Το φθηνότερο αυτοκίνητο στον κόσμο ήταν από τις μεγάλες του αποτυχίες – Ο μεγιστάνας που άλλαξε τη βιομηχανία της Ινδίας

Ηταν αδιαμφισβήτητα ένας από τους πιο ισχυρούς και επιφανείς μεγιστάνες της Ινδίας· μέσα στα 21 χρόνια που πέρασε στο τιμόνι του κολοσσού Tata Group κατάφερε να πολλαπλασιάσει τα έσοδα κατά περίπου 50 φορές και υλοποίησε κρίσιμες συμφωνίες, φέρνοντας υπό την ομπρέλα του ομίλου διεθνώς αναγνωρισμένα brands, όπως η Jaguar και η Land Rover. Ισως όμως το πιο σημαντικό είναι ότι έβαλε την εταιρεία στην καθημερινότητα των ντόπιων, αφού θεωρείται δύσκολο κάποιος Ινδός μεσαίας τάξης να περάσει μια μέρα χωρίς να αγοράσει προϊόντα και υπηρεσίες της Tata. 

Ο λόγος για τον μεγαλοεπιχειρηματία Ratan Tata, ο οποίος πέθανε την Τετάρτη στη Βομβάη σε ηλικία 86 ετών. Ο Ratan Tata, ο οποίος είχε πολύ μεγάλο όραμα για την εταιρεία και τη χώρα του, γεννήθηκε το 1937 σε μία παραδοσιακή οικογένεια Παρσί, μια εθνικοθρησκευτική κοινότητα Ζωροαστρών μεταναστών. Τελείωσε πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ, παίρνοντας πτυχίο αρχιτεκτονικής από το Cornell και στα επτά χρόνια που πέρασε εκεί έμαθε να οδηγεί αυτοκίνητα και να πετά μικρά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Παρότι είχε ζήσει τουλάχιστον τρεις φορές απώλεια κινητήρα, συνήθιζε να οδηγεί το τζετ της Tata κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής.

Επέστρεψε στην Ινδία το 1962, όταν η γιαγιά του αρρώστησε και τον ζήτησε δίπλα της. Εκείνη την περίοδο, ο JRD Tata, μακρινός συγγενής του, του ζήτησε να μπει στον όμιλο, ο οποίος είχε ήδη ιστορία σχεδόν 100 ετών. «Ήταν ο μεγαλύτερος μέντοράς μου, ήταν σαν πατέρας και σαν αδελφός μου – και δεν έχουν ειπωθεί αρκετά για αυτό», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ο Tata, αναφερόμενος στον JDR.

Η πρώτη του δουλειά στον όμιλο ήταν σε εργοστάσιο χάλυβα στην ανατολική Ινδία, όπου πέρασε σχεδόν δύο χρόνια προτού γίνει τεχνικός βοηθός προϊσταμένου. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ανέλαβε δύο προβληματικές εταιρείες του ομίλου. Στην πρώτη, που κατασκεύαζε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, κατάφερε να ανατρέψει την κατάσταση, ενώ στη δεύτερη, που δραστηριοποιείτο στα υφάσματα, τα αποτελέσματα ήταν μικτά.

Το 1991, ο JDR Tata, ο οποίος ήταν επικεφαλής του ομίλου επί τουλάχιστον μισό αιώνα, ανέθεσε στον Ratan τη θέση του, προσπερνώντας άλλα υψηλόβαθμα στελέχη που περίμεναν να τον διαδεχθούν. «Εάν βρείτε δημοσιεύσεις από εκείνη την περίοδο, η κριτική ήταν προσωπική – κατηγόρησαν τον JDR για νεποτισμό και εγώ χαρακτηρίστηκα ως η λάθος επιλογή», δήλωσε μετά από χρόνια ο Ratan.

Το «φθηνότερο αυτοκίνητο» του κόσμου και τα σχέδια που ναυάγησαν

Η θητεία του στον όμιλο δεν ήταν πάντοτε ομαλή. Ενεπλάκη σε πολλές και επιθετικές εξαγορές, μεταξύ αυτών της χαλυβουργίας Corus και των Jaguar και Land Rover. Κάποιες από αυτές τις αποφάσεις απέδωσαν καρπούς, ενώ άλλες κόστισαν πολλά χρήματα στην εταιρεία. Σίγουρα, πάντως, ένα από τα ορόσημα ήταν η εξαγορά της Tetley το 2000, χάρη στην οποία έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία τσαγιού στον κόσμο. 

Απεναντίας, μία από τις πιο απογοητευτικές στιγμές για τον όμιλο ήταν η δημιουργία «του φθηνότερου αυτοκινήτου στον κόσμο». Το εγχείρημα αυτό τράβηξε τεράστια προσοχή από τον κόσμο και αναδείχθηκε έντονα από τον διεθνή Τύπο. Το μοντέλο Nano κυκλοφόρησε πράγματι με μεγάλη επιτυχία το 2009 και κόστιζε μόλις 1.222 δολάρια. Ωστόσο, μετά την αρχική ευφορία, η μάρκα άρχισε να μένει πίσω έναντι ανταγωνιστικών αυτοκινητοβιομηχανιών λόγω προβλημάτων στην παραγωγή και το marketing.

Ο Tata είπε μετά από καιρό ότι ήταν λάθος να προωθήσουν το Nano ως το φθηνότερο αυτοκίνητο στον κόσμο «Δεν θέλει ο κόσμος να τον δουν να οδηγεί το φθηνότερο αυτοκίνητο του κόσμου», είπε.

Προς το τέλος της καριέρας του, ο Tata ενεπλάκη σε μία άσχημη αντιπαράθεση στον όμιλο. Το 2016 κλήθηκε να επιστρέψει για μερικούς μήνες στην Tata Sons, αναλαμβάνοντας τη θέση του προσωρινού προέδρου, καθώς ο τέως πρόεδρος απομακρύνθηκε μετά από διαμάχη με τη διοίκηση.

Ο Tata πάντως είχε χαρακτηριστεί ήπιος και συγκροτημένος, ήταν φιλάνθρωπος, ενώ με τις δράσεις του μέσω του ομίλου συνέβαλε στη βιομηχανική αναδιαμόρφωση της Ινδίας. Η δυνατότητά του να παίρνει τολμηρά και ριζικά επιχειρηματικά ρίσκα σχημάτισαν την στρατηγική εξαγορών που διεύρυναν τόσο τη δραστηριότητα του ομίλου Tata, χωρίς όμως να παρεκκλίνει από την πορεία που είχε χαράξει ο προκάτοχός του. Τελικά, η δραστηριότητα είναι πια τόσο ευρεία που συχνά λέγεται πως αφορά «from salt to software» (από αλάτι μέχρι λογισμικό).

Το 2009, ο Ratan μιλώντας σε τελετή αποφοίτησης για το όνειρό του για τη χώρα, δήλωσε: «Σε μια χώρα σαν τη δική μας, πρέπει να προσπαθήσεις να γίνεις παράδειγμα προς μίμηση, όχι να επιδείξεις τον πλούτο και τη δύναμή σου».

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

«Ένα από τα εξυπνότερα ανθρώπινα όντα» – Ποιος είναι ο Ντέμης Χασάμπης που πήρε το Νόμπελ Χημείας

Ο πλούσιος κληρονόμος που γύρισε την πλάτη στην οικογενειακή επιχείρηση – Δούλευε 20 ώρες τη μέρα

Ξεκίνησε χωρίς πτυχίο, ψήνοντας μπισκότα και έγινε δισεκατομμυριούχος

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News