Γερμανία: Προβληματίζει το «φρένο χρέους»

Για τον μεγαλύτερο βιομηχανικό εκσυγχρονισμό του τελευταίου αιώνα στη Γερμανία κάνει λόγο ο εν αναμονή καγκελάριος Ολαφ Σολτς, ανακοινώνοντας το πρόγραμμα μετάβασης προς μια πράσινη οικονομία, μέρος του κυβερνητικού προγράμματος του επερχόμενου συνασπισμού. Το κύριο ερώτημα αφορά, όμως, την πηγή χρηματοδότησης αυτών των φιλόδοξων σχεδίων, θέμα που απασχολεί τον συνασπισμό Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελεύθερων Δημοκρατών.

Οι Πράσινοι στήριξαν την προεκλογική τους εκστρατεία σε δέσμευση για δαπάνες 50 δισ. ευρώ τον χρόνο για τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, απαιτώντας αυτό να γίνει με την άρση του κανόνα ισοσκελισμένων προϋπολογισμών. Οι Φιλελεύθεροι έθεσαν ως προϋπόθεση συμμετοχής τους στον συνασπισμό τη διατήρηση των φόρων στα σημερινά επίπεδα και του κανόνα για τον προϋπολογισμό, γνωστού ως «φρένο του χρέους».

Η πιο σκληρή μάχη στις διαπραγματεύσεις των τελευταίων έξι εβδομάδων για τον σχηματισμό κυβέρνησης αφορούσε το πρόσωπο του υπουργού Οικονομίας. Ο επικεφαλής των Πρασίνων, Ρόμπερτ Χάμπεκ, και ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Κρίστιαν Λίντνερ, επιθυμούσαν και οι δύο το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο. Τελικά, το υπουργείο θα περάσει στον Λίντνερ, με τον Χάμπεκ να εξασφαλίζει υπερυπουργείο Οικονομικών και Κλίματος.

Η νέα κυβέρνηση έχει προβεί σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις, με τη λέξη «κλίμα» να εμφανίζεται 198 φορές στη συμφωνία συνασπισμού των τριών κυβερνητικών εταίρων. «Η κλιματική κρίση απειλεί τη ζωή, την ελευθερία, την ευμάρεια και την ασφάλειά μας», αναφέρει το προοίμιο του κειμένου. Ακόμη και ο φιλελεύθερος Λίντνερ χαρακτήρισε τη συμφωνία «το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα προστασίας του κλίματος από βιομηχανική χώρα».

Το γερμανικό φρένο χρέους, όμως, συνταγματικά κατοχυρωμένο από το 2009, περιορίζει τον ετήσιο δανεισμό στο 0,35% του ΑΕΠ, ποσόν που κυμαίνεται γύρω στα 12 δισ. τον χρόνο, πολύ μακριά από τα 50 δισ. ευρώ του προγράμματος των Πρασίνων. Η επερχόμενη κυβέρνηση ενδέχεται, πάντως, να βρει τρόπους να παρακάμψει την απαγόρευση δανεισμού. Μία μέθοδος θα ήταν η προσωρινή αναστολή του φρένου χρέους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πέρυσι, ο Σολτς ως υπουργός Οικονομικών ανέστειλε τον περιορισμό στις δαπάνες, όπως προβλέπεται σε περιόδους εκτάκτου ανάγκης, ενώ η συμφωνία συνασπισμού αναφέρει ότι η ισχύς του φρένου δεν θα επανέλθει πριν από το τέλος του 2022.

Αλλη μέθοδος αφορά τη χρηματοδότηση της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας KfW, η οποία έχει τη δυνατότητα να δανείζεται κεφάλαια για έργα υποδομής και άλλες επενδύσεις, χωρίς αυτά να προσμετρώνται στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Υπάρχουν επίσης δυνατότητες τροποποίησης της εξίσωσης του φρένου χρέους, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο αύξηση των κρατικών δαπανών. Λίγοι ειδικοί πιστεύουν, όμως, ότι αυτά τα μέτρα θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την πράσινη μετάβαση των 50 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Διαβάστε επίσης:

Γερμανία: Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον Κρίστιαν Λίντνερ

Κρίστιαν Λίντνερ: Ποιος είναι ο νέος ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News