Oxford Economics: Στα ύψη έως την άνοιξη του 2022 το φυσικό αέριο – Γιατί δεν βλέπει φως στο τούνελ

Μία τέλεια καταιγίδα στις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου έχει πενταπλασιάσει την τιμή του τους τελευταίους 12 μήνες σε Ευρώπη και Ασία. Τα επίμονα προβλήματα προσφοράς, τα εξαντλημένα αποτελέσματα και ο επικείμενος βαρύς χειμώνας στο βόρειο ημισφαίρειο, που σημαίνει εκτίναξη της ζήτησης, αναμένεται να διατηρήσουν στα ύψη τις τιμές έως και την άνοιξη του 2022. Αν και μερίδα αναλυτών επισημαίνει ότι ο αγωγός Nord Stream 2 θα μπορούσε να προσφέρει μια κάποια ανακούφιση, ενώ άλλοι κοιτούν για λύσεις προς την πλευρά των Αμερικανών παραγωγών υγροποιημένου αερίου (LNG), η Oxford Economics προειδοποιεί ότι δεν διαφαίνεται προς το παρόν φως στο τούνελ. Αυτό εντείνει την πίεση στις κυβερνήσεις για άμεσα μέτρα ελάφρυνσης των βαρών στα νοικοκυριά, αλλά και υπογραμμίζει την ανάγκη για λύσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. 

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν επιδοθεί σε ένα άνευ προηγουμένου ράλι φέτος, «χτυπώντας» κυρίως την Ευρώπη και την Ασία που εξαρτώνται από τις εισαγωγές του καυσίμου για την ηλεκτροδότηση και τη θέρμανση. Οι τιμές του ασιατικού συμβολαίου JKM LNG είναι 450% υψηλότερα σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, ενώ εκείνες του ευρωπαϊκού TTF καταγράφουν στο ίδιο διάστημα άνοδο μεγαλύτερη του 500%. «Οι παράγοντες που πυροδότησαν τις εκρηκτικές ανατιμήσεις είναι δομικής φύσης και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν εν μία νυκτί» σημειώνουν οι αναλυτές της Oxford Economics.

Ο βαρύς χειμώνας της περσινής χρονιάς (2020/2021) είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστούν δραστικά τα ευρωπαϊκά αποθέματα φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι πολλές χώρες αρχίζουν τη χρονιά από μία ήδη χαμηλή βάση. Στο δεδομένο αυτό έρχονται να προστεθούν τα προβλήματα παραγωγής στη Βόρεια Θάλασσα και η απόφαση της Gazprom να κλείσει τις στρόφιγγες προς την Ευρώπη, προκειμένου να ζεστάνει τους Ρώσους. Η αναντιστοιχία προσφοράς – ζήτησης έχει ως αποτέλεσμα τα αποθέματα στην Ευρώπη να είναι στο 77% της δυναμικής τους, πολύ χαμηλότερα δηλαδή από το 88% που ήταν ο μέσος όρος της τελευταίας πενταετίας για τους φθινοπωρινούς μήνες.

Το πρόβλημα οξύνει η σημαντική μείωση των επενδύσεων στα δίκτυα φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της Βρετανίας. Μάλιστα η δεύτερη είναι πολύ πιο εξαρτημένη από το φυσικό αέριο για την ηλεκτροδότηση των νοικοκυριών της σε σχέση με τα μεγαλύτερη μέρη της Ένωσης (40% έναντι 17% στη Γερμανία και μόλις 7% στη Γαλλία).

