές διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου απέτρεψαν τη Botaş από το να συμπληρώσει τις προμήθειες με εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ και αλλού.

Ο Αλί Αρίφ Ακτάρκ, σύμβουλος ενέργειας που εργαζόταν στη Botaş και συμμετέχει στα διοικητικά συμβούλια δύο εταιρειών διανομής φυσικού αερίου, εκτιμά ότι η Botaş θα χάσει μεταξύ 4 και 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων φέτος.

moneyreview.gr με πληροφορίες από WSJ

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News