Η Gazprom και ο NordStream 2

Πολύς λόγος γίνεται για τον ρόλο της Gazprom στην ενεργειακή κρίση της Ευρώπης. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο ρωσικός κολοσσός περιόρισε την προσφορά προς τη γηραιά ήπειρο όχι επειδή χρειαζόταν πραγματικά τις ποσότητες για τα ρωσικά νοικοκυριά, αλλά σε μία προσπάθεια να εντείνει την πίεση στους Ευρωπαίους ώστε να επιταχύνουν την έγκριση του Nord Stream 2. Ωστόσο η Ρωσία υποφέρει και εκείνη από μειωμένα αποθέματα, αφού δεν έχει πολύ καιρό που πάτησε το κουμπί της επανεκκίνησης σε εργοστάσια που είχε κλείσει το 2020.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι η Ρωσία έχει προς το παρόν τιμήσει τα μακροπρόθεσμα συμβόλαιά της με τους Ευρωπαίους παρόχους, σημειώνει η Oxford Economics. Όσο για την έγκριση του Nord Stream 2 εκτιμά ότι στην καλύτερη περίπτωση θα έρθει σε τέσσερις μήνες, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορεί κανείς να περιμένει άμεση ανακούφιση στις τιμές από τον ρωσικό αγωγό.

Η ίδια η Gazprom έχει άλλωστε προειδοποιήσει ότι μόλις 5 Bcm φυσικού αερίου μπορούν να μεταφερθούν μέσω του αγωγού φέτος.

Λύση εξ Αμερικής; Μάλλον, όχι

Τα προβλήματα της Ευρώπης θα μπορούσαν να είναι μία χρυσή ευκαιρία για το αμερικανικό LNG. Κάτι τέτοιο δεν θα ευνοούσε μόνο τους Αμερικανούς παραγωγούς, αλλά θα έδινε και μία λύση στην εξαρτημένη από τη Ρωσία Ε.Ε. Ωστόσο η αμερικανική αγορά φυσικού αερίου έχει τις δικές της προκλήσεις να αντιμετωπίσει. Η μεγάλη κυβερνοεπίθεση σοτν αγωγό Colonial Pipeline τον Μάιο, ο τυφώνας Αίντα τον Σεπτέμβριο και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν κάνει αισθητό τον αντίκτυπό τους στην αμερικανική παραγωγή και έχουν περιορίσει την ικανότητα των Αμερικανών να στείλουν LNG σε ευρωπαϊκές και ασιαστικές αγορές.

Ανάγκη άμεσης δράσης από κυβερνήσεις και Ε.Ε. 

Η Oxford Economics προειδοποιεί στο πλαίσιο αυτό για ένα ενεργειακό σοκ στην Ευρώπη, που θα οξύνει το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας. Στην Ελλάδα το σχέδιο δράσης για την ενεργειακή φτώχεια περιλαμβάνει την παροχή ενέργειας σε προνομιακή τιμή μέσω «ενεργειακής κάρτας» στα νοικοκυριά που πλήττονται και τον καθορισμό ενός ορίου ελάχιστης κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων σε ετήσια βάση, κάτω από το οποίο απαγορεύεται η αποσύνδεση των πληττόμενων νοικοκυριών.

Επιπλέον πέραν του επιδόματος θέρμανσης φέτος θα χορηγηθεί και επίδομα φυσικού αερίου, κάτι το οποίο προβλέπεται σε τροπολογία που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή, χωρίς προς το παρόν να έχουν καθοριστεί οι δικαιούχοι και το ύψος του. 

Οι τιμές ρεύματος και θέρμανσης και ο φόβος για ένα τσουνάμι απλήρωτων λογαριασμών είναι ένα θέμα που «καίει» συνολικά τις κυβερνήσεις της Ε.Ε., με πολλές χώρες να πιστεύουν ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα, αλλά απαιτούνται λύσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Στο άτυπο συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που έλαβε χώρα στη Λουμπλιάνα της Σλοβενίας, η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε πρωτοβουλία για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων από το αυξημένο κόστος ενέργειας. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου, το Μεταβατικό Ταμείο Αντιστάθμισης θα αντλεί έσοδα από τις δημοπρασίες του ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS). Ο εν λόγω πανευρωπαϊκός μηχανισμός θα μπορεί να χρηματοδοτείται και από τις δημοπρασίες μελλοντικών δικαιωμάτων εκπομπών.

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